سکینه رضوی قلعه جوق؛ علی رسول‌زاده؛ محمدرضا نیشابوری
چکیده
دانستن ویژگیهای هیدرولیکی خاک نظیر منحنی رطوبتی خاک پیش شرط لازم در مدل کردن حرکت آب و انتقال املاح در خاک است. روشهای مستقیم به منظور برآورد این ویژگیهای هیدرولیکی پرهزینه و زمانبر است. لذا، در این رابطه روشهای غیرمستقیم نظیر توابع انتقالی مورد استفاده قرار میگیرد. به منظور برآورد منحنی رطوبتی خاک، توابع ...
بیشتر
دانستن ویژگیهای هیدرولیکی خاک نظیر منحنی رطوبتی خاک پیش شرط لازم در مدل کردن حرکت آب و انتقال املاح در خاک است. روشهای مستقیم به منظور برآورد این ویژگیهای هیدرولیکی پرهزینه و زمانبر است. لذا، در این رابطه روشهای غیرمستقیم نظیر توابع انتقالی مورد استفاده قرار میگیرد. به منظور برآورد منحنی رطوبتی خاک، توابع انتقالی رزتا ، سویل پار-2 و توابع انتقالی رگرسیونی مختلف مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. منحنی رطوبتی خاک با استفاده از ستون آب آویزان برای مکشهای کمتر از یک متر آب و صفحه فشاری برای مکشهای بیش از یک متر آب تا 15 بار اندازهگیری شد. برای ارزیابی توابع انتقالی یادشده از معیارهای آماری ریشه مربعات خطا (RMSE)، میانگین خطای مطلق (MAE)، ضریب کارآیی اصلاح شده (E') و شاخص مطابقت اصلاح شده (d') استفاده شد. نتایج نشان داد نرمافزار رزتا با میانگین مقادیر معیارهای آماری RMSE، MAE، E'وd' به ترتیب برابر با 0310/0، 0247/0، 7956/0 و 9037/0 در شبیه سازی منحنی رطوبتی خاک برای منطقه مورد پژوهش از دقت بالایی نسبت به بقیه توابع انتقالی برخوردار است. نتایج پژوهش حاضر ارجحیت شبکههای عصبی مصنوعی را برای برآورد منحنی رطوبتی خاک نسبت به توابع انتقالی رگرسیونی با تعداد پارامترهای ورودی بیشتر را نشان داد. نتایج همچنین نشان داد تابع انتقالی کمپل تعدیل شده در این پژوهش بعد از رزتا با مقادیر RMSE، MAE، E'وd' به ترتیب برابر با 0685/0، 0530/0، 5561/0 و 8075/0 برآورد مناسبتری از منحنی رطوبتی برای خاکهای منطقهی مورد پژوهش ارایه میدهد.
علی رسول‌زاده؛ سکینه رضوی قلعه جوق؛ محمدرضا نیشابوری
چکیده
هدایت هیدرولیکی اشباع یکی از خصوصیات مهم فیزیکی خاک در مدل کردن انتقال آب و املاح، مدیریت آبیاری و مسائل زهکشی میباشد. روشهای آزمایشگاهی و صحرایی برای اندازهگیری مستقیم این ویژگی زمان بر و پرهزینه میباشد. به همین منظور، روشهای غیرمستقیم استفاده از توابع انتقالی برای برآورد این ویژگی توسعه یافته است. هدف از این تحقیق، ...
بیشتر
هدایت هیدرولیکی اشباع یکی از خصوصیات مهم فیزیکی خاک در مدل کردن انتقال آب و املاح، مدیریت آبیاری و مسائل زهکشی میباشد. روشهای آزمایشگاهی و صحرایی برای اندازهگیری مستقیم این ویژگی زمان بر و پرهزینه میباشد. به همین منظور، روشهای غیرمستقیم استفاده از توابع انتقالی برای برآورد این ویژگی توسعه یافته است. هدف از این تحقیق، ارزیابی مدلهای توابع انتقالی رگرسیونی مختلف، مدل تابع انتقالی رزتا (Rosetta) با ماهیت شبکه عصبی مصنوعی و مدل فرکتال برای برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع است. همچنین، به علت اهمیت و نقش جریانهای ترجیحی در انتقال ترکیبات شیمیایی در خاک، هدایت هیدرولیکی منافذ درشت خاک با استفاده از مدل فرکتال بدست آمد. این هدف با انتخاب 31 نمونه خاک با بافتهای مختلف و اندازهگیری هدایت هیدرولیکی اشباع با روش بار افتان، مورد آزمون قرار گرفت. خصوصیات فیزیکی زود یافت خاک شامل توزیع اندازه ذرات، جرم مخصوص ظاهری، جرم مخصوص حقیقی، محتوای مواد آلی در آزمایشگاه اندازهگیری شد. هدایت هیدرولیکی اشباع با استفاده از خصوصیات زود یافت خاک به وسیله مدلهای ذکر شده، برآورد شد. به منظور مقایسه و ارزیابی مدلهای مختلف محکهای آماری درجه انحراف (DT)، نسبت خطای متوسط هندسی (GMER) و نسبت خطای انحراف معیار هندسی (GSDER) برای تمام مدلها محاسبه شد. نتایج نشان داد مدل وستن و همکاران بالاترین دقت را باDT و GMER به ترتیب 117/23 و 055/0 و با GSDER برابر با 372/3 نسبت به سایر مدلها برای مناطق مورد مطالعه دارد. مدل کمپل و شوزاوا با DT برابر854/4931 ضعیفترین برآورد را برای هدایت هیدرولیکی اشباع ماتریس خاک ارائه داد. محکهای آماری حاکی از آن است که مدل فرکتال تعدیل شده در این تحقیق، با DT برابر 91/4 بهترین برآورد را برای هدایت هیدرولیکی اشباع منافذ درشت خاک ارائه می کند.