آبهای نامتعارف، آلودگی،آب شور
غلامحسن رنجبر؛ فرهاد دهقانی؛ آرش علاءالدین؛ ولی سلطانی گردفرامرزی؛ سردار کشتکار
چکیده
کمبود منابع آب باعث شده است که تولید گونه‌های گیاهی متحمل به شوری مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر شوری آب آبیاری بر عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه و میزان خاکستر شاخساره سالیکورنیا،گونه بیگلووی (Salicornia bigelovii)، اکوتیپ بوشهر (S. sinus persica) و اکوتیپ‌های مرکزی، ارومیه و گرگان (گونه S. persica) گیاه سالیکورنیا تحت آبیاری با آب خلیج ...
بیشتر
کمبود منابع آب باعث شده است که تولید گونه‌های گیاهی متحمل به شوری مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر شوری آب آبیاری بر عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه و میزان خاکستر شاخساره سالیکورنیا،گونه بیگلووی (Salicornia bigelovii)، اکوتیپ بوشهر (S. sinus persica) و اکوتیپ‌های مرکزی، ارومیه و گرگان (گونه S. persica) گیاه سالیکورنیا تحت آبیاری با آب خلیج فارس (60 دسیزیمنس بر متر) و آب شور زیرزمینی (20 دسیزیمنس بر متر)، بترتیب در شرایط استان‌های بوشهر و یزد در سال 99-1398 انجام شد. نتایج نشان داد که بین گونه‌ها و اکوتیپ‌های مورد بررسی از نظر وزن تر و خشک علوفه در هر دو شرایط اختلاف معنی‌دار وجود داشت. در هر دو شرایط، بیشترین میزان وزن تر و خشک علوفه مربوط به اکوتیپ بوشهر و کمترین آن در شرایط استان یزد مربوط به گونه بیگلووی و در شرایط استان بوشهر مربوط به اکوتیپ‌های گرگان و ارومیه بود. میزان علوفه تر تولیدی اکوتیپ بوشهر در شرایط استان‌های بوشهر و یزد به ترتیب در حدود 9333 و 22940 گرم در متر مربع بود. بطورکلی، ارتفاع گیاه تحت آبیاری با آب دریا از 0/23 تا 35/5 سانتی‌متر در استان بوشهر و از 56/5 تا 78/0سانتی‌متر تحت شرایط آب شور زیر زمینی استان یزد متفاوت بود. متوسط میزان خاکستر شاخساره در شرایط استان بوشهر و یزد بدون توجه به گونه و اکوتیپ به ترتیب 53/83% و 47/76% بود. بر اساس نتایج این مطالعه، اکوتیپ بوشهر میتواند به عنوان واریته برتر برای کاشت و تولید علوفه در نوار ساحلی جنوب در نظر گرفته شود. در شرایط استان یزد با توجه به کیفیت بهتر آب، همه گونه‌ها و اکوتیپ‌ها عملکرد علوفه بالایی تولید کردند. اگرچه با توجه به نیاز آبی بالای سالیکورنیا، کاشت این گیاه در مناطق خشک به ویژه مناطق مرکزی کشور، توصیه نمی‌گردد.
رستم یزدانی بیوکی؛ محمدحسن رحیمیان؛ غلامحسن رنجبر؛ محمدهادی راد؛ حسین بیرامی؛ حیدر مفتاحی زاده
چکیده
شوری یکی از مهمترین عوامل محیطی و محدودکننده تولیدات کشاورزی است. به منظور بررسی تنش شوری بر آب مصرفی، عملکرد و کارایی مصرف آب گل محمدی (Rosa damascene Mill)، آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و چهار سطح شوری 8/2، 5، 8 و 11 دسی زیمنس بر متر در گلخانه پژوهشی مرکز ملی تحقیقات شوری در سال زراعی 98-1397 انجام شد. در این بررسی، حجم آب آبیاری، ...
بیشتر
شوری یکی از مهمترین عوامل محیطی و محدودکننده تولیدات کشاورزی است. به منظور بررسی تنش شوری بر آب مصرفی، عملکرد و کارایی مصرف آب گل محمدی (Rosa damascene Mill)، آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و چهار سطح شوری 8/2، 5، 8 و 11 دسی زیمنس بر متر در گلخانه پژوهشی مرکز ملی تحقیقات شوری در سال زراعی 98-1397 انجام شد. در این بررسی، حجم آب آبیاری، حجم آب زهکشی، تبخیر و تعرق، عملکرد گل، عملکرد اسانس و کارائی مصرف آب (بر اساس عملکرد گل) تعیین شدند. نتایج نشان داد که میانگین حجم آب آبیاری، تبخیر و تعرق و حجم آب زهکشی شده گلدان‌ها در هر نوبت آبیاری به ترتیب برابر با 3/14 ، 4/8 و 9/5 لیتر در بوته برای تمامی تیمارها بوده است. همچنین، مجموع حجم آب مصرفی، تبخیر و تعرق و حجم آب زهکشی شده در طول دوره آزمایش (اول مهرماه تا پایان شهریورماه) به ترتیب برابر با 616، 363 و 253 لیتر به‌ازای هر بوته بوده است. مجموع حجم آب آبیاری در تیمارهای 8/2، 5، 8 و 11 دسیزیمنس بر متر به ترتیب برابر با 619، 625، 610 و 610 لیتر به‌ازای هر بوته بود. عملکرد گل در تیمارهای شوری آب آبیاری 8/2، 5 و 8 دسیزیمنس بر متر به ترتیب برابر با 3/60، 8/55 و 1/57 گرم در بوته بود و اختلاف معنیداری با یکدیگر نداشتند، به‌طوری‌که گیاهان تیمار شوری پنج و هشت دسی زیمنس بر متر نسبت به تیمار 8/2 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 46/7 و 25/5 درصد کاهش عملکرد داشتند، اما تیمار شوری 11 دسیزیمنس بر متر با کاهش 4/62 درصدی نسبت به تیمار 8/2 دسیزیمنس بر متر، پایین‌ترین مقدار عملکرد گل را (66/22 گرم در بوته) داشت. نتایج نشان داد که بالاترین کارائی مصرف آب عملکرد گل محمدی در تیمارهای 8/2، 5 و 8 دسیزیمنس بر متر به ترتیب برابر 09/0، 08/0 و 09/0 کیلوگرم گل بر متر مکعب و کمترین آن در شوری 11 دسیزیمنس بر متر برابر با 03/0 بود. سطوح تنش شوری 8 و 11 دسیزیمنس بر متر سبب تولید بیشترین درصد اسانس (به ترتیب برابر با 25 % و 27%) و شوری 8/2 و 5 دسیزیمنس بر متر سبب تولید کمترین درصد اسانس (به ترتیب برابر با 22%و 21%) شدند.
علی مومن پور؛ علی ایمانی؛ داوود بخشی؛ غلامحسن رنجبر
چکیده
آستانه تحمل به شوری گیاهان باغی بر اساس میزان کاهش عملکرد در شرایط شور در مقایسه با شرایط غیرشور بدست میآید. بهمنظور تعیین آستانه تحمل به شوری و شیب کاهش عملکرد در برخی از ارقام و ژنوتیپهای انتخابی بادام، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملأ تصادفیبادوعاملژنوتیپبادام در11 سطح (تونو، نانپاریل، مامایی، شکوفه، ...
بیشتر
آستانه تحمل به شوری گیاهان باغی بر اساس میزان کاهش عملکرد در شرایط شور در مقایسه با شرایط غیرشور بدست میآید. بهمنظور تعیین آستانه تحمل به شوری و شیب کاهش عملکرد در برخی از ارقام و ژنوتیپهای انتخابی بادام، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملأ تصادفیبادوعاملژنوتیپبادام در11 سطح (تونو، نانپاریل، مامایی، شکوفه، سهند، شاهرود12، A200،25-1، 16-1 و40-13 پیوندشدهرویپایهGF677 وپایه GF677 (پیوند نشده به عنوان شاهد)) و شوریآبآبیاریدر پنجسطح (5/0، 5/2، 9/4، 3/7 و 8/9 دسیزیمنسبرمتر)، انجامشد.در پایان پژوهش، آستانه تحمل به شوری و شیب کاهش عملکرد در ژنوتیپهای مورد مطالعه بر حسب بیوماس گیاهان محاسبه شد. نتایج نشان داد کهکمترین میزان آستانه تحمل به شوری مربوط به ژنوتیپ 16-1 (22/2 دسیزیمنسبرمتر) بود و پس از آن ارقام مامایی (28/2 دسیزیمنسبرمتر) و سهند (39/2 دسیزیمنسبرمتر)، قرار داشت. در نقطه مقابل، بیشترین آستانه تحمل به شوری در رقمهای شکوفه، شاهرود 12 و ژنوتیپ 25-1 به ترتیب به میزان (80/5، 84/4 و 80/4 دسیزیمنسبرمتر)، مشاهده شد. بیشترین شیب کاهش عملکرد با افزایش شوری در ژنوتیپ 40-13 (05/8 درصد)، و پس از آن در ارقام A200(86/7 درصد) و نانپاریل (55/7 درصد)، ثبت شد. در نقطه مقابل، کمترین مقدار شیب کاهش عملکرد در رقمهای شاهرود 12(60/5 درصد)دیده شد. در مجموع نتایج نشان داد، میزان شوری که موجب کاهش عملکرد 50 درصدی در ارقام شاهرود12، شکوفه و ژنوتیپ 25-1، میشود، به ترتیب 05/5، 43/4 و 55/3 دسیزیمنس برمتر نسبت به پایههای شاهد (بدون پیوند)، بیشتر است. کاهش 50 درصدی در عملکرد رقمهای شاهرود12، شکوفه، ژنوتیپ 25-1 و پایه GF677بهترتیبدر شوریهای 23/13، 59/12، 71/11 و 16/8 دسیزیمنسبرمتر مشاهده شد. گفتنی است که در پژوهشهای قبلی گزارش شده است کهدر شوری هفت دسیزیمنسبرمتر تا میزان 100 درصد از عملکرد (بیوماس) درختان بادام کاسته میشود، در حالیکه در ارقام شاهرود 12 و شکوفه پیوند شده روی پایه GF677در شوری هفت دسیزیمنس بر متر تنها به ترتیب 12 و 9 درصد از عملکرد کاسته شد.بر این اساس میتوان ترکیبهای پیوندی مذکور را برای مناطقی با شوریهای متوسط توصیه نمود.
غلامحسن رنجبر؛ ولی سلطانی گردفرامرزی
چکیده
به منظور تعیین تأثیر شوری آب آبیاری و تراکم کوشیا (Kochia indica) بر میزان عملکرد، ارتفاع بوته و غلظت عناصر برگ سورگوم و کوشیا یک مطالعه مزرعهای در سال 1391 و 1392 در ایستگاه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام شد. تیمارها شامل سطوح شوری آب آبیاری: 2 (شاهد)، 6، 10 و 14 دسیزیمنس بر متر و کاشت کوشیا با تراکمهای 0/0، 2/5، 3/3 و 5/0 بوته در متر مربع ...
بیشتر
به منظور تعیین تأثیر شوری آب آبیاری و تراکم کوشیا (Kochia indica) بر میزان عملکرد، ارتفاع بوته و غلظت عناصر برگ سورگوم و کوشیا یک مطالعه مزرعهای در سال 1391 و 1392 در ایستگاه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام شد. تیمارها شامل سطوح شوری آب آبیاری: 2 (شاهد)، 6، 10 و 14 دسیزیمنس بر متر و کاشت کوشیا با تراکمهای 0/0، 2/5، 3/3 و 5/0 بوته در متر مربع در روی ردیفهای سورگوم بود. نتایج نشان داد که عملکرد ماده خشک سورگوم با افزایش تراکم کوشیا در تمام سطوح شوری کاهش یافت. آستانه تحمل به شوری سورگوم بر اساس میزان ماده خشک تولیدی 4/1 دسیزیمنس بر متر بود. افزایش هر واحد شوری بیشتر از میزان آستانه، باعث کاهش عملکرد ماده خشک به میزان 5/10% گردید. برخلاف سورگوم، عملکرد ماده خشک کوشیا تحت تاثیر سطوح شوری در هر دو سال قرار نگرفت. شوری آب آبیاری باعث کاهش ارتفاع سورگوم و کوشیا در هر دو سال آزمایش گردید. بر اساس متوسط دو سال، در شوریهای آب آبیاری 2، 6، 10 و 14 دسیزیمنس بر مترغلظت سدیم برگ کوشیا به ترتیب در حدود 94/4، 88/6، 78/7 و 76/8برابر بیشتر از غلظت سدیم برگ سورگوم بود. غلظت کلر برگ کوشیا در سال 1391 در شوریهای آب آبیاری 2، 6، 10 و 14 دسیزیمنس بر متر به ترتیب در حدود 2/3،2/4، 2/0 و 2/2 برابر بیشتر از غلظت کلر برگ سورگوم بود. این میزانها در سال 1392 به ترتیب 3/6، 2/9، 2/5 و 1/9 برابر بود. غلظت کلسیم برگ کوشیا در سطوح شوری 2، 6، 10 و 14 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 2/9،3/4، 2/4 و 2/7 برابر بیشتر از غلظت کلسیم برگ سورگوم بود. بطورکلی کوشیا میتواند به عنوان یک گونه با توان رقابتی بالا، به شدت عملکرد گیاهان زراعی تابستانه از جمله سورگوم را در شرایط شور کاهش دهد. لذا توصیه میشود کشت این گیاه به منظور تولید علوفه در اراضی غیر زراعی انجام گیرد.
غلامحسن رنجبر؛ محمد جواد روستا؛ سید علی محمد چراغی
چکیده
به منظور تعیین تاثیر آب شور با تیمار مغناطیس و بدون آن بر سبزشدن، عملکرد و اجزای عملکرد گندم، دو آزمایش جداگانه در مرکز ملی تحقیقات شوری انجام شد. آزمایش اول در شرایط کنترل شده و با درجه حرارت های روزانه و شبانه 25 و 15 درجه سانتی گراد انجام گرفت. میزان سبز شدن بذور گندم با چهار کیفیت آب 5/2، 0/6، 0/10 و 7/12 دسی زیمنس بر ...
بیشتر
به منظور تعیین تاثیر آب شور با تیمار مغناطیس و بدون آن بر سبزشدن، عملکرد و اجزای عملکرد گندم، دو آزمایش جداگانه در مرکز ملی تحقیقات شوری انجام شد. آزمایش اول در شرایط کنترل شده و با درجه حرارت های روزانه و شبانه 25 و 15 درجه سانتی گراد انجام گرفت. میزان سبز شدن بذور گندم با چهار کیفیت آب 5/2، 0/6، 0/10 و 7/12 دسی زیمنس بر متر و با دستگاه مغناطیس کننده و بدون دستگاه اندازه گیری شد. همچنین به منظور مطالعه تاثیر آب مغناطیسی بر میزان عملکرد گندم در شرایط شور آزمایش دیگری در 18 جعبه فایبر گلاس (به ابعاد 5/0× 4/0 و به عمق 5/0 متر) طی دو سال در شرایط طبیعی انجام گرفت. تیمار های آزمایشی شامل استفاده از دستگاه مغناطیسی (مدل MAG 4000) و بدون استفاده از آن و سه کیفیت آب آبیاری (0/2، 0/6 و 0/10 دسی زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان داد که تیمار شوری تاثیری بر تعداد نهایی بوته های سبز شده و درصد سبز نداشت. اگرچه شوری باعث کاهش معنی دار سرعت سبز شدن، طول کلئوپتیل، عملکرد دانه، ارتفاع بوته، طول سنبله و تعداد دانه در سنبله گردید. تیمار مغناطیس و برهمکنش شوری و تیمار مغناطیس تاثیری بر تعداد بوته های سبز شده، سرعت سبز شدن، درصد سبز، طول کلئوپتیل، عملکرد دانه، ارتفاع بوته، طول سنبله و تعداد دانه در سنبله نداشت. این نتایج تنها با استفاده از یک مدل دستگاه مغناطیس بدست آمد. بطور احتمالی استفاده از مدل های مختلف دستگاههای مغناطیس با ترکیبات متفاوت آب مصرفی بر گونه های مختلف زراعی به نتایج متفاوتی منجر گردد.