فتوسنتز، رنگدانه ها، کلروفیل
اسماعیل میر؛ حلیمه پیری؛ امیر ناصرین
چکیده
کارلا گیاهی دارویی است که از میوه آن برای درمان دیابت استفاده میشود. در این تحقیق اثر تنش آبی و بیوچار بر پارامترهای کیفی و کمی گیاه کارلا مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در شرایط گلخانه بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سه تیمار آب آبیاری (50%، 75% و 100% آب مورد نیاز) و چهار تیمار بیوچار (صفر، ...
بیشتر
کارلا گیاهی دارویی است که از میوه آن برای درمان دیابت استفاده میشود. در این تحقیق اثر تنش آبی و بیوچار بر پارامترهای کیفی و کمی گیاه کارلا مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در شرایط گلخانه بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سه تیمار آب آبیاری (50%، 75% و 100% آب مورد نیاز) و چهار تیمار بیوچار (صفر، 1/25%، 2/5% و 5% وزنی خاک گلدان) بود. سطوح تنش آبی در طول فصل رشد ﺑﺎ ﺗﻮزﯾﻦ هر هفته ﮔﻠﺪانﻫﺎ و ﺟﺒﺮان ﮐﻤﺒﻮد آب ﺧﺎک تا حد ظرفیت زراعی (FC) ﺑﺎ اﻓﺰودن ﻣﻘﺪار آب ﻻزم ﺑﻪ آنﻫﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﺪ و ﻣﯿﺰان آب اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻫﺮ ﮔﻠﺪان ﻧﯿﺰ در ﻃﻮل ﻓﺼﻞ رﺷﺪ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ﺷﺪ. 50 روز پس از کاشت، برداشت محصول هر هفته یکبار انجام شد. در مجموع پنج بار برداشت انجام شد. در هر برداشت پارامترهای کمی ارتفاع گیاه، تعداد، وزن، قطر و طول میوه و پارامترهای کیفی مقدار قند میوه، شاخص سبزینگی و شاخص سطح برگ در هر گلدان بهدقت اندازهگیری شد. همچنین عملکرد محصول و کارایی مصرف آب آبیاری در پایان فصل کشت در هر تیمار محاسبه شد. نتایج نشان داد که اثرات سطوح آب مورد نیاز و بیوچار بر پارامترهای اندازهگیری شده معنیدار بود (در سطح احتمال 1% و 5%). با کاهش آب آبیاری، مقدار پارامترهای کمی و عملکرد گیاه کاهش یافت. بیشترین مقدار پارامترهای مزبور از تیمار 100% مقدار آب آبیاری حاصل شد که از این نظر با تیمار 75 % آب آبیاری معنیدار نبود. استفاده از بیوچار تا سطح2/5% وزنی خاک باعث افزایش پارامترها شد. استفاده بیشتر بیوچار (5% وزنی خاک) باعث کاهش پارامترهای کمی و عملکرد گیاه شد. استفاده از مقدار مناسب بیوچار ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﻣﻨﻔﯽ ﺗﻨﺶ رﻃﻮﺑﺘﯽ و ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی رﺷﺪ و نمو ﮔﯿﺎه در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد آن ﺑﺮای ﮔﯿﺎه و ﺑﻪوﯾﮋه در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﮔﯿﺎه ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ اﺳﺖ و ﯾﺎ در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺧﺰاﻧﻪکاریﻫﺎ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان آب ﻣﺼﺮﻓﯽ و ﺑﻬﺒﻮد رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﯿﺎه ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، ﻫﺮﭼﻨﺪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد آزﻣﺎﯾﺶ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺰرﻋﻪ ﻧﯿﺰ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
حسین بیرامی؛ محمدحسن رحیمیان؛ فرهاد دهقانی
چکیده
منابع آب و خاک کشور محدود میباشد و استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی مستلزم برآورد هرچه دقیقتر میزان آب مورد نیاز گیاهان مختلف در شرایط متفاوت میباشد. این تحقیق به‌منظور تخمینتبخیر و تعرق، نیاز آبی وضریب گیاهی دو گونه سالیکورنیا در شرایط لایسیمتری بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام گردید. ...
بیشتر
منابع آب و خاک کشور محدود میباشد و استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی مستلزم برآورد هرچه دقیقتر میزان آب مورد نیاز گیاهان مختلف در شرایط متفاوت میباشد. این تحقیق به‌منظور تخمینتبخیر و تعرق، نیاز آبی وضریب گیاهی دو گونه سالیکورنیا در شرایط لایسیمتری بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو گونه مختلف سالیکورنیا (S. bigeloviiو S. persica) و دو سطح مختلف شوری آب آبیاری (8 و 25 دسی زیمنس بر متر) در سه تکرار بود. تبخیر و تعرق واقعی گیاه(ETa) و تبخیر و تعرق مرجع (ETo) و ضرایب گیاهی (Kc) سالیکورنیا در سه مرحله رشد برآورد شدند. نتایج نشان داد که افزایش شوری از 8 به 25 دسی زیمنس بر متر در هر دو گونه موجب تغییر معنیدار عملکرد (وزن دانه و وزن کل اندام هوایی) در سطح آماری یک درصد شد. میزان آب مصرفی در فصل رشد در تیمارها و تکرارهای مختلف بین 28679 تا 33304 مترمکعب بر هکتار متفاوت بود. مقدار ضریب گیاهی در شوری 8 دسی زیمنس بر متر در گونه بیگلووی در ابتدا، میانه و انتهای فصل بهترتیب 18/1، 55/1 و 42/1 و در شوری 25 دسی زیمنس بر متر بهترتیب برابر 06/1، 37/1 و 26/1 بود. مقدار ضریب گیاهی در شوری 8 دسی زیمنس بر متر در گونه پرسیکا در ابتدا و میانه و انتهای فصل بهترتیب 37/1، 58/1 و 10/1 و در شوری 25 دسی زیمنس بر متر بهترتیب برابر 15/1، 38/1 و 27/1 بود. علاوه بر این شاخص کارایی مصرف آب سالیکورنیا (WUE) در تیمارهای مختلف بین 21/0 تا 38/0 کیلوگرم بر مترمکعب متغیر بود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
غلامحسین همایونی؛ نیما احمدی؛ محمود روزبان
چکیده
به منظور بررسی اثرات کاربرد خارجی سالیسیلیک اسید بر بهبود تحمل به خشکی گل پریوش(Catharanthus roseus L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. در این آزمایش، اثرات سالیسیلیک اسید در غلظتهای 0، 5/0، 1 و 5/1 میلیمولار، روی گیاهان آبیاری شده بر اساس سطوح 30%، 60% و 100% (شاهد) ظرفیت زراعی گلدان، ارزیابی شد. روش کاربرد سالیسیلیک ...
بیشتر
به منظور بررسی اثرات کاربرد خارجی سالیسیلیک اسید بر بهبود تحمل به خشکی گل پریوش(Catharanthus roseus L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. در این آزمایش، اثرات سالیسیلیک اسید در غلظتهای 0، 5/0، 1 و 5/1 میلیمولار، روی گیاهان آبیاری شده بر اساس سطوح 30%، 60% و 100% (شاهد) ظرفیت زراعی گلدان، ارزیابی شد. روش کاربرد سالیسیلیک اسید به صورت سه بار اسپری برگی با فواصل زمانی سه روز یکبار بود و اعمال تیمارهای آبیاری به مدت چهار هفته روی گیاهان به طول انجامید. براساس نتایج بدستآمده،تاثیرمثبت سالیسیلیک اسیددرشرایط کمآبیاری شدید (آبیاری بر اساس 30 درصد ظرفیت گلدان) کاملامعنیدار بود. به طوریکه بیشترین تعداد گل در این سطح آبیاری، در اثر کاربرد برگی 5/0 تا 1 میلی مولار سالیسیلیک اسید حاصل گردید. همچنین، بالاترین وزن تازه تکگل و نیزتعدادشاخههای فرعی درتیمارکم آبیاری شدید،دراثرمحلولپاشی 5/0 میلیمولارسالیسیلیک اسید بدست آمد. ضمن آنکه کاربرد سالیسیلیک اسیددرهمه سطوح به طورمعنیداری قطرگل را بهبود بخشیدکه جملگی میتوانندتاثیربهسزایی در جلوه این گیاه در شرایط کمآبیاری شدیدداشته باشد. در مجموع با توجه به مقرون به صرفه بودن، در دسترس بودن، و سهولت استفاده از سالیسیلیک اسید، کاربرد برگی 5/0 میلیمولار بر لیتر سالیسیلیک اسید، به عنوان تیماربرگزیده این آزمایش به منظور بهبود تحمل به خشکی پریوش درشرایط کم آبیاری شدیدتوصیه میشود.
محمد ذونعمت کرمانی؛ رسول اسدی
چکیده
با توجه به محدودیت منابع آب در شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک ایران، کمآبیاری یکی از راهکارهای استفاده بهینه از آب و افزایش کارایی مصرف آب در بخش کشاورزی است. در این راستا به منظور بررسی اثر کمآبیاری بر ویژگی‌های کمی آویشن باغی(Thymus vulgaris L.)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تولید نهال شهرداری کرمان در سال ...
بیشتر
با توجه به محدودیت منابع آب در شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک ایران، کمآبیاری یکی از راهکارهای استفاده بهینه از آب و افزایش کارایی مصرف آب در بخش کشاورزی است. در این راستا به منظور بررسی اثر کمآبیاری بر ویژگی‌های کمی آویشن باغی(Thymus vulgaris L.)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تولید نهال شهرداری کرمان در سال زراعی 1395 اجرا شد. در این تحقیق، پنج تیمار آبیاری شامل آبیاری کامل (100 درصد جبران کمبود رطوبتی خاک)، کمآبیاری تنظیم شده و آبیاری ناقص ریشه هر کدام در دو سطح 75 و 55 درصد جبران کمبود رطوبتی خاک تا حد ظرفیت زراعی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین وزن خشک اندام هوایی گیاه (6/1670 کیلوگرم در هکتار) و شاخص سطح برگ در مراحل مختلف رشد، در تیمار آبیاری کامل بدست آمد که از لحاظ آماری با 75 درصد اعمال شده در آبیاری ناقص تفاوت معنیداری نداشت. همچنین، بیشترین تعداد شاخه زایا (4/64) و ارتفاع بوته (4/39 سانتیمتر) در تیمار آبیاری کامل بدست آمد که از لحاظ آماری با سایر تیمارها تفاوت معنیداری داشت. این در حالی است که بیشترین بهرهوری آب ( 66/0 کیلوگرم بر مترمکعب)، وزن تر ریشه (5/4 گرم)، طول ریشه (8/15 سانتیمتر) و حجم ریشه (8/2 سانتیمتر مکعب در هر بوته)، به سطح 75 درصد اعمال شده در آبیاری ناقص ریشه اختصاص یافت که این امر به‌دلیل افزایش ریشه‌های ثانویه در این تیمار نسبت به سایر تیمارها بود. بهطور کلی با توجه به نتایج بدست آمده میتوان مطرح نمود که اعمال روش آبیاری ناقص ریشه و تأمین 75 درصد نیاز آبی گیاه، ضمن صرفهجویی در مصرف آب، میتواند بهرغم اعمال تنش رطوبتی با توسعه مناسب شاخص سطح برگ و ریشه گیاه، امکان استفاده بهتر از رطوبت خاک و انرژی خورشید در فرآیند فتوسنتز را فرآهم می‌آورد و راهکار مناسبی برای مقابله با بحران آب، برای حرکت به سمت یک کشاورزی پایدار محسوب شود.
ناصر صداقتی؛ سید جواد حسینی فرد؛ محمدرضا نیکویی دستجردی
چکیده
برداشت بی‌رویه از منابع آب کشاورزی در استان کرمان، باعث شده تا سطح آب زیرزمینی در این مناطق سالانه بهطور متوسط حدود یک متر افت داشته باشد. افت سطح آب‌های زیرزمینی علاوه بر کاهش منابع آبی، شور‌شدن تدریجی آنها را نیز سبب شده است. بنابراین، باید با انجام پژوهش‌های کاربردی علاوه بر افزایش بهرهوری مصرف آب، به‌دنبال راهکارهای جدیدی ...
بیشتر
برداشت بی‌رویه از منابع آب کشاورزی در استان کرمان، باعث شده تا سطح آب زیرزمینی در این مناطق سالانه بهطور متوسط حدود یک متر افت داشته باشد. افت سطح آب‌های زیرزمینی علاوه بر کاهش منابع آبی، شور‌شدن تدریجی آنها را نیز سبب شده است. بنابراین، باید با انجام پژوهش‌های کاربردی علاوه بر افزایش بهرهوری مصرف آب، به‌دنبال راهکارهای جدیدی در راستای استفاده از آب‌های شور بود.براین اساس، پژوهشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد که شامل دو نوع آب آبیاری (آب‌شور معمولی و مغناطیسی با شوری dS/m 7/18) و دو میزان آب آبیاری (85 و 100 درصد نیاز آبی درخت پسته) بود. تیمارها با یک تیمار مخلوط آب‌شور و شیرین به عنوان شاهد (با شوری dS/m 5/6) مقایسه شد. دور آبیاری هر 30 روز یکبار (منطبق با دور آبیاری قطعه آزمایشی قبل از انجام پژوهش)، در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بین میانگین صفات رویشی و کمی و کیفی محصول در تیمارهای مختلف آب‌شور در هر دو حالت آب مغناطیسی و معمولی، در اغلب موارد تفاوت معنیداری (P<0.05) وجود نداشت. در موارد خاصی هم که تفاوت معنیدار شد، روند مشخصی مشاهده نشد. از سویی، تیمار مخلوط آب‌شور و شیرین (شاهد)، نسبت به تیمارهای آب‌شور معمولی و مغناطیسی، در تمام موارد وضعیت بهتری داشت و این تفاوت از نظر آماری معنیدار (P<0.05) بود. درمجموع، استفاده از آب‌شور در هردو حالت معمولی و مغناطیسی، نسبت به تیمار شاهد، باعث کاهشی در حدود 20 سانتیمتر مربع در سطح برگ، کاهش 10 درصدی تشکیل جوانه زایشی، کاهش رشد طولی و قطری شاخه‌ها بهترتیب بهمیزان پنج سانتیمتر و 5/1 میلیمتر، کاهش 5/0 کیلوگرم پسته خشک در هر درخت، افزایش هفت درصد پوکی، کاهش 10 درصدی خندانی و افزایش 5/1 واحدی در انس پسته شد. ضمن اینکه استفاده از آب شور باعث کاهش 120 گرمی میزان محصول خشک تولیدی به ازای هر مترمکعب آب مصرفی (بهرهوری مصرف آب) شد. مغناطیسی‌کردن آب هیچ‌گونه تأثیری بر بهبود وضعیت شیمیایی خاک ازنظر شوری و نسبت جذبی سدیم نداشت. در تمام تیمارهای آب‌شور در هر دو حالت آب معمولی و مغناطیسی، سرعت نفوذ نهایی آب در خاک در انتهای سال دوم آزمایش، تا 6/31 درصد کاهش یافت، درحالی‌که در تیمار شاهد تغییری نکرد. کاهش نفوذپذیری در تیمارهای آب‌شور با میزان آب مصرفی 100 درصد نیاز آبی نسبت به تیمارهای با میزان آب 85 درصد، شدیدتر بود. به نظر می‌رسد با افزایش میزان آب آبیاری، سدیم بیشتری وارد خاک شده و نهایتاً سرعت نفوذ بیشتر کاهش‌یافته است. این نتایج نشان داد که دستگاه‌های مغناطیسی‌کننده آب مورد استفاده در این پژوهش هیچ‌گونه تأثیر مثبتی در کاهش اثرات منفی آب‌شور بر درختان پسته و خاک نداشتند. چنین به نظر می رسد که اثر آب مغناطیسی بر گیاهان چندساله، نیاز به بررسیهای طولانی‌تر (5 تا 10 ساله) داشته باشد.
نادر سلامتی؛ حسین دهقانی سانیج؛ عبدالستار دارابی
چکیده
با توجه به محدودیت منابع آب، استفاده از روشهای آبیاری تحت فشار با هدف افزایش بهرهبرداری بهینه از منابع آب امری اجتناب ناپذیر است. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان طی دو سال زراعی (1394-1392) در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی به صورت کرتهای یک بار خرد شده با سه تکرار اجرا گردید. مقدار آب مصرفی در روش آبیاری قطرهای ...
بیشتر
با توجه به محدودیت منابع آب، استفاده از روشهای آبیاری تحت فشار با هدف افزایش بهرهبرداری بهینه از منابع آب امری اجتناب ناپذیر است. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان طی دو سال زراعی (1394-1392) در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی به صورت کرتهای یک بار خرد شده با سه تکرار اجرا گردید. مقدار آب مصرفی در روش آبیاری قطرهای زیرسطحی در سه ســطح 75، 100 و 125 درصد نیازآبی در کرتهای اصلی و دو رقم نخل خرمای خاصی و زاهدی در کرتهای فرعی قرار داشت و با هم مقایسه گردید. نتایج حاصل از اجرای آزمایش نشان داد که سطوح مختلف آبیاری اثر معنیداری بر صفات کمی و کیفی میوه از جمله عملکرد محصول خرما نداشتند. اما بین سطوح مختلف آبیاری از نظر شاخص کارایی مصرف آب اختلاف معنیداری در سطح یک درصد وجود داشت. بهطوریکه مقایسه میانگینها نشان داد تیمار 75 درصد نیاز آبی با تولید 88/0 کیلوگرم خرما به ازای هرمتر مکعب مصرف آب، بیشترین کارایی را به خود اختصاص داد. همچنین، مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد که تیمار 75 درصد نیاز آبی در ارقام خاصی و زاهدی بهترتیب با تولید 86/0 و 89/0 کیلوگرم خرما به ازای هر متر مکعب مصرف آب بیشترین کارایی مصرف را داشتند. آبیاری درختان خرما بر مبنای 75 درصد نیاز آبی، با میانگین مصرف 7545 مترمکعب در هکتار موجب صرفه جویی 2515 مترمکعب آب نسبت به تیمار 100 درصد نیاز آبی شد.
زهرا سعادتی؛ معصومه دلبری؛ مهدی پناهی؛ ابراهیم امیری
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی اثرات مدیریت آبیاری روی خصوصیات رویشی، عملکرد و میزان قند چغندرقند (رقم منوژرم) و تعیین کارایی مصرف آب بود. آزمایش در منطقه الشتر واقع در استان لرستان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال زراعی 1393 و 1394 انجام شد. در این تحقیق شش تیمار آبیاری شامل آبیاری کامل (رساندن رطوبت خاک در هر آبیاری به حد ظرفیت مزرعه) ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی اثرات مدیریت آبیاری روی خصوصیات رویشی، عملکرد و میزان قند چغندرقند (رقم منوژرم) و تعیین کارایی مصرف آب بود. آزمایش در منطقه الشتر واقع در استان لرستان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی طی دو سال زراعی 1393 و 1394 انجام شد. در این تحقیق شش تیمار آبیاری شامل آبیاری کامل (رساندن رطوبت خاک در هر آبیاری به حد ظرفیت مزرعه) بهعنوان تیمار شاهد (T1)، رساندن رطوبت خاک در هر آبیاری به حد ظرفیت مزرعه و حذف آبیاری آخر (T2)، آبیاری گیاه بهمیزان 10 درصد بیشتر از تیمار شاهد (T3)، آبیاری گیاه بهمیزان 10 درصد کمتر از تیمار شاهد (T4)،آبیاری گیاه بهمیزان 20 درصد کمتر از تیمار شاهد (T5) و آبیاری گیاه بهمیزان 30 درصد کمتر از تیمار شاهد (T6)اعمال گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارهای مختلف آبیاری بر صفات شاخص سطح برگ، وزن خشک ریشه، زیست توده، عملکرد ریشه، درصد قند، عملکرد قند و کارایی مصرف آب قند در سطح احتمال یک درصد و بر روی صفت وزن خشک برگ و کارایی مصرف آب ریشه در سطح احتمال پنج درصد معنیدار گردید. بین تیمارهای T2، T3 و T4 تفاوت معنیداری از نظر خصوصیات رویشی، عملکرد ریشه، وزن خشک ریشه گیاه و عملکرد قند وجود نداشت ولی این تیمارها خصوصیات یاد شده را بهطور معنیداری نسبت به تیمارهای T5 و T6 افزایش دادند. همچنین با توجه به اینکه، بیشترین مقدار کارایی مصرف آب بر اساس تولید ریشه و کارایی مصرف آب بر اساس تولید قند در تیمارهای T2 و T4 بهدست آمد، بنابراین برای صرفهجویی در مصرف آب و جلوگیری از هدر رفت آن در زراعت چغندرقند در استان لرستان، حذف آبیاری آخر یا کاهش میزان آب در هر آبیاری تا 10 درصد توصیه میگردد.
محمدعلی شاهرخ نیا؛ هدایت اله رحیمی
چکیده
گوجهفرنگی یکی از مهمترین محصولات کشاورزی استان فارس می باشد. تحقیقات قبلی نشان میدهد که میزان آب مصرفی گوجهفرنگی در سامانه های آبیاری موجود زیاد و بهرهوری آب کم است. به منظور تعیین میزان آب مورد نیاز گوجهفرنگی، در این تحقیق تاثیر مقادیر مختلف آب بر عملکرد و کارایی مصرف آب سه رقم گوجهفرنگی که با سامانه آبیاری قطرهای ...
بیشتر
گوجهفرنگی یکی از مهمترین محصولات کشاورزی استان فارس می باشد. تحقیقات قبلی نشان میدهد که میزان آب مصرفی گوجهفرنگی در سامانه های آبیاری موجود زیاد و بهرهوری آب کم است. به منظور تعیین میزان آب مورد نیاز گوجهفرنگی، در این تحقیق تاثیر مقادیر مختلف آب بر عملکرد و کارایی مصرف آب سه رقم گوجهفرنگی که با سامانه آبیاری قطرهای آبیاری می شدند بررسی گردید. آزمایش در یکی از مزارع شهرستان مرودشت که بافت خاک آن نسبتا سنگین بود انجام شد. مقادیر 60%، 80%، 100% و120 درصد نیاز آبی گوجهفرنگی بر اساس روش پنمن مانتیث محاسبه و به مزرعه داده شد. یک تیمار آبیاری با مدیریت کشاورز نیز اضافه گردید. با توجه به هزینهها و درآمدهای مزرعه، نسبت سود به هزینه و تفاوت درآمد و هزینه برآورد و بررسیهای اقتصادی انجام گردید. نتایج نشان داد که با افزایش میزان آب آبیاری میزان عملکرد افزایش و کارایی مصرف آب کاهش مییابد که این تغییرات فقط بین تیمارهای 60% و 120% نیاز آبی از نظر آماری معنیدار گردید. حجم آب آبیاری مورد استفاده در تیمارهای مختلف حدود 3900 تا 7800 مترمکعب در هکتار بود. بررسیهای اقتصادی نشان داد که تولید محصول گوجهفرنگی در شرایط مزرعه مورد آزمایش، با قیمت فروش محصول 2500 ریال، و ارزش آب صفر تا 6000 ریال، بترتیب دارای نسبت درآمد به هزینه 78/0 و 68/0 بوده که اقتصادی نیست. قیمت آب تاثیر زیادی بر نسبت درآمد به هزینه نداشته لیکن در صورت افزایش قیمت فروش، تولید محصول میتواند اقتصادی گردد.
حسین جعفری؛ پیمان افراسیاب؛ معصومه دلبری؛ مهدی طاهری
چکیده
در گیاهان باغی تعیین تبخیر- تعرق به دلیل مشکلات موجود در اندازهگیری مستقیم مثل نصب لایسمتر یا ادوات دقیق و طول دوره رشد درخت، اغلب به طور غیرمستقیم و بر اساس دادههای هواشناسی انجام میشود. با توجه به تغییرات مکانی پارامترهای هواشناسی و بعضا توزیع نامناسب ایستگاههای هواشناسی برآورد تبخیر- تعرق با دقت کافی امکانپذیر نمیباشد. ...
بیشتر
در گیاهان باغی تعیین تبخیر- تعرق به دلیل مشکلات موجود در اندازهگیری مستقیم مثل نصب لایسمتر یا ادوات دقیق و طول دوره رشد درخت، اغلب به طور غیرمستقیم و بر اساس دادههای هواشناسی انجام میشود. با توجه به تغییرات مکانی پارامترهای هواشناسی و بعضا توزیع نامناسب ایستگاههای هواشناسی برآورد تبخیر- تعرق با دقت کافی امکانپذیر نمیباشد. بنابراین استفاده از روشهای مبتنی بر سنجش از دور که این تغییرات را در نظر میگیرند مطلوبتر است. در این تحقیق نسبت به اندازهگیری و تعیین تبخیر- تعرق گیاه زیتون با روشهای مستقیم و غیرمستقیم برای منطقه طارم زنجان در مراحل مختلف فنولوژیک اقدام شد. در روش مستقیم از روش اندازهگیری اجزائ بیلان آبی و در روش غیر مستقیم ، الگوریتم سبال بر پایه بیلان انرژی و همچنین رابطه پنمن- مانتیث با اعمال ضریب گیاهی منفرد استفاده شد. نتایج نشان داد بر پایه آمارههای صحتسنجی ضریب تبیین (95/0=R2) و ریشه میانگین مربعات خطا (34/0=RMSE) مقدار تبخیر- تعرق برآورد شده با الگوریتم سبال از صحت بیشتری در مقایسه با روش پنمن- مانتیث با اعمال ضریب گیاهی (9/0=R2) و ریشه میانگین مربعات خطا (83/0=RMSE) برخوردار بود از سوی دیگر الگوریتم سبال و تغییرات تبخیر– تعرق در طول فصل رشد را به خوبی بازنمایی نمود. همچنین برازش مقادیر ضریب گیاهی به دست آمده از الگوریتم سبال در مقابل مقادیر حاصل از روش بیلان آبی دارای ضریب تبیین 86/0 بود. این یافتهها نشان داد که از الگوریتم سبال میتوان در برآورد تبخیر و تعرق واقعی گیاه زیتون با صحت مطلوب استفاده نمود.
ناصر گنجی خرم دل؛ فاطمه کیخایی
چکیده
بیش از 90 درصد باغات پسته ایران به روش سطحی آبیاری می شوند که با توجه به روند کاهشی منابع آب تغییر یا بهسازی سیستم های آبیاری باغات ضروری است. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر تغییر سیستم آبیاری سطحی به آبیاری قطره ای بر درختان 10 ساله بارور پسته (رقم احمد آقایی)طی سالهای 1392 و 1393 در منطقه خشکه رود زرندیه ساوه انجام شد. طرح به صورت بلوکهای ...
بیشتر
بیش از 90 درصد باغات پسته ایران به روش سطحی آبیاری می شوند که با توجه به روند کاهشی منابع آب تغییر یا بهسازی سیستم های آبیاری باغات ضروری است. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر تغییر سیستم آبیاری سطحی به آبیاری قطره ای بر درختان 10 ساله بارور پسته (رقم احمد آقایی)طی سالهای 1392 و 1393 در منطقه خشکه رود زرندیه ساوه انجام شد. طرح به صورت بلوکهای کامل تصادفی در قالب فاکتوریل با دو تیمار روش آبیاری (آبیاری غرقابی و قطره ای) به عنوان فاکتور سطح اول و سالهای اجرای آزمایش به عنوان فاکتور سطح دوم در سه تکرار اجرا گردید.در طی آزمایش برخی صفات کمی و کیفی محصول پسته، رشد شاخه یکساله و کارایی مصرف آب اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تغییر سیستم آبیاری درختان بارور پسته از روش سطحی به قطره ای امکان پذیر می باشد. این تغییر روش آبیاری بر عملکرد خشک، تعداد دانه در انس، درصد پوکی، رشد شاخه یکساله، سطح برگ و وزن صد دانه پسته در سطح پنج درصد تاثیر معنی داری داشت. کاهش عملکرد و شاخص های کیفی محصول در روش آبیاری قطره ای نسبت به سطحی در سال اول آزمایش مشاهده گردید ولی در سال دوم، افزایش عملکرد و بهبود کیفیت پسته در روش آبیاری قطره ای نسبت به روش آبیاری سطحی نشان دهنده سازگاری درختان پسته نسبت به تغییر سیستم بود. میانگین دو ساله عملکرد خشک در روش آبیاری سطحی و قطره ای به ترتیب برابر 739 و 927 کیلوگرم در هکتار، میانگین آب مصرفی 6375 و 4110 متر مکعب در هکتار و میزان کارایی مصرف آب 125 و 190 گرم محصول خشک به ازای هر متر مکعب آب بدست آمد.پیشنهاد می گردد این قبیل آزمایش ها به دلیل سال آوری درختان پسته، چهار ساله اجرا گردد تا نتایج برای توصیه اعتبار بیشتری داشته باشد.
محمد نادریان فر؛ حسین انصاری؛ مجید عزیزی؛ علی‌نقی ضیایی
چکیده
ریحان (Ocimumbasilicum L.) یکی از گیاهان مهم متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) است که به عنوان گیاه دارویی، ادویهای و همچنین به صورت سبزی تازه مورد استفاده قرار میگیرد.اثرات کم آبیاری، بافت خاک و کود روی اجزای عملکرد گیاه ریحان رقم کشکنی لولو مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار ...
بیشتر
ریحان (Ocimumbasilicum L.) یکی از گیاهان مهم متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) است که به عنوان گیاه دارویی، ادویهای و همچنین به صورت سبزی تازه مورد استفاده قرار میگیرد.اثرات کم آبیاری، بافت خاک و کود روی اجزای عملکرد گیاه ریحان رقم کشکنی لولو مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار اجرا شد. کم آبیاری شامل سه مقدار آبیاری برابر %100I1=، %75I2= و %50I3= تبخیر-تعرق گیاه، بافت خاک شامل دو بافت سبک و متوسط و فاکتور کودی شامل سه سطح کود (شامل عناصر پر مصرف و کم مصرف) با غلظت کامل (F1)، 70 درصد غلظت کود (F2) و عدم استفاده از کود (F3) بود که روی هر گلدان اعمال شد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که آبیاری اثر معنیداری در سطح یک درصد روی ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن‌تر برگ ریحان داشته، در حالی که اثر بافت خاک و کود بر صفات مورد بررسی معنیدار نشد. همچنین، اثر متقابل بافت خاک، کود و آبیاری روی پارامترهای اشاره شده در سطح یک درصد معنیدار شد به طوریکه بیشترین مقدار ارتفاع بوته (42/31 سانتیمتر)، سطح برگ (21/109 سانتیمتر مربع)، وزن خشک برگ (97/0 گرم)، وزن خشک ساقه (24/2 گرم)، وزن‌تر برگ (12/5 گرم) در تیمار S1I1F3و کمترین آن نیز در تیمار S1I3F3 بدست آمد. همچنین، بیشترین مقدار وزن بذر در بوته (41/2 گرم)، تعداد بذر در بوته (3/1822)، وزن هزار دانه (447/1 گرم) و عملکرد دانه (13/42 گرم بر متر مربع) در تیمار با بافت خاک لومی، آبیاری کامل و تیمار کودی با غلظت 100 درصد (S2I1F1) حاصل شد که نشان دهنده تأثیر کود بر بهبود عملکرد ریحان است.
علی قدمی فیروزآبادی؛ حسین دهقانی سانیج؛ مجتبی خوشروش؛ سید محسن سیدان
چکیده
محدودیت منابع آب و انرژی در دنیا و همچنین افزایش تقاضای آب و انرژی به علت رشد جمعیت و توسعه روزافزون جوامع بشری، ضرورت بررسی میزان مصرف آب و انرژی در سیستمهای آبیاری را میطلبد. این پژوهش به منظور بررسی میزان مصرف آب و انرژی، تلفات و راندمان انرژی در ایستگاههای پمپاژ گازوئیلی طی سالهای 1388 تا 1390 در مزارع شهرستان همدان اجرا ...
بیشتر
محدودیت منابع آب و انرژی در دنیا و همچنین افزایش تقاضای آب و انرژی به علت رشد جمعیت و توسعه روزافزون جوامع بشری، ضرورت بررسی میزان مصرف آب و انرژی در سیستمهای آبیاری را میطلبد. این پژوهش به منظور بررسی میزان مصرف آب و انرژی، تلفات و راندمان انرژی در ایستگاههای پمپاژ گازوئیلی طی سالهای 1388 تا 1390 در مزارع شهرستان همدان اجرا شد. برای مقایسه عملکرد ایستگاههای پمپاژ آبیاری، معیار پمپاژ نبراسکا بهکار برده شد. نتایج نشان داد که میزان راندمان کل از 2/7 % تا 3/24 درصد متغیر بود. متوسط راندمان کل در ایستگاههای پمپاژ دیزلی 7/14 درصد محاسبه شد. متوسط انرژی تلف شده در ساعت در ایستگاههای مورد مطالعه برابر 84/4 لیتر گازوئیل در ساعت بود. همچنین، نتایج حاکی از این بود که در اکثر مزارع بارانی، کمآبیاری صورت میگرفت. میانگین کارایی مصرف آب در مزارع یونجه در دو سیستم نشتی و بارانی بهترتیب 7/1 و 7/2 کیلوگرم محصول خشک بر متر مکعب محاسبه شد. از عوامل مؤثر بر کاهش بازده انرژی را میتوان استهلاک موتور پمپ، عدم اجرای فونداسیون مناسب موتور پمپ و عدم انتخاب موتور متناسب با پمپ را نام برد.
حسین بابازاده؛ علی عبدزادگوهری؛ آرش خنک
چکیده
پوشش مالچ از راهکارهایی است که می تواند ضمن کاهش تبخیر از سطح خاک، میزان مصارف خالص آب آبیاری گیاهان را کاهش دهد. بدین منظور، در این پژوهش تاثیر آبیاری و مالچ کاه بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا، آزمایش کرتهای خرد در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان آستانه اشرفیه در سال 1391 اجرا شد. در این پژوهش، مدیریت آبیاری شامل بدون ...
بیشتر
پوشش مالچ از راهکارهایی است که می تواند ضمن کاهش تبخیر از سطح خاک، میزان مصارف خالص آب آبیاری گیاهان را کاهش دهد. بدین منظور، در این پژوهش تاثیر آبیاری و مالچ کاه بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا، آزمایش کرتهای خرد در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان آستانه اشرفیه در سال 1391 اجرا شد. در این پژوهش، مدیریت آبیاری شامل بدون آبیاری و آبیاری با دورهای 6 ، 12 و 18 روز و مقادیر مختلف مالچ کاه شامل 0 ،1 ،2 و 3 سانتی متر ضخامت در هر پلات بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مدیریت آبیاری و سطوح مختلف مالچ بر عملکرد دانه در سطح پنج درصد معنیدار بود.ولی اثر متقابل آنها بر عملکرد دانه معنیدار نشد. نتایج بررسی روند تغییرات نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد دانه در دور آبیاری شش روز به مقدار 3/2431 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین مقدار عملکرد دانه در سطوح مختلف مالچ با تولید 6/1585 و 4/1518 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در تیمار 2 و 1 سانتی متر به دست آمد و مصرف مالچ کاه در شرایط آبیاری از افت شدید عملکرد در مقایسه با شرایط بدون مالچ جلوگیری به عمل آورد. بیشترین مقدار کارآیی مصرف آب در دور آبیاری 18 روز با میانگین 58/0 کیلوگرم بر متر مکعب به دست آمد. مقدار کارایی مصرف آب در سطوح مختلف مالچ کاه در تیمار یک و دو سانتی متر در هر پلات به ترتیب با میانگین 63/0 و 60/0 کیلوگرم بر متر مکعب مشاهده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مالچ کاه با جلوگیری از تبخیر آب از سطح خاک، مانع از افت عملکرد شد و دور آبیاری شش روز مدیریت مناسب آبیاری در منطقه مورد مطالعه است.
مسعود محمدی؛ بیژن قهرمان؛ کامران داوری؛ مجید وظیفه دوست؛ حمیده نوری
چکیده
انجام آزمایشهای مزرعهای به منظور تعیین مقدار بهینه آب مصرفی برای تولید حداکثر محصول، وقتگیر و پرهزینه میباشد. به همین منظور در این تحقیق مدل اگرو هیدرولوژیکی SWAP 3.03 در برآورد عملکرد گندم زمستانه تحت شرایط کمیت و کیفیتهای مختلف آب آبیاری مورد ارزیابی قرار گرفت و تابع بهینه تولید آب- شوری- عملکرد برای گندم تعیین شد. در ...
بیشتر
انجام آزمایشهای مزرعهای به منظور تعیین مقدار بهینه آب مصرفی برای تولید حداکثر محصول، وقتگیر و پرهزینه میباشد. به همین منظور در این تحقیق مدل اگرو هیدرولوژیکی SWAP 3.03 در برآورد عملکرد گندم زمستانه تحت شرایط کمیت و کیفیتهای مختلف آب آبیاری مورد ارزیابی قرار گرفت و تابع بهینه تولید آب- شوری- عملکرد برای گندم تعیین شد. در این تحقیق سه سطح آبیاری با عمقهای 80=W1، 100=W2 و 120=W3 میلیمتر و چهار سطح شوری 0/8=S1، 2=S2، 4=S3 و 6=S4 دسیزیمنس بر متر برای شش مقدار تخلیه مجاز رطوبت خاک (0/3=M1، 0/4=M2، 0/5=M3، 6/0=M4، 0/7=M5 و 0/8=M6) در نظر گرفته شد. مقادیر عملکرد و کارآیی مصرف آب در حالتهای مختلف محاسبه گردید و بهترین مقدار برای تخلیه مجاز رطوبت خاک برابر با ۵/۰ بدست آمد. سپس دادههای عملکرد بر شکلهای مختلف توابع تولید (خطی ساده، خطی لگاریتمی، درجه دوم و نمایی) برازش داده شد و تابع بهینه تولید گندم تعیین گردید. بیشترین و کمترین محصول بترتیب با 6619 و 2048 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار آبیاری W1S1M2 و تیمار آبیاری W1S4M6 بود. نتایج نشان داد که تابع تولید درجه دوم برای گندم به عنوان تابع بهینه تولید، قابل توصیه میباشد. بررسی مقادیر حداکثر خطا (ME) نشان میدهند که بیشترین خطا مربوط به توابع خطی لگاریتمی و خطی ساده میباشد. تیمارهای آبیاری W1S1M3 و W1S1M4 با 0/61 کیلوگرم بر مترمکعب پر بازده ترین سطوح آبیاری بودند، اما با افزایش تنش خشکی و شوری بهرهوری آب کاهش مییابد. منحنیهای هم محصول نشان میدهند که با افزایش میزان آبیاری، میتوان از آب آبیاری با شوری بالاتری در آبیاری گندم استفاده نمود، به نحوی که عملکرد نیز تغییر نکند.
حوریه بزرگان؛ محمد حسین محمدی؛ افشین توکلی
چکیده
اهمیت آب در مناطق خشک و نیمه خشک منجر شده است تا در مصرف آن برای اهداف کشاورزی دقت زیادی به عمل آید. از این رو مفاهیمی در ارتباط با مدیریت آب از جمله دامنه رطوبتی بدون محدودیت،( NLWR) ، و با حداقل محدودیت (LLWR) ارائه شده است. مطالعات مختلفی برای اصلاح حدود مربوط به این مفاهیم صورت گرفته است. در مطالعه حاضر یکی از دو حد بالایی مفهوم LLWR در رابطه ...
بیشتر
اهمیت آب در مناطق خشک و نیمه خشک منجر شده است تا در مصرف آن برای اهداف کشاورزی دقت زیادی به عمل آید. از این رو مفاهیمی در ارتباط با مدیریت آب از جمله دامنه رطوبتی بدون محدودیت،( NLWR) ، و با حداقل محدودیت (LLWR) ارائه شده است. مطالعات مختلفی برای اصلاح حدود مربوط به این مفاهیم صورت گرفته است. در مطالعه حاضر یکی از دو حد بالایی مفهوم LLWR در رابطه با تهویه در دو نوع خاک لوم شنی و لوم رسی برای گیاه ذرت با استفاده از پارامترهای تبخیر و تعرق در طول دوره رشد گیاه، عملکرد و WUE در مکشهای مختلف رطوبتی(20،40،60،80،100،120سانتیمتر) بررسی شد. مطالعه حاضر در طی دو سال کشت گلخانه ای و در 6 تیمار برای دو نوع خاک لوم شنی و لوم رسی انجام گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان تبخیر و تعرق روزانه در مکش ماتریک های بزرگتر از 60 و 80 سانتی متر به ترتیب برای خاک لوم شنی و لوم رسی به عدد ثابتی می رسد. عملکرد و WUE نیز در همین مکش ها بیشترین مقادیر را دارند. میزان رطوبت متناظر با این دو مکش (60 و 80) به ترتیب برابر0/47و 0/52 و میزان تخلخل تهویهای آنها 0/04 و0/06 به ترتیب برای خاک لوم شنی و لوم رسی بود. که این مکش ها به عنوان بالاترین حد LLWR و بالاترین WUE در گیاه ذرت پیشنهاد گردید. مطالعه حاضر نشان داد که تخلخل تهویه 10 درصد نمی تواند به عنوان آستانه محدودیت تهویه برای ذرت کاملا صحیح باشد.