طراحی آب، آبیاری تحت فشار، شبکه های آبیاری زهکشی
علی مختاران؛ عبدالعلی گیلانی؛ سامی جلالی؛ لیلا بهبهانی؛ مجتبی رضایی؛ کبری تجدد طلب
چکیده
برنج یکی از مهم‌ترین محصولات تابستانه و آب‌بر استان خوزستان است. با توجه به محدودیت شدید آب، تاثیر استفاده از سامانه قطره‌ای نواری در روش کشت مستقیم به‌صورت خشکه‌کاری، بر عملکرد ارقام رایج برنج استان و تغییرات شوری خاک مورد پایش قرار گرفت. این پژوهش به‌مدت دو سال زراعی (1400-1399 و 1399-1398) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اهواز روی سه قطعه ...
بیشتر
برنج یکی از مهم‌ترین محصولات تابستانه و آب‌بر استان خوزستان است. با توجه به محدودیت شدید آب، تاثیر استفاده از سامانه قطره‌ای نواری در روش کشت مستقیم به‌صورت خشکه‌کاری، بر عملکرد ارقام رایج برنج استان و تغییرات شوری خاک مورد پایش قرار گرفت. این پژوهش به‌مدت دو سال زراعی (1400-1399 و 1399-1398) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اهواز روی سه قطعه زمین مجاور هم با طرح کرت خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. در این مطالعه، عامل اصلی دور آبیاری بود شامل سه سطح آبیاری هر روزه، دو روزه و سه روزه و عامل فرعی شامل سه رقم (عنبوری قرمز، چمپا و دانیال) و یک لاین برنج متحمل به شوری (S2). در سال اول تحقیق به‌دلیل تخصیص آب خارج از تاریخ کشت، میزان عملکرد محصول بسیار پایین بود لذا تحلیل‌های زراعی براساس سال دوم انجام شد. میانگین حجم آب آبیاری در مزرعه با توجه به تکمیل دوره رشد ارقام، 14800، 15200، 15700 و 16100 مترمکعب در هکتار به‌ترتیب برای لاین S2 ، عنبوری قرمز، دانیال و چمپا اندازه‌گیری شد در دور آبیاری هر روزه، رقم محلی عنبوری قرمز با 3767 کیلوگرم در هکتار بیشترین و لاین متحمل به شوری S2 با 2541 کیلوگرم در هکتار، کمترین عملکرد دانه سفید برنج را به خود اختصاص داد. همچنین دور آبیاری در مقایسه با رقم بیشترین اثر را در تعیین عملکرد دانه داشت به‌طوری‌که با تغییر دور از هر روزه به سه روزه، عملکرد به‌طور متوسط کاهشی 56% پیدا کرد. در این پژوهش بیشترین بهره‌وری آب را رقم عنبوری قرمز، به‌میزان 0/25کیلوگرم بر مترمکعب در دور آبیاری هر روزه داشت. دلیل این مسئله را می‌توان در پایش شوری خاک نشان داد به‌طوری‌که با عملیات آبیاری هر روزه، تمامی لایه‌های خاک نسبت به قبل از زمان کشت، روندی کاهشی از 3/77 به 1/8 دسی‌زیمنس بر متر داشت. استفاده از سامانه آبیاری قطره‌ای با فاصله مناسب نوارهای آبیاری و روزنه‌های آبده از همدیگر در روش خشکه‌کاری با ارقام محلی، یک روش به‌زراعی است که حجم آب آبیاری را نسبت به عملیات کشت سنتی، به‌طور محسوس کاهش داد. این کار، راهبردی مؤثر است در کاهش تنش بر منابع آبی استان و ذخیره آب موجود برای حفظ زیست‌بوم ، هرچند که کاهش محسوس سطح کشت برنج در این استان مورد توصیه است.
مانی مجدم؛ محمد رضا معمارباشی؛ اصلان اگدرنژاد؛ نازلی دروگر
چکیده
به منظور بررسی اثرات فواصل آبیاری و مقادیر مختلف سوپرجاذب بر میزان انتقال مجدد کنجد در شرایط آب و هوایی شهرستان حمیدیه، آزمایشی در سال زراعی 1393 در شهرستان حمیدیه به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل فواصل آبیاری در سه سطح (60، 100 و 140) میلیمتر تبخیر از تشت ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرات فواصل آبیاری و مقادیر مختلف سوپرجاذب بر میزان انتقال مجدد کنجد در شرایط آب و هوایی شهرستان حمیدیه، آزمایشی در سال زراعی 1393 در شهرستان حمیدیه به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل فواصل آبیاری در سه سطح (60، 100 و 140) میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A در کرتهای اصلی و مقادیر مختلف سوپر جاذب در سه سطح (0، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار) در کرتهای فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثر فواصل آبیاری و سوپر جاذب، باعث افزایش معنی‌دار عملکرد دانه، میزان انتقال مجدد، و فتوسنتز جاری گردید. بیشترین عملکرد دانه، انتقال مجدد و فتوسنتز جاری، سهم انتقال مجدد و سهم فتوسنتز جاری از تیمار 100 میلیمتر تبخیر از تشت و 150 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب بدست آمد. در بررسی برهمکنش فواصل آبیاری و سوپر جاذب، بیشترین عملکرد دانه (1216 کیلوگرم در هکتار) به تیمار100 میلیمتر تبخیر و 150 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب تعلق گرفت. با توجه به کمبود آب در کشور به نظرمیرسد تیمار100 میلیمتر تبخیر از تشت وکاربرد 150 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب، افزون بر صرفه‌جویی در مصرف آب عملکرد اقتصادی قابل قبولی را نیز تولید میکند.
جعفر نیکبخت؛ مهدی طاهری؛ محسن سکاکی
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر شاخصهای کمی و کیفی عملکرد محصول زیتون رقم کرونائیکی در ایستگاه تحقیقات زیتون طارم زنجان واقع در گیلوان با طول جغرافیایی ¢05 °49 شرقی و عرض جغرافیایی ¢47 °36 شمالی و ارتفاع متوسط 330 متر از سطح دریا و با بافت خاک لوم در سال 1388 انجام شد. در این آزمایش، از چهار تیمار ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر شاخصهای کمی و کیفی عملکرد محصول زیتون رقم کرونائیکی در ایستگاه تحقیقات زیتون طارم زنجان واقع در گیلوان با طول جغرافیایی ¢05 °49 شرقی و عرض جغرافیایی ¢47 °36 شمالی و ارتفاع متوسط 330 متر از سطح دریا و با بافت خاک لوم در سال 1388 انجام شد. در این آزمایش، از چهار تیمار آبیاری شامل T1، T2، T3 و T4 به ترتیب ( 100 (تیمار شاهد)، 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی درخت زیتون) با چهار تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و از روش آبیاری قطره‌ای حلقوی استفاده شد. نیاز آبی گیاه بر اساس داده‌های ایستگاه هواشناسی گیلوان و آخرین رابطه فائو-پنمن-مانتیث و ضریب گیاهی توصیه شده در نشریه 56 فائو، استخراج شد. نتایج نشان داد که اثر کم‌آبیاری بر درصد روغن میوه، نسبت طول به قطر میوه، درصد تشکیل گل کامل و درصد تشکیل میوه ثانویه در سطح یک درصد و درصد تشکیل میوه اولیه در سطح پنج درصد معنی‌دار بود، لیکن، بر نسبت گوشت به هسته و درصد ماده خشک میوه معنی‌دار نشد. با توجه نتایج، کمترین درصد تشکیل گل کامل در تیمار T4 (42 درصد) اتفاق افتاد. در اثر کم‌آبیاری، اختلاف معنی‌دار در سطح پنج درصد بین درصد تشکیل میوه اولیه (T1) و تیمارهای کم‌آبیاری (حدود 31 درصد اختلاف) وجود داشت. هم چنین، ادامه روند کم‌آبیاری باعث ایجاد اختلاف بین درصد تشکیل میوه ثانویه و میوه اولیه در تیمار T4 شد. هم چنین، نسبت طول به قطر میوه تیمارهای کم‌آبیاری با تیمار شاهد در پنج درصد معنی‌دار شد. بنابراین، کم‌آبیاری در مواقعی که هدف کنسرو کردن زیتون‌ها باشد، توصیه نمی شود. بر اساس نتایج، بیشترین و کمترین درصد روغن به ترتیب از تیمارهای آبیاری 75 درصد و 25 درصد نیاز آبی (به ترتیب 49/28 و 73/22درصد) استحصال شد. با توجه به نتایج این پژوهش، در این منطقه برای درختان زیتون روغنی رقم کرونائیکی، 25 درصد اعمال کم‌آبیاری از ابتدای فصل برای صرفه‌جویی در مصرف آب توصیه می شود.