پریسا شاهین رخسار؛ ابراهیم امیری؛ سامیه رئیسی؛ محمد اسماعیل اسدی
چکیده
امروزه حتی در مناطق مرطوب کشور، بحران آب یک مشکل عمده کشاورزی و افزایش بهره‌وری مصرف آب یکی از ملزومات توسعه پایدار است. با توجه به این امر، استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی رشد گیاه به‌عنوان ابزاری برای مدیریت بحران آب مفید به نظر می‌رسد. در این پژوهش از مدل WOFOSTجهت شبیه‌سازی عملکرد دو رقم سویا تحت مدیریت کم‌آبیاریدر منطقه گرگان ...
بیشتر
امروزه حتی در مناطق مرطوب کشور، بحران آب یک مشکل عمده کشاورزی و افزایش بهره‌وری مصرف آب یکی از ملزومات توسعه پایدار است. با توجه به این امر، استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی رشد گیاه به‌عنوان ابزاری برای مدیریت بحران آب مفید به نظر می‌رسد. در این پژوهش از مدل WOFOSTجهت شبیه‌سازی عملکرد دو رقم سویا تحت مدیریت کم‌آبیاریدر منطقه گرگان استفاده شد.با استفاده از عملکرد اندازه‌گیری شده و اجزای بیلان آب شبیه‌سازی‌شده از مدل، مقدار متوسط بهره‌وری تبخیرتعرق (Wp ET) مبتنی بر عملکرد دانه 72/0 کیلوگرم دانه به ازای هر متر مکعب تبخیر تعرقحاصل شد. با افزایش تنش خشکی، بهره‌وری آب بر پایه مجموع آبیاری و بارش(Wp I+R) و بهره‌وری آب بر پایه مقدار آبیاری (Wp I) در هر دو رقم افزایش یافت ولی رقم دی پی ایکس در مواجه با تنش خشکی دارای بهره‌وری آب بالاتری نسبت به رقم سپیده بود. نتایج ارزیابی عملکرد و دقت مدل WOFOST نشان داد شاخص ریشه میانگین مربعات خطای نسبی (nRSME)عملکرد دانه و بیوماس کل در هر دو رقم موردبررسی کمتر از 10 درصد، شاخص ضریب جرم باقی‌مانده‌ها (CRM) نزدیک به صفر، ضریب کار آیی مدل (EF) 89/0، ضریب تبیین(R2)93/0 و شاخص توافق ویلموت (IOA) در حدود 89/0 به دست آمد. به‌طورکلی یافته‌های این تحقیق کار آیی مطلوب مدل را در شبیه‌سازی فرآیند رشد و تأثیر آب بر عملکرد و بهره‌وری آب سویا تأیید می کند و رقم دی پی ایکس در شرایط محدودیت آب برای کشت در استان گلستان توصیه می‌شود.