TY - JOUR ID - 120474 TI - اثر روش‌های قیمت‌گذاری و سهمیه بندی آب آبیاری بر الگوی کشت و تقاضای آب در دشت سیستان JO - پژوهش آب در کشاورزی JA - JWRA LA - fa SN - 2228-7140 AU - بدیع برزین, حسین AU - هاشمی تبار, محمود AU - حسینی, سید مهدی AD - دانشجوی دکترا اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم زیست محیطی و کشاورزی پایدار، دانشگاه سیستان و بلوچستان. AD - اقتصاد کشاورزی،دانشکده زیست محیطی و کشاورزی پایدار، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران AD - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم زیست محیطی و کشاورزی پایدار، دانشگاه سیستان و بلوچستان. Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 33 IS - 3 SP - 463 EP - 478 KW - مدیریت منابع آب KW - مدل SWAP KW - برنامه‌ریزی ریاضی مثبت KW - صرفه‌جویی در آب DO - 10.22092/jwra.2019.120474 N2 - از آن­جا که بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب است، ارائه شیوه­های مدیریت منابع آب و تدوین سیاست­های صحیح در این بخش به منظور افزایش بهره­وری این نهاده ضروری به نظر می­رسد.در مطالعه حاضر، تحلیل اقتصادی اثرات سهمیه­بندی و قیمتی آب آبیاری بر الگوی کشت و مدیریت تقاضای آب در دشت سیستان با استفاده از مدل برنامه­ریزی ریاضی مثبت (PMP)[1]در سال زراعی 95-1394 مورد بررسی قرار گرفت. برای تحقق این هدف، در این مطالعه یک سامانه مدل‌سازی اقتصادی شامل مدل تولید محصولات کشاورزی منطقه­ای (SWAP)[2] به کار رفت  و برای حل این سامانه مدل­سازی از نرم­افزار کاربردی GAMSنسخه 1/24 استفاده شد. نتایج نشان داد که اعمال سیاست­های قیمت­گذاری و سهمیه­بندی آب آبیاری منجر به کاهش مجموع سطح زیرکشت محصولات منتخب و کاهش بازده ناخالص کشاورزان دشت سیستان می­شود. این در حالی است که سیاست­های مذکور به ترتیب منجر به صرفه­جویی 594/4 تا 456/24 و 123/7 تا 484/29 میلیون مترمکعب آب مصرفی در الگوی کشت منطقه می­شود. کاهش مجموع سطح زیرکشت محصولات منتخب زراعی تحت سناریوهای مختلف سیاست سهمیه­بندی آب آبیاری، به خصوص محصولات با صرفه اقتصادی بالاتر مانند هندوانه، خربزه و پیاز میزان مجموع بازده ناخالص کشاورزان سیستانی از 1425694 به 1292677 میلیون ریال می­رسد که کاهش میزان سود ناخالصی معادل با 17/2 تا 33/9 درصد را در الگوی زراعی منطقه به همراه دارد. بدین ترتیب اعمال سیاست سهمیه­بندی آب آبیاری با توجه به صرفه­جویی حدود 30 میلیون مترمکعب  آب در دسترس کشاورزان، در مقایسه با سیاست قیمت­گذاری آب راهکار مناسب­تری برای حفظ و صیانت از منابع آب موجود در دشت سیستان است. [1]- Positive Mathematical Programming [2]- State Wide Agricultural Production UR - https://wra.areeo.ac.ir/article_120474.html L1 - https://wra.areeo.ac.ir/article_120474_37a08ccd66f87a64c9b9d1fa2fcbe8b8.pdf ER -