رضا دلباز؛ حامد ابراهیمیان؛ فریبرز عباسی؛ آرزو نازی قمشلو
چکیده
رشد سریع علم و انتشار نتایج مختلف در یک موضوع خاص باعث سردرگمی محققان در حوزههای مختلف شده است. امروزه بررسی و جمعبندی نتایج مطالعات مختلف در یک حوزه خاص، ضروری به نظر میآید. فراتحلیل به عنوان روشی ساختارمند و با استفاده از روشهای آماری به تجمیع نتایج مطالعات یک موضوع میپردازد. در این پژوهش به منظور ارزیابی اثربخشی کودآبیاری ...
بیشتر
رشد سریع علم و انتشار نتایج مختلف در یک موضوع خاص باعث سردرگمی محققان در حوزههای مختلف شده است. امروزه بررسی و جمعبندی نتایج مطالعات مختلف در یک حوزه خاص، ضروری به نظر میآید. فراتحلیل به عنوان روشی ساختارمند و با استفاده از روشهای آماری به تجمیع نتایج مطالعات یک موضوع میپردازد. در این پژوهش به منظور ارزیابی اثربخشی کودآبیاری سطحی و قطرهای بر شاخصهای عملکرد محصول، بهرهوری کود، و بهرهوری آب از رهیافت فراتحلیل استفاده شد. به این منظور مقالات هشت پایگاه اطلاعاتی استخراج شد. پس از بررسی آنها، 21 مطالعه شرایط ورود به فراتحلیل را دارا بودند. تلفیق یافتهها نشان داد که عملیات کودآبیاری در هر دو روش سطحی و قطرهای سبب افزایش معنیدار شاخصهای عملکرد محصول، بهرهوری کود و آب مورد استفاده شد. اندازه اثرات به دست آمده از تلفیق نتایج برای عملکرد محصول در روشهای کودآبیاری سطحی و قطرهای نسبت به آبیاری سطحی با کوددهی به روش سنتی به ترتیب برابر 1/32 و 1/25 شد. در بهرهوری کود، اندازه اثر به دست آمده برای کودآبیاری سطحی نسبت به آبیاری سطحی با کوددهی به روش سنتی برابر 2/12 و برای کودآبیاری قطرهای برابر 1/43 و اندازه اثر بهرهوری آب برای کودآبیاری سطحی و قطرهای نسبت به آبیاری سطحی با روش کوددهی سنتی برابر 1/24 و 1/74 شد. بنابراین، کودآبیاری در هر دو روش سطحی و قطرهای سبب ارتقای عملکرد محصول، بهرهوری آب، و بهرهوری کود میشود. با توجه به آنکه نتایج این مطالعه از دادههای کمّی مطالعات اولیه استخراج شده است، برای رسیدن به قطعیت بیشتر پیشنهاد میشود مطالعات بیشتری توسط فراتحلیل مورد بررسی قرار گیرند.
مسعود پورغلام آمیجی؛ عبدالمجید لیاقت؛ آرزو نازی قمشلو؛ مجتبی خوش روش
چکیده
مشکل شوری خاک در برخی از شالیزارهای نواحی حاشیه دریای خزر به دلیل همجواری با دریا و قرارگیری در مناطق کمارتفاع با سطح ایستابی کمعمق و شور به چشم میخورد. همچنین، با توجه به اینکه برنج یکی از مهمترین گیاهان راهبردی برای اقتصاد کشور و مردم این منطقه محسوب میشود، بررسی امکان تولید برنج در حضور سطح ایستابی کمعمق و شور امری ضروری ...
بیشتر
مشکل شوری خاک در برخی از شالیزارهای نواحی حاشیه دریای خزر به دلیل همجواری با دریا و قرارگیری در مناطق کمارتفاع با سطح ایستابی کمعمق و شور به چشم میخورد. همچنین، با توجه به اینکه برنج یکی از مهمترین گیاهان راهبردی برای اقتصاد کشور و مردم این منطقه محسوب میشود، بررسی امکان تولید برنج در حضور سطح ایستابی کمعمق و شور امری ضروری است. این پژوهش در سال 1396 در مرکز تحقیقات آب و هواشناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج-دانشگاه تهران در یک مدل فیزیکی (لایسیمتر بزرگ) انجام گرفت. پژوهش حاضر در لایسیمتر فلزی عایق تحت دو تیمار اصلی با سطح ایستابی کمعمق و غیرشور (FSG) و در حضور سطح ایستابی کمعمق و شور (SSG) به انجام رسید. شوری آب آبیاری برابر dS/m 94/0برای هر دو تیمار بوده و شوری آب زیرزمینی کمعمق در عمق 40 سانتیمتری از سطح خاک برای تیمار SSGبهصورت تغذیه مصنوعی از پایین در dS/m20 تنظیم گردید. نتایج پروفیل شوری خاک در تیمار SSGحاکی از اختلاط کم آب شور و شیرین در منطقه بینابینی (از زیر سخت لایه یعنی عمق 30 تا 40 سانتیمتری از سطح خاک) و تاثیر ناچیز شوری بر منطقه ریشه بود. دلیل این امر وجود دائمی لایه آب در شالیزار و جریان رو به پایین آب میباشد که میتواند از جریان رو به بالای آب شور و صعود مویینگی جلوگیری کند. این مساله باعث شد تا عملکرد برنج تحت تاثیر قرار نگیرد و دچار افت نشود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین پارامترهای عملکرد نیز همین امر را تصدیق میکند و نشان میدهد که شوری آب زیرزمینی کمعمق بر پارامترهای سطح برگ (LAI)، طول ریشه (RL)، ارتفاع بوته (PL)، پایداری غشا (MSI) و کلروفیل (SPAD)، محتوای آب نسبی (RWC) و زیستتوده (BIO) در دو تیمار اثر قابل توجهی نداشته و باعث شده که اختلاف ناچیزی بین پارامترهای عملکرد حاصل شود. اختلاف پارامترهای عملکرد تیمار شاهد نسبت به شوری، از حدود 1% تا 12 % بوده است. ضمن اینکه عملکرد دانه و بیولوژیک در تیمار SSG نسبت به FSG بهترتیب 2/3% و 5/4 % کاهش یافته است. بنابراین با توجه به آبشویی قابلتوجه خاک بعد از کشت، کاهش ناچیز محصول و تحلیل حرکت آب و املاح در خاک، میتوان تولید برنج را در این نوع اراضی مدنظر قرار داد. همچنین با استفاده مفید و کارآمد از اراضی دارای مشکلات شوری آب زیرزمینی کمعمق میتوان از فشار روی منابع آب و خاک متعارف کاست.