بختیار کریمی؛ فریبا علی نظری
چکیده
الگوی پیاز رطوبتی به عنوان یک فاکتور مهم در طراحی و مدیریت سامانههای آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی مورد توجه است. آگاهی از ابعاد پیاز رطوبتی در انتخاب فاصله دقیق بین قطرهچکانها و فاصله مناسب بین لاترالها ضروری است. در این پژوهش،آزمایشها در یک مدل فیزیکی پلکسی گلاس شفاف با ابعاد 3×1.22×0.5متر به انجام رسید. از سه نوع بافت ...
بیشتر
الگوی پیاز رطوبتی به عنوان یک فاکتور مهم در طراحی و مدیریت سامانههای آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی مورد توجه است. آگاهی از ابعاد پیاز رطوبتی در انتخاب فاصله دقیق بین قطرهچکانها و فاصله مناسب بین لاترالها ضروری است. در این پژوهش،آزمایشها در یک مدل فیزیکی پلکسی گلاس شفاف با ابعاد 3×1.22×0.5متر به انجام رسید. از سه نوع بافت (رسی-شنی، لوم- رسی- شنی و شنی- لومی) به طور مجزا استفاده شد. در این رابطه، قطرهچکانها در سه عمق (15، 30 و 45 سانتیمتری از سطح خاک) نصب شد وهمچنین قطرهچکانهایی با آبدهی 4/2، 4 و 6 لیتر بر ساعت انتخاب و زمان آبیاری، شش ساعت اعمال شد. با استفاده از دادههای به دست آمده از بررسیهای آزمایشگاهی و با استفاده از روش رگرسیون غیرخطی، یک مدل تجربی به منظور برآورد توزیع افقی جبهه رطوبتی در زمانهای مختلف ارائه شد. در این مدل تجربی، با در نظر گرفتن پارامترهای دبی قطرهچکان، هدایت هیدرولیکی اشباع خاک، زمان آبیاری،جرم ویژه ظاهری خاک، عمق نصب قطرهچکان، رطوبت حجمی اولیه، درصد شن، سیلت و رس، شعاع خیسشدگیدر بالا و پایین محور قطرهچکان برآورد شد. همچنین، با در نظر گرفتن مدل پیشنهادی یادشده، شعاع خیسشده پیاز رطوبتی در اعماق مختلف تعیین شد (بهینهسازی ضرایب معادلات) و متناسب با آن شکل کامل پیازرطوبتی برآورد شد. بهترین کارایی مدل مربوط به عمق صفر (روی محور قرارگیری قطرهچکان) است که مقادیر RMSE، MAEو به ترتیب 15/2، 7/1سانتیمتر و 85/14% و مقدار R2برابر 92/0 بدست آمد و کمترین کارایی مدل مربوط به عمق 20 سانتیمتری از محل قطرهچکان بوده که مقادیر RMSE، MAEو برای آنها به ترتیب مقادیر 93/3 و 26/3 سانتیمتر و 55/37% و مقدار R2 (در سطح پنج درصد معنیدار) نیز 75/0 محاسبه شد. نتایج این پژوهش نشان داد مدل پیشنهادی، شکل کامل الگوی خیسشدگی را با دقت معقولی برآورد کرده است. لحاظ این مدل در طراحی سامانههای آبیاری قطرهای زیرسطحی میتواند باعث بهبود عملکرد آنها شود.