فرشاد احمدی؛ سجاد آیشم؛ کیوان خلیلی؛ جواد بهمنش
چکیده
تبخیر و تعرق یکی از اجزای اصلی چرخه هیدرولوژی است که تخمین دقیق آن در طراحی و مدیریت سیستمهای آبیاری، شبیهسازی تولیدات گیاهی و مدیریت منابع آب ضروری است. در این مطالعه به منظور برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع با استفاده از دو مدل برنامهریزی ژنتیک (GP) و سیستم استنتاج عصبی - فازی تطبیقی (ANFIS) در مقیاس زمانی ماهانه، 6 ایستگاه سینوپتیک ...
بیشتر
تبخیر و تعرق یکی از اجزای اصلی چرخه هیدرولوژی است که تخمین دقیق آن در طراحی و مدیریت سیستمهای آبیاری، شبیهسازی تولیدات گیاهی و مدیریت منابع آب ضروری است. در این مطالعه به منظور برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع با استفاده از دو مدل برنامهریزی ژنتیک (GP) و سیستم استنتاج عصبی - فازی تطبیقی (ANFIS) در مقیاس زمانی ماهانه، 6 ایستگاه سینوپتیک در منطقه شمالغرب کشور در دوره آماری 38 ساله (2010-1973) انتخاب شد. در ابتدا مقادیر تبخیر تعرق ماهانه گیاه مرجع برای ایستگاههای منتخب توسط روش فائو- پنمن- مونتیث محاسبه و به عنوان خروجی مدلها در نظر گرفته شد. سپس یک رابطه رگرسیونی بین متغیرهای اقلیمی مختلف موثر در پدیده تبخیر و تعرق به دست آمد و الگوهای مختلف ورودی برای مدلهای مورد استفاده مشخص گردید که بر این اساس رطوبت نسبی با داشتن کمترین تاثیر از ورودیها حذف شد. همچنین در مطالعه حاضر سعی گردید تا نقش حافظه در پیشبینی تبخیر تعرق ماهانه گیاه مرجع بررسی و از تاخیرهای یک، دو، سه و چهار ماهه نیز به عنوان ورودی برای مدلها استفاده شد. به طور کلی برای هر مدل 9 الگوی ورودی ایجاد شد که نتایج حاصله نشان دهنده دقت بالا و خطای کم هر دو مدل در پیشبینی تبخیر تعرق ماهانه گیاه مرجع بوده و کارآیی مدلANFISبهتر از روش GP بود.
جواد بهمنش؛ نسرین آزاد طلاتپه؛ مجید منتصری؛ سینا بشارت
چکیده
پیشبینی تبخیر-تعرق گیاه مرجع یکیاز مهمترین عناصردر بهینه سازی مصرف آب کشاورزی است. یکیازروشهایپیشبینی مقادیرتبخیر-تعرق گیاه مرجعاستفاده از مدلهای استوکاستیکسری زمانیاست. دراینپژوهشمدلهای خطی AR(p) و ARMA(p,q) به همراه مدل غیر خطی بیلینییر درپیشبینی مقادیر ماهانهتبخیر-تعرق گیاه مرجع درایستگاهسینوپتیک ارومیهمورد ...
بیشتر
پیشبینی تبخیر-تعرق گیاه مرجع یکیاز مهمترین عناصردر بهینه سازی مصرف آب کشاورزی است. یکیازروشهایپیشبینی مقادیرتبخیر-تعرق گیاه مرجعاستفاده از مدلهای استوکاستیکسری زمانیاست. دراینپژوهشمدلهای خطی AR(p) و ARMA(p,q) به همراه مدل غیر خطی بیلینییر درپیشبینی مقادیر ماهانهتبخیر-تعرق گیاه مرجع درایستگاهسینوپتیک ارومیهمورد مقایسه قرار گرفت. برای انجام پژوهش، مقادیر ماهانه تبخیر-تعرق گیاه مرجع از سال 1350 تا 1389 محاسبه شده و دادههای یاد شده در طول سالهای 1350-1384 و 1385-1389 به ترتیب برای واسنجی و صحتسنجی مدلها بکار گرفته شد. در مرحله بعد، مدل خطی مناسبانتخاب شد و سپس نتایج این مدل و نتایج مدل غیر خطی بیلینییر با مقادیر استاندارد فائو-پنمن-مونتیث مورد مقایسه قرار گرفت. نتایجنشاندادمدلسریزمانی AR(11)نتایجبهتریدر مقایسه با مدلهای خطی دیگر داشت. مقایسه نتایج مدلAR(11) و نتایج مدل BL(11,0,1,1)نسبت به مقادیر ماهانه فائو-پنمن-مونتیث نیز نشان داد که ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و درصد خطای نسبی (VE) در مدل AR(11)به ترتیب 85/1 میلیمتر و 8/3 درصد و در مدل BL(11,0,1,1) نیز به ترتیب 76/1 میلیمتر و 6/3 درصد است. بنابراین، مدل غیر خطی بیلینییر توانایی بیشتری در مدلسازی و پیشبینی مقادیر ماهانه تبخیر-تعرق گیاه مرجع در مقایسه با مدل خطی داشت. در مرحله بعد مقادیر ماهانه تبخیر-تعرق گیاه مرجع برای پنج سال آینده با استفاده از مدل غیرخطی بیلینییر پیشبینی گردید.