آرش رنجبر؛ علی رحیمی خوب؛ حامد ابراهیمیان؛ مریم وراوی پور
چکیده
تغییر شکل و انتقال کود اوره، نیترات و آمونیوم در خاک بصورت زنجیرهای از واکنشهای متصل به هم صورت میگیرد که برای مدیریت دقیقتر آب و کود در مزرعه باید این واکنشها توامان باهم در نظر گرفته شوند. در این پژوهش مدل HYDRUS-2Dبه منظور پیشبینی توزیع و انتقال توأمان رطوبت، نیترات و آمونیوم در زیر جویچه و پشتههای آبیاری طی دوره رشد ...
بیشتر
تغییر شکل و انتقال کود اوره، نیترات و آمونیوم در خاک بصورت زنجیرهای از واکنشهای متصل به هم صورت میگیرد که برای مدیریت دقیقتر آب و کود در مزرعه باید این واکنشها توامان باهم در نظر گرفته شوند. در این پژوهش مدل HYDRUS-2Dبه منظور پیشبینی توزیع و انتقال توأمان رطوبت، نیترات و آمونیوم در زیر جویچه و پشتههای آبیاری طی دوره رشد ذرت ارزیابی شد. نخست، گیاه ذرت تحت سه تیمار کود اوره صفر، 150 و 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و در سه تکرار کشت شد. مقادیر جذب نیتروژن توسط گیاه به علاوه میزان رطوبت و غلظت نیترات و آمونیوم خاک در اعماق مختلف زیر پشته و جویچهها طی فصل رشد، قبل و بعد از هر نوبت کوددهی اندازهگیری شدند. از این دادهها برای واسنجی و صحتسنجی پارامترهای هیدرولیکی و انتقال املاح موجود در مدل استفاده شد. نتایج ارزیابی مدل در طول مرحله صحتسنجی نشان دادند که بین مقادیر رطوبت، نیترات و آمونیوم شبیهسازی شده و اندازهگیری شده در خاک تطابق خوبی وجود داشت. شاخصهای ضریب تبیین و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده برای پیشبینی رطوبت خاک در محدوده توسعه ریشه به ترتیب برابر با 772/0 و 37/4 % بدست آمدند. علاوه بر این، شاخصهای مذکور برای پیشبینی غلظت آمونیوم خاک در زیر جویچه و پشتههای هر سه تیمار به ترتیب بین 645/0 تا 798/0 و 23/ 14% تا 4/29% و برای نیترات به ترتیب بین 716/0 تا 829/0 و 57/ 23% تا 2/25% تغییر نمودند. در مجموع نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که مدل HYDRUS علاوه بر انتقال رطوبت، توزیع نیترات و آمونیوم را در زیر جویچه و پشتههای آبیاری با دقت مناسبی شبیهسازی میکند و به همین دلیل میتواند ابزار مفیدی برای مدیریت آب و کود در آبیاری جویچهای باشد.