منوچهر امیری
چکیده
ترکیب شیمیایی آب آبیاری نقش مهمی در میزان عملکرد گیاهان زراعی و حفظ یا تخریب ساختمان خاک ایفا مینماید و مورد توجه برنامهریزان بخش کشاورزی میباشد. با عنایت به مزه ترش و سوزنده آب برخی از چاههای کشاورزی در اطراف روستای همهکسی در استان همدان، تصور میشود که ترکیب آب آنها نامتعارف بوده و برای ساختمانخاک و رشد گیاهان زیانآور ...
بیشتر
ترکیب شیمیایی آب آبیاری نقش مهمی در میزان عملکرد گیاهان زراعی و حفظ یا تخریب ساختمان خاک ایفا مینماید و مورد توجه برنامهریزان بخش کشاورزی میباشد. با عنایت به مزه ترش و سوزنده آب برخی از چاههای کشاورزی در اطراف روستای همهکسی در استان همدان، تصور میشود که ترکیب آب آنها نامتعارف بوده و برای ساختمانخاک و رشد گیاهان زیانآور است. لذا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت آب چاههای مذکور و شناسایی روند تغییر ترکیب آنها انجام گردید. در این پژوهش، تعداد شش حلقه چاه آبگازدار شناسایی و مقدار شوری آب آنها، 15 مرتبه در طی سه سال (هر سال پنج بار) اندازهگیری گردید و روند تغییر هدایتالکتریکی آنها توسط نرم افزار SPSSمورد بررسی قرار گرفت. همچنین از هر چاه یک نمونه آب برداشت شد و برای تعیین مقادیر هدایت الکتریکی، کاتیونها و آنیونها مورد تجزیه قرار گرفتوشاخصهای شیمیایی آن محاسبه و به کمک معیارها و دیاگرامها، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کلسیم و بیکربنات، بیشترین سهم یونی را در این آبها دارا بوده و آب چاههای مذکور جزو آبهای نامتعارف و نوع بیکربنات کلسیم- منیزیم محسوب میشود. شوری آبِ این چاهها زیاد (از 96/2 تا 07/6 دسیزیمنس بر متر) بوده و بعد از اصلاح نسبت جذب سدیم، در کلاس آبهای خیلیشور و سدیک (C4S4) قرار گرفت. با عنایت به شوری زیاد آب، بافت ریزدانهی خاک و نبود آب کافی برای شستشو، انتظار میرود که سیستم خاک منطقه در اثر آبیاری با این آب در ناحیه ریشهیگیاه بهشدت شور شده و در نتیجه، عملکرد گیاهان و بهخصوص گیاهان چند ساله کاهش یابد. ولی بررسی آماری تغیبرات هدایت الکتریکی آب چاههایگازدار منطقه همهکسی نشان داد که مقدار شوری آب آنها بهطور معنیداری با گذشت زمان کاهش یافته که در نتیجه، کیفیت آب چاههایگازدار منطقهی همهکسی از نظر آبیاری با گذشت زمان بهبود حاصل مینماید.