مهدی شرفا؛ مجتبی مهدوی کرمشاهلو؛ منوچهر گرجی
چکیده
کشور ایران به دلیل نقصان ریزشهای جوی ونامناسب بودن پراکنش زمانی ومکان بارندگی، همواره بامشکل کمبود آب روبروست. در کنار این مساله به دلیل نسبت کم خلل و فرج ریز در خاکهای سبک قدرت نگهداری آب در آنها ناچیز و نفوذ عمقی آب سریع و زیاد میباشد. از این رو محققان سعی کردهاند تا آب را در ناحیه ریشه با استفاده از روشهای متداول مانند لایه ...
بیشتر
کشور ایران به دلیل نقصان ریزشهای جوی ونامناسب بودن پراکنش زمانی ومکان بارندگی، همواره بامشکل کمبود آب روبروست. در کنار این مساله به دلیل نسبت کم خلل و فرج ریز در خاکهای سبک قدرت نگهداری آب در آنها ناچیز و نفوذ عمقی آب سریع و زیاد میباشد. از این رو محققان سعی کردهاند تا آب را در ناحیه ریشه با استفاده از روشهای متداول مانند لایه آسفالت، بتن و ورقه پلیاتیلنی حفظ کنند. با توجه به شرایط خشک و نیمهخشک بودن آب و هوای اکثر مناطق کشور و کمبود رطوبت در خاکهای سبک هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر استفاده از ورقه پلیاتیلنی در خاک لوم شنی با نفوذپذیری بالا در دو مزرعه اردبیل با دو عمق کارگذاری متفاوت بود تا مشخص گردد اولا کارگذاری این ورقه و ثانیا عمق کارگذاری آن تا جه حد بر حفظ رطوبت وشاخصهای رشد و عملکرد گندم دیم درمنطقهای که بیشتر بارندگیهای آن خارج از فصل زراعی بوده و با شدتهای بالا در طول فصل زراعی رخ میدهد، موثر خواهد بود.[p1] از اینرو در مزرعه شماره یک ورقه پلیاتیلنی در عمق 35 سانتیمتری و در مزرعه دو در اعماق 30 و 40 سانتیمتری خاک کارگذاشته شد. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی تحت دو تیمار(ورقه دار و بدون ورقه پلیاتیلنی ) و سه تکرار اجرا و اقدام به کشت گندم دیم در پاییز در هر دو مزرعه شد و در طول دوره رشد اقدام به اندازهگیری رطوبت با استفاده از دستگاه انعکاسسنجی زمانی(TDR) در طول دوره رشد گردید. بعد از برداشت گندم، شاخصهای رشد و عملکرد آن اندازهگیری شد. نتایج نشان داد استفاده از ورقه پلیاتیلنی به شکل تک عمقی (35 سانتیمتری) در مزرعه شماره یک با افزایش محسوس نگهداری رطوبت در عمق 10 و 25 سانتیمتری نسبت به شاهد به ترتیب با مقدار 13/5 % و 88/5 % حجمی باعث افزایش شاخصهای رشد و عملکرد گندم به ویژه عملکرد دانه به مقدار 6/0 تن از 13/1 تن به 76/1تن در هکتارو عملکردکاه و کل ماده خشک به ترتیب از 58/1 و 7/2 تن به 6/3 و 05/5 تن در هکتار نسبت به شاهد شد. این کار همچنین باعث افزایش متوسط ارتفاع ساقه از56/70 سانتیمتر به 54/80 سانتی متر و کاهش وزن هزار دانه از 52/40 به 7/31 گرم شد. اما استفاده از ورقه پلیاتیلنی در دو عمق خاک (30 و 40 سانتیمتری) در مزرعه شماره دو و رها کردن فاصله 10 سانتیمتری بین ورقه پلیاتیلنی برای زهکشی آب نتوانست باعث افزایش قابل توجه رطوبت و در نتیجه شاخصهای رشد و عملکرد گندم در خاک سبک گردد. [p1] [p1]تعمیم نتایج با توجه به بررسی شرایط محلی از نظر ویژگی های بارندگی و بافت