شیوا زارع؛ داریوش حیاتی
چکیده
طرحهای توسعه همراه با اثرات مثبت خود همواره دارای تأثیرات منفی مستقیم و غیر مستقیم بالقوهای بر محیط زیست انسانی و طبیعی است و چنانچه از پیش برای اثرات منفی چاره اندیشی نشود و از لحاظ اثرات مثبت تقویت نشود، نتایج و عواقب نامطلوبی در پی خواهد داشت. هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی اثرات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی توسعه ...
بیشتر
طرحهای توسعه همراه با اثرات مثبت خود همواره دارای تأثیرات منفی مستقیم و غیر مستقیم بالقوهای بر محیط زیست انسانی و طبیعی است و چنانچه از پیش برای اثرات منفی چاره اندیشی نشود و از لحاظ اثرات مثبت تقویت نشود، نتایج و عواقب نامطلوبی در پی خواهد داشت. هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی اثرات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی توسعه شبکههای مدرن آبیاری و زهکشی دشت کربال و عوامل تعیین کنندهیآن از دیدگاه بهرهبرداران بوده است تا از این طریق بتوان روند کمی و کیفی این پروژهها را اصلاح و بازنگری نمود. روش این پژوهش از گروه مطالعات کمّی و از نوع توصیفی، کنترل متغیرها غیر آزمایشی، هدف کاربردی و جمع آوری دادهها با فن پیمایش بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بهرهبردارن تحت پوشش شبکههای مدرن آبیاری و زهکشی دشت بوده‌اند که 280 نفر از بهرهبرداران به شیوهی تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار سنجش پرسشنامه بوده و روایی صوری پرسشنامه با استفاده ازیک پانل از متخصصان مربوطه و پایایی آن با انجام مطالعه راهنما تأیید شد.متوسط ضریب آلفای کرونباخ این مطالعه در حدود 79/0 بود است.یافتههای این پژوهش نشان داد که اکثر بهرهبرداران، ارزیابی مطلوبی از اثرات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی طرح داشتهاند و از چهار دسته عوامل تعیین کنندهی فردی، اقتصادی، اجتماعی و موقعیتی، دو دسته عوامل تعیین کنندهی فردی و اجتماعی، تأثیر بیشتری بر ارزیابی‌های صورت گرفته از اثرات طرح، از سوی بهرهبرداران، داشتهاند.همچنین، محاسبات رگرسیونی نشان داد که چهار دسته متغیر نگرشی، بیشترین تأثیر را بر ارزیابی صورت گرفته از اثرات سهگانه طرح داشتهاند. در پایان بر مبنای نتایج بدست آمده، پیشنهادهایی به منظور موفقیت در اجرا و بهرهبرداری از پروژههایی از این دست، ارائه شده است.