امیرحسین ناظمی؛ محمدامین پرندین؛ علی اشرف صدرالدینی؛ هوشنگ قمرنیا
چکیده
برای بررسی تاثیر آبیاری موجی بر عملکرد ذرتدانهای در منطقه اسلامآبادغرب و همچنین تعیین بهره وری آب و راندمان کاربرد آب، آزمایشی در اطراف ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اسلام آباد غرب انجام شد. طرح آماری مربوط به پژوهش، بلوک کامل تصادقی با چهار تیمار و در سه تکرار (بصورت تجزیه مرکب طی دو سال زراعی 1395 و 1396 بود. تیمارها ...
بیشتر
برای بررسی تاثیر آبیاری موجی بر عملکرد ذرتدانهای در منطقه اسلامآبادغرب و همچنین تعیین بهره وری آب و راندمان کاربرد آب، آزمایشی در اطراف ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اسلام آباد غرب انجام شد. طرح آماری مربوط به پژوهش، بلوک کامل تصادقی با چهار تیمار و در سه تکرار (بصورت تجزیه مرکب طی دو سال زراعی 1395 و 1396 بود. تیمارها نیز به روش آبیاری پیوسته(C)، روش آبیاری موجی با نسبت قطع و وصل جریان یک به 1(S1-1)، روش آبیاری موجی با نسبت قطع و وصل جریان دو به 1(S1-2) و روش آبیاری موجی با نسبت قطع و وصل جریان 3به 1 (S1-3) و در سه تکرار بود. برای کاشت از ذرت با رقم سینگل کراس 704 استفاده شد. مقایسه تیمارهای مختلف با درنظر گرفتن 8 پارامتر وزن کل بلالها، طول بلال ، وزن دانه بلالها، وزن هزار دانه، رطوبت و پارامترهای کیفی مقدار چربی، نشاسته و پروتئین، تجزیه واریانس (Anova) انجام شد. نتایج نشان داد در سالهای 1395 و 1396، در مقایسه با آبیاری پیوسته (C)، آبیاری موجی S1-1بترتیب 8/10% و 4/10% و آبیاری موجی S1-2، بترتیب 4/10% و 5/10% و آبیاری موجی S1-3، بترتیب 11% و 5/10% صرفه جوئی در مصرف آب داشت. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد کلیه پارامترهای عملکرد در بین تیمارها طی سالهای مختلف در سطح 5% تفاوت معنیداری نداشت. همچنین نتایج نشان داد در خصوص بهره وری آب برای وزن کل و وزن دانههای بلالها، تیمارهای آبیاری موجی نسبت به تیمار آبیاری پیوسته برتر بوده و در آبیاری موجی بهره وری آب بر اساس وزن کل بلالها مقدار 69/0 کیلوگرم در مترمکعب و بر اساس وزن دانه مقدار 54/0کیلوگرم در مترمکعب بوده و بهره وری را نسبت به آبیاریپیوسته به ترتیب 07/0و 06/0 کیلوگرم در مترمکعب افزایش میدهد و این موُید برتری آبیاری موجی نسبت به آبیاری پیوسته است. راندمان کاربرد آب نیز بطور متوسط برای آبیاری پیوسته 3/32 درصد و برای آبیاری موجی 36 درصد بود که نسبت به آبیاری پیوسته حدود 7/3 درصد بیشتر بود. در مجموع نتایج تحقیق نشان داد آبیاری موجی با نسبت فرکانس یک به دو روش مناسب تری برای آبیاری میباشد.
احد فعالیان؛ حسین انصاری؛ محمد کافی؛ امین علیزاده؛ مهنوش مقدسی
چکیده
بیشتر مناطق کشور با افت کمی و کیفی منابع آب کشاورزی روبرو هستند. به دلیل گسترش روزافزون کشتهای گلخانهای و اهمیت محصول گوجه فرنگی، برای ارزیابی اثر همزمان تنش های شوری و خشکی بر رشد و عملکرد گیاه گوجه فرنگی رقم اورینت (Lycopersiconesculentum Mill. Cv. Oriental) آزمایشی با چهار سطح آبیاری (آبیاری به میزان 125%، 100%، 75% و 50% نیاز آبی) و شش سطح شوری (1/0 به ...
بیشتر
بیشتر مناطق کشور با افت کمی و کیفی منابع آب کشاورزی روبرو هستند. به دلیل گسترش روزافزون کشتهای گلخانهای و اهمیت محصول گوجه فرنگی، برای ارزیابی اثر همزمان تنش های شوری و خشکی بر رشد و عملکرد گیاه گوجه فرنگی رقم اورینت (Lycopersiconesculentum Mill. Cv. Oriental) آزمایشی با چهار سطح آبیاری (آبیاری به میزان 125%، 100%، 75% و 50% نیاز آبی) و شش سطح شوری (1/0 به عنوان تیمار شاهد، 3/1، 3، 5 ، 7 و 9 دسی زیمنس بر متر) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار در کشت بدون خاک گلخانه ای انجام شد. عملکرد و شاخص های کمی و کیفی عملکرد در طول آزمایش اندازه گیری شدند. مطابق انتظار مشاهده شد که شوری محلول غذایی و تنش خشکی اثر کاهشی معنی دار بر عملکرد و شاخص های رشدی گیاه دارند. توابع مختلف تولید (خطی ساده، نمایی، کاپ داگلاس، درجه دوم) بر روی داده های عملکرد برازش داده شد، مشخص شد که تابع تولید خطی ساده تابع تولید بهینه می باشد. بیشترین مقدار کارایی مصرف آب مربوط به تیمارS1W4با حدود 6/34 کیلوگرم بر مترمکعب و کمترین مقدار آن مربوط به تیمارS5W1با حدود 4/6 کیلوگرم بر مترمکعب می باشد. منحنی های هم محصول نشان میدهند که با افزایش مقدار آبیاری، می توان از آب های با سطح شوری بالاتر بدون تغییر در عملکرد گوجه فرنگی گلخانه ای استفاده نمود.
زهرا گلزاری؛ فرشید اشراقی؛ علی کرامت زاده
چکیده
قیمتگذاری آب یکی از مهمترین ابزارهای اقتصادی برای مدیریت تقاضای روز افزون آب در بخش کشاورزی است. در این راستا، هدف این مطالعه، تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی از دید تقاضاکنندگان با استفاده از رهیافت تابع تولید در مزارع گندم شهرستان گرگان در سال زراعی 93-1392 میباشد. در این مطالعه، برای تعیین ارزش اقتصادی آب، توابع انعطافپذیر ...
بیشتر
قیمتگذاری آب یکی از مهمترین ابزارهای اقتصادی برای مدیریت تقاضای روز افزون آب در بخش کشاورزی است. در این راستا، هدف این مطالعه، تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی از دید تقاضاکنندگان با استفاده از رهیافت تابع تولید در مزارع گندم شهرستان گرگان در سال زراعی 93-1392 میباشد. در این مطالعه، برای تعیین ارزش اقتصادی آب، توابع انعطافپذیر و انعطافناپذیر مورد استفاده قرار گرفت. پس از برآورد این توابع، به منظور انتخاب بهترین شکل تابع تولید گندم، از فرض های کلاسیک و آزمونهای اقتصاد سنجی استفاده شد، بر اساس نتایج، تابع کاب-داگلاس به عنوان تابع تولید برتر انتخاب و ارزش اقتصادی آب معادل 5/1564 ریال به ازای هر متر مکعب برآورد گردید. همچنین قدر مطلق کشش خود قیمتی تقاضای آب برای گندم 28/1 برآورد گردید و بزرگتر از یک بودن مقدار این کشش نشان میدهد که سیاستهای قیمتی میتوانند عامل مهمی در کنترل مصرف غیر بهینه این نهاده با ارزش باشند.
مسعود پورغلام آمیجی؛ عبدالمجید لیاقت؛ آرزو نازی قمشلو؛ مجتبی خوش روش
چکیده
مشکل شوری خاک در برخی از شالیزارهای نواحی حاشیه دریای خزر به دلیل همجواری با دریا و قرارگیری در مناطق کم‌ارتفاع با سطح ایستابی کم‌عمق و شور به چشم می‌خورد. همچنین، با توجه به اینکه برنج یکی از مهمترین گیاهان راهبردی برای اقتصاد کشور و مردم این منطقه محسوب میشود، بررسی امکان تولید برنج در حضور سطح ایستابی کم‌عمق و شور امری ضروری ...
بیشتر
مشکل شوری خاک در برخی از شالیزارهای نواحی حاشیه دریای خزر به دلیل همجواری با دریا و قرارگیری در مناطق کم‌ارتفاع با سطح ایستابی کم‌عمق و شور به چشم می‌خورد. همچنین، با توجه به اینکه برنج یکی از مهمترین گیاهان راهبردی برای اقتصاد کشور و مردم این منطقه محسوب میشود، بررسی امکان تولید برنج در حضور سطح ایستابی کم‌عمق و شور امری ضروری است. این پژوهش در سال 1396 در مرکز تحقیقات آب و هواشناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج-دانشگاه تهران در یک مدل فیزیکی (لایسیمتر بزرگ) انجام گرفت. پژوهش حاضر در لایسیمتر فلزی عایق تحت دو تیمار اصلی با سطح ایستابی کم‌عمق و غیرشور (FSG) و در حضور سطح ایستابی کم‌عمق و شور (SSG) به انجام رسید. شوری آب آبیاری برابر dS/m 94/0برای هر دو تیمار بوده و شوری آب زیرزمینی کم‌عمق در عمق 40 سانتیمتری از سطح خاک برای تیمار SSGبهصورت تغذیه مصنوعی از پایین در dS/m20 تنظیم گردید. نتایج پروفیل شوری خاک در تیمار SSGحاکی از اختلاط کم آب شور و شیرین در منطقه بینابینی (از زیر سخت لایه یعنی عمق 30 تا 40 سانتیمتری از سطح خاک) و تاثیر ناچیز شوری بر منطقه ریشه بود. دلیل این امر وجود دائمی لایه آب در شالیزار و جریان رو به پایین آب میباشد که میتواند از جریان رو به بالای آب شور و صعود مویینگی جلوگیری کند. این مساله باعث شد تا عملکرد برنج تحت تاثیر قرار نگیرد و دچار افت نشود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین پارامترهای عملکرد نیز همین امر را تصدیق میکند و نشان میدهد که شوری آب زیرزمینی کم‌عمق بر پارامترهای سطح برگ (LAI)، طول ریشه (RL)، ارتفاع بوته (PL)، پایداری غشا (MSI) و کلروفیل (SPAD)، محتوای آب نسبی (RWC) و زیستتوده (BIO) در دو تیمار اثر قابل توجهی نداشته و باعث شده که اختلاف ناچیزی بین پارامترهای عملکرد حاصل شود. اختلاف پارامترهای عملکرد تیمار شاهد نسبت به شوری، از حدود 1% تا 12 % بوده است. ضمن اینکه عملکرد دانه و بیولوژیک در تیمار SSG نسبت به FSG بهترتیب 2/3% و 5/4 % کاهش یافته است. بنابراین با توجه به آبشویی قابل‌توجه خاک بعد از کشت، کاهش ناچیز محصول و تحلیل حرکت آب و املاح در خاک، میتوان تولید برنج را در این نوع اراضی مدنظر قرار داد. همچنین با استفاده مفید و کارآمد از اراضی دارای مشکلات شوری آب زیرزمینی کم‌عمق میتوان از فشار روی منابع آب و خاک متعارف کاست.
علیرضا جعفرنژادی؛ سید محمد‌هادی موسوی فضل
چکیده
امروزه، استفاده از آبهای غیرمتعارف از راهکارهای مقابله با مشکل کمبود آب است. این پژوهش با هدف بررسی اثرات کاربرد فاضلاب (غیرقابل شرب) بر آلودگی میکروبی و شیمیایی خاک و گندم (رقم چمران)، با پنج تیمار شامل آبیاری کامل (100 درصد) آب معمولی (1T)، آبیاری 75 درصد آبمعمولی و 25 درصد فاضلاب (2T)،50 درصد آبمعمولی و 50 درصد فاضلاب (3T)، 25 درصد آبمعمولی ...
بیشتر
امروزه، استفاده از آبهای غیرمتعارف از راهکارهای مقابله با مشکل کمبود آب است. این پژوهش با هدف بررسی اثرات کاربرد فاضلاب (غیرقابل شرب) بر آلودگی میکروبی و شیمیایی خاک و گندم (رقم چمران)، با پنج تیمار شامل آبیاری کامل (100 درصد) آب معمولی (1T)، آبیاری 75 درصد آبمعمولی و 25 درصد فاضلاب (2T)،50 درصد آبمعمولی و 50 درصد فاضلاب (3T)، 25 درصد آبمعمولی و 75 درصد فاضلاب (4T)، آبیاری کامل (100 درصد) فاضلاب (5T)، در سه تکرار و بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان (اهواز) اجراء شد. آبیاری بر اساس پایش وزنی رطوبت محاسبه و استفاده گردید. بهمنظور بررسی برخی ویژگیها شامل جمعیت میکروبی، غلظت آلاینده کادمیم و عناصر کممصرف در خاک و گیاه، نمونهگیری از خاک (30-0سانتیمتری) و گیاه (بر اساس مراحل رشدی) انجام شد. نتایج نشان داد، کادمیم کل خاک کمتر از 6/1 میلیگرم در کیلوگرم خاک بود. همچنین، میانگین غلظت کادمیم قابل جذب گیاه نسبت به خاک اولیه اندکی کاهش یافت. تجزیه واریانس نشان داد، تیمارهای فاضلاب در مقایسه با آب معمولی تاثیر معنیداری(05/0p<) بر غلظت عناصر دانه (بجز آهن)و غلظت کادمیم بذر نداشت. همچنین، میانگین غلظت کادمیم قابل جذب در هر مرحله رشدی، نسبت به غلظت اولیه خاک افزایشی نشان نداد. از نظر جمعیت میکروبی در طی مراحل مختلف رشد گندم در تیمارهای فاضلاب (3T و 5T)، تفاوتی آماری بین تیمارهای فاضلاب مشاهده نشد. این موضوع نشان دهنده وجود محدودیتهای رشدی در این شرایط بود. بنابراین، هرجند در این پژوهش مصرف فاضلاب (همراه با آب معمولی) بر آلودگی میکروبی و شیمیایی در خاک و گندم ایجاد نشده است، اما باید توجه داشت کاربرد طولانی مدت این منابع آبی سبب تجمع آلودگی شده و برای خاک و محصولات کشاورزی مشکلاتی ایجاد را خواهند نمود.
مهدی زنگی آبادی
چکیده
در راستای مدیریت و ارتقاء بهرهوری مصرف آب در بخش کشاورزی، توجه به ویژگیهای فیزیکی خاک یک اصل محسوب میگردد. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه مهمترین ویژگیهای فیزیکی خاک با بهرهوری مصرف آب در گیاه ذرت علوفهای، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی طرق در استان خراسانرضوی انجام شد. در این مطالعه تعداد ...
بیشتر
در راستای مدیریت و ارتقاء بهرهوری مصرف آب در بخش کشاورزی، توجه به ویژگیهای فیزیکی خاک یک اصل محسوب میگردد. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه مهمترین ویژگیهای فیزیکی خاک با بهرهوری مصرف آب در گیاه ذرت علوفهای، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی طرق در استان خراسانرضوی انجام شد. در این مطالعه تعداد 30 کرتبا مساحت 15 مترمربع، با خاکهای متفاوت از نظر بافت و ساختمان، بهعنوان کرتهای آزمایشی انتخاب گردید و کلیه عملیات کاشت، داشت و برداشت به صورت یکنواخت برای کل کرتها انجام شد. گیاه ذرت به صورت دستی کشت شد و آبیاری سطحی با استفاده از تانکر و شمارنده، به انجام رسید و در هر نوبت، آبیاری برای کل کرتها در یک روز و به یک میزان صورت گرفت. پس از تهیه نمونههای خاک از کرتهای آزمایشی و اندازهگیریهای آزمایشگاهی و صحرایی، تعداد 35 ویژگی فیزیکی خاک، تعیین شد. محصول ذرت به صورت دستی در هر کرت برداشت شد و مقادیر میانگین بهرهوری مصرف آب (عملکرد کل زیستتوده هوایی به ازاء واحد آب کاربردی) در دو سال متوالی، ملاک محاسبات آماری قرار گرفت. دادهها با استفاده از روشهای تجزیه مؤلفههای اصلی، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی چندمتغیره و تجزیه مسیر (علیت) تحلیل شد. نتایج نشان داد که از مجموع 35 ویژگی فیزیکی مطالعه شده، ویژگیهای آب قابل استفاده (ظرفیت مزرعه در مکش 100 سانتیمتر) با ضریب تبیین 54 درصد، انرژی انتگرالی آب قابل استفاده (ظرفیت مزرعه در مکش 330 سانتیمتر) با ضریب تبیین 20 درصد و میانگین قطر خلل و فرج خاک با ضریب تبیین چهار درصد، توانستهاند مجموعاً 78 درصد تغییرات بهرهوری مصرف آب در گیاه ذرت علوفهای را توجیه نمایند. در مجموع میتوان ویژگیهای مقدار و انرژی آب قابل استفاده و قطر خلل و فرج خاک را به عنوان مهمترین ویژگیهای فیزیکی مؤثر بر بهرهوری مصرف آب در گیاه ذرت علوفهای بر شمرد.
حمید زارع ابیانه؛ سجاد زیوری عارف
چکیده
برای ارزیابی عملکرد سامانههای آبیاری بارانی ثابت با آبپاش متحرک، تعداد 10 سامانه تحت مدیریت زارعین با کشتهای گندم (یک مزرعه)، سیبزمینی (شش مزرعه) و یونجه (سه مزرعه) انتخاب شدند. میانگین شاخصهای ضریب یکنواختی کریستیانسن، یکنواختی توزیع، راندمان پتانسیلکاربرد آب و راندمانواقعیآب، برای تمامی مزارع بهترتیب 26/75%، 76/56%، 4/45% ...
بیشتر
برای ارزیابی عملکرد سامانههای آبیاری بارانی ثابت با آبپاش متحرک، تعداد 10 سامانه تحت مدیریت زارعین با کشتهای گندم (یک مزرعه)، سیبزمینی (شش مزرعه) و یونجه (سه مزرعه) انتخاب شدند. میانگین شاخصهای ضریب یکنواختی کریستیانسن، یکنواختی توزیع، راندمان پتانسیلکاربرد آب و راندمانواقعیآب، برای تمامی مزارع بهترتیب 26/75%، 76/56%، 4/45% و 65/34 درصدبهدستآمدند. دامنه تغییرات راندمان پتانسیل کاربرد آب بین 47/23-19/74 درصد، راندامان واقعی آب بین 52/28%-21/48، %یکنواختی توزیع بین 1/38% - 79/72% و ضریب یکنواختی کریستیانسن بین 49/65 - 13/85 درصد بودند. میانگین تلفات تبخیر و بادبردگی در سامانههای آبیاری 9/28 درصد، میانگین تلفات عمقی آب آبیاری 31 درصد و میانگین درصد کفایت آبیاری 5/90 درصد محاسبه شدند.مقدار دو شاخص ضریب یکنواختی پخشکریستیانسن و یکنواختی توزیع در 90 درصد از سامانهها، کمتر از مقادیر توصیه شده بودند. در 30 درصد از سامانهها بهعلت آبیاری کمتر از نیاز آبی واقعی گیاه، راندمان واقعی با راندمان پتانسیل کاربرد برابر بود. طراحی نامناسب سامانهها، استفاده همزمان بیش از یک آبپاش، ضعف مدیریت بهرهبرداران و استفاده از لوازم فرسوده و غیراستاندارد، از مهمترین دلایل پایین بودن یکنواختی توزیع آب و راندمان پتانسیل کاربرد آب است. نتایج بررسیها نشان داد که در اکثر طرحهای مورد مطالعه، راندمان عملکرد سامانهها کمتر از حد انتظار است. نتایج این پژوهش نشان داد طراحی و اجرای صحیح سامانههای آبیاری بارانی کلاسیک ثابت زمانی مفید است که بهرهبرداری از این سامانهها نیز مناسب و کارآمد باشد.
زهرا جماعتی اردکانی؛ علی مومن پور؛ مریم دهستانی اردکانی؛ مصطفی شیرمردی
چکیده
بهمنظورارزیابیاثر تنش شوری بر برخی از ویژگیهای رشدیژنوتیپهایانتخاب شده انار از مناطقی با آب و خاک شور، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفیبادوعاملژنوتیپ و رقمدرسهسطح (’پوست سیاه اردکان‘، ’چاه افضل‘و ’رباب نیریز‘) و شوری آب آبیاری درپنج سطح (یک، سه، پنج، هفت و نه دسیزیمنسبرمتر)، و با ...
بیشتر
بهمنظورارزیابیاثر تنش شوری بر برخی از ویژگیهای رشدیژنوتیپهایانتخاب شده انار از مناطقی با آب و خاک شور، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفیبادوعاملژنوتیپ و رقمدرسهسطح (’پوست سیاه اردکان‘، ’چاه افضل‘و ’رباب نیریز‘) و شوری آب آبیاری درپنج سطح (یک، سه، پنج، هفت و نه دسیزیمنسبرمتر)، و با چهار تکرار در سال 1397-1396 در سایت مرکز ملی تحقیقات شوریایران انجام شد.نتایج نشان داد که نوع ژنوتیپ و سطوح شوری بر تغییرات صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و غلظت عناصر غذایی مؤثر است. در تمامی ژنوتیپهای مطالعه شده با افزایش سطح شوری،شاخصهای مورد مطالعه شامل ارتفاع شاخه، قطر شاخه، تعداد برگ کل، درصد برگهای سبز، وزن تر و خشک اندام هوایی، محتوی آب نسبی، شاخص کلروفیل، کلروفیل a، b و کل، کاهش و درصد برگهای نکروزه کاهش یافت. درحالیکه درصدبرگهای ریزش یافته، نسبت وزن تر ریشه به وزن تر اندام هوایی، درصد نشت یونی، درصد سدیم، درصد کلر، و نسبت سدیم به پتاسیم برگها افزایش یافتند، ولی میزان کاهش و افزایش در صفات اندازهگیری شده در بین ژنوتیپهای مطالعه شده با یکدیگر اختلاف معنیداری داشتند. در سطح شوری هفت دسیزیمنس برمتر، در ژنوتیپهای ’چاه افضل‘ و ’رباب نیریز به ترتیب برگهای نکروزه (3% و 6/5%)، برگهای ریزش یافته (05/1% و 83/4%)، نشت یونی (95/3% و 60/8 %)، سدیم (31/0% و 67/0%)، کلر (13/0% و 43/0%)، پتاسیم (64/0% و 27/0%)، و نسبت سدیم به پتاسیم (12/0 و 64/0 واحد) نسبت به گیاهان شاهد (سطح شوری 1 دسیزیمنس بر متر) افزایش یافتند. درحالیکه، برگهای سبز (06/4% و 43/10%)، تعداد برگ کل (62/2% و 4/12%)، رطوبت نسبی (68/5% و 77/9%) و کلروفیل کل (13/5% و 56/14%) به ترتیب در ژنوتیپهای ’چاه افضل‘ و ’ رباب نیریز ‘نسبت به گیاهان سطح شوری یک دسیزیمنس بر متر )شاهد( کاهش یافتند.دراینتحقیق در مجموع، ژنوتیپهای ’چاه افضل‘ و ’ رباب نیریز ‘ بهترتیب بهعنوان متحملترین و حساسترین ژنوتیپها به شوری انتخاب شدند. ژنوتیپ چاه افضل با حفظ خصوصیات رشدی خود و افزایش جذب پتاسیم در مقابل سدیم توانست به خوبی شوری تا هفت دسیزیمنس بر متر را تحمل نماید.
مجید حیدری زاده؛ حمیدرضا سالمی
چکیده
برای سنجش بهره وری آب دربخش کشاورزی از طریق تاثیر کانال های گسترشی پخش سیلاب و یا تغذیه سفره های آب زیرزمینی از طریق بستر رودخانه ها و یا کانال های مصنوعی تغذیه، دانستن میزان نشت آب از کانالهای خاکی مهم است و برای آن روابط تجربی زیادی در دنیا توسعه داده شده است. پژوهشهای انجام شده در ایران نشان می دهد ضرایب این معادلات تجربی با ...
بیشتر
برای سنجش بهره وری آب دربخش کشاورزی از طریق تاثیر کانال های گسترشی پخش سیلاب و یا تغذیه سفره های آب زیرزمینی از طریق بستر رودخانه ها و یا کانال های مصنوعی تغذیه، دانستن میزان نشت آب از کانالهای خاکی مهم است و برای آن روابط تجربی زیادی در دنیا توسعه داده شده است. پژوهشهای انجام شده در ایران نشان می دهد ضرایب این معادلات تجربی با توجه به شرایط کشور بسیار متفاوت است و حتی از منطقه ای نسبت به منطقه دیگر در یک دشت، نوع روابط تغییر می کند. به نظر میرسد روابط تئوری واسنجی شده که حالت جامعی از شرایط هیدرولیکی جریان را در بر می گیرد، بتواند در مناطق وسیعی بکار رود. به همین منظور، در این پژوهش از داده های اندازهگیری شده نشت و بهترین معادله تجربی اصلاح شده (واسنجی شده) کانالهای خاکی منطقه رودشت اصفهان، معادله اینگهام برای مقایسه با نتایج معادله تئوری ودرنیکو در برآورد نشت آب از کانال استفاده شد. اندازهگیری کلیه خصوصیات هندسی و هیدرولیکی مورد نیاز از نه کانال خاکی منطقه در ماههای خرداد، تیر و مرداد انجام شد. در مرحله واسنجی از داده های ماه خرداد ضریب C معادله تجربی اینگهام و مقدار ضریب نفوذپذیری Kمعادله تئوری ودرنیکوف بدست آمد و این معادلات واسنجی شده در مرحله اعتبار سنجی برای برآورد مقدار نشت آب از کانال در ماه های تیر و مرداد ماه استفاده شد. اختلاف مقادیر اندازه گیری و برآورد شده نشت در ماههای تیر و مرداد نشان می دهد متوسط آماره RRMSE و MAE برای روش اینگهام برابر 275/0 و 01/0 ولی برای روش تئوری ودرنیکوو برابر 145/0 و 005/0 و تقریبا نصف می باشد. بنابر ایناستفاده از معادله ودرنیکوو واسنجی شده بهتر از معادلات تجربی اصلاح شده قادر به برآورد نشت آب از کانال های منطقه رودشت میباشد. مزیت دیگر معادله ریاضی ودرنیکوو، قابل توسعه بودن در مناطق مختلف است.
سیدحسن موسوی‌فضل؛ امین علیزاده؛ حسین انصاری؛ پرویز رضوانی مقدم
چکیده
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف آب آبیاری و کود پتاسیم بر خصوصیات رشدی ریشه، اندامهای هوایی، عملکرد و کارایی مصرف آب در سه رقم سورگوم علوفهای، پژوهشی در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی استان سمنان( شاهرود) در سال 1393 به صورت گلدانی و مزرعهای انجام شد. متغیرهای این پژوهش عبارت بودند از : 1- آب آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد آب مورد ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف آب آبیاری و کود پتاسیم بر خصوصیات رشدی ریشه، اندامهای هوایی، عملکرد و کارایی مصرف آب در سه رقم سورگوم علوفهای، پژوهشی در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی استان سمنان( شاهرود) در سال 1393 به صورت گلدانی و مزرعهای انجام شد. متغیرهای این پژوهش عبارت بودند از : 1- آب آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد آب مورد نیاز) 2- کود پتاسیم در سه سطح ( صفر، 50 و 100 درصد کود مورد نیاز براساس آزمون خاک) 3– ارقام سورگوم علوفهای در سه سطح (پگاه، اسپیدفید و کرج).پژوهش گلدانی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به صورت فاکتوریل و پژوهش مزرعهای در قالب طرح کرتهای خرد شده به صورت فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. در پژوهش گلدانی243 گلدان پلاستیکی به قطر 30 و ارتفاع 60 سانتیمتر انتخاب شد. در هر دو پژوهش، آب آبیاری با استفاده از دادههای هواشناسی محل به روش پنمن- مانتیث محاسبه و با روش آبیاری قطرهای در اختیار گیاه قرار گرفت. نمونهبرداری از ریشه (پژوهش گلدانی) در سه مرحله در طول فصل زراعی به صورت تخریبی انجام شد. حجم ریشه با روش غوطهوری در آب و وزن آن با ترازوی دقیق اندازهگیری شد. در پژوهش گلدانی علاوه بر پارامترهای ریشه، سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه و وزن اندام هوایی نیز اندازهگیری شد. نتایج نشان داد اثر آب آبیاری و کود پتاسیم بر عملکرد علوفهی تر در پژوهش مزرعهای، خصوصیات ریشه (حجم و وزن خشک) در پژوهش گلدانی و اندامهای هوایی گیاه (هر دو پژوهش) معنیدار شد. در پژوهش مزرعهای بیشترین عملکرد، از سطح آب و کود 100 درصد (8/102 تن در هکتار) بدست آمد. رقم پگاه با عملکرد 7/92 تن در هکتار در بین ارقام، بیشترینعملکرد علوفه را داشت. حداکثر کارایی مصرف آب (5/20 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار) برای علوفهی تازه از تیمار آب 75 % و کود 100 درصد بدست آمد. تیمار آب 75% و کود 100 درصد و رقم پگاه (W75K100Vp)به عنوان تیمار برتر تعیین شد. کاربرد کود پتاسیم (به اندازهی نیاز) توانست بخشی از زیانهای ناشی از کمبود آب را جبران نماید. معادلات ریاضی حجم و وزن ریشه نسبت به زمان و نیز روابط بین برخی صفات اندام هوایی و ریشه با استفاده از دادههای پژوهش گلدانی تعیین شدند.
غلامحسن رنجبر؛ ولی سلطانی گردفرامرزی
چکیده
به منظور تعیین تأثیر شوری آب آبیاری و تراکم کوشیا (Kochia indica) بر میزان عملکرد، ارتفاع بوته و غلظت عناصر برگ سورگوم و کوشیا یک مطالعه مزرعهای در سال 1391 و 1392 در ایستگاه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام شد. تیمارها شامل سطوح شوری آب آبیاری: 2 (شاهد)، 6، 10 و 14 دسیزیمنس بر متر و کاشت کوشیا با تراکمهای 0/0، 2/5، 3/3 و 5/0 بوته در متر مربع ...
بیشتر
به منظور تعیین تأثیر شوری آب آبیاری و تراکم کوشیا (Kochia indica) بر میزان عملکرد، ارتفاع بوته و غلظت عناصر برگ سورگوم و کوشیا یک مطالعه مزرعهای در سال 1391 و 1392 در ایستگاه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام شد. تیمارها شامل سطوح شوری آب آبیاری: 2 (شاهد)، 6، 10 و 14 دسیزیمنس بر متر و کاشت کوشیا با تراکمهای 0/0، 2/5، 3/3 و 5/0 بوته در متر مربع در روی ردیفهای سورگوم بود. نتایج نشان داد که عملکرد ماده خشک سورگوم با افزایش تراکم کوشیا در تمام سطوح شوری کاهش یافت. آستانه تحمل به شوری سورگوم بر اساس میزان ماده خشک تولیدی 4/1 دسیزیمنس بر متر بود. افزایش هر واحد شوری بیشتر از میزان آستانه، باعث کاهش عملکرد ماده خشک به میزان 5/10% گردید. برخلاف سورگوم، عملکرد ماده خشک کوشیا تحت تاثیر سطوح شوری در هر دو سال قرار نگرفت. شوری آب آبیاری باعث کاهش ارتفاع سورگوم و کوشیا در هر دو سال آزمایش گردید. بر اساس متوسط دو سال، در شوریهای آب آبیاری 2، 6، 10 و 14 دسیزیمنس بر مترغلظت سدیم برگ کوشیا به ترتیب در حدود 94/4، 88/6، 78/7 و 76/8برابر بیشتر از غلظت سدیم برگ سورگوم بود. غلظت کلر برگ کوشیا در سال 1391 در شوریهای آب آبیاری 2، 6، 10 و 14 دسیزیمنس بر متر به ترتیب در حدود 2/3،2/4، 2/0 و 2/2 برابر بیشتر از غلظت کلر برگ سورگوم بود. این میزانها در سال 1392 به ترتیب 3/6، 2/9، 2/5 و 1/9 برابر بود. غلظت کلسیم برگ کوشیا در سطوح شوری 2، 6، 10 و 14 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 2/9،3/4، 2/4 و 2/7 برابر بیشتر از غلظت کلسیم برگ سورگوم بود. بطورکلی کوشیا میتواند به عنوان یک گونه با توان رقابتی بالا، به شدت عملکرد گیاهان زراعی تابستانه از جمله سورگوم را در شرایط شور کاهش دهد. لذا توصیه میشود کشت این گیاه به منظور تولید علوفه در اراضی غیر زراعی انجام گیرد.
سجاد عظیمی؛ مجتبی خوش روش؛ عبداله درزی نفت چالی؛ میثم عابدین پور
چکیده
دشت کاشمر در نواحی خشک کشور قرار دارد و وقوع خشکسالیهای متوالی اخیر نیز باعث شده که مدیریت مصرف آب مورد توجه جدی قرار گیرد. در این پژوهش، تاثیر چهار مقدار پلیمر سوپرجاذب A200(صفر (S0)، 1/0%(S1)، 2/0% (S2)و 3/0 (S3)درصد وزنی)، چهار مقدار ورمیکمپوست (صفر(V0)، 7 (V1)، 10 (V2) و 15 (V3)تن در هکتار) و سه میزان آبیاری (60% (W1)، 80% (W2) و 100 (W3)درصد نیاز آبی) بر کارایی مصرف ...
بیشتر
دشت کاشمر در نواحی خشک کشور قرار دارد و وقوع خشکسالیهای متوالی اخیر نیز باعث شده که مدیریت مصرف آب مورد توجه جدی قرار گیرد. در این پژوهش، تاثیر چهار مقدار پلیمر سوپرجاذب A200(صفر (S0)، 1/0%(S1)، 2/0% (S2)و 3/0 (S3)درصد وزنی)، چهار مقدار ورمیکمپوست (صفر(V0)، 7 (V1)، 10 (V2) و 15 (V3)تن در هکتار) و سه میزان آبیاری (60% (W1)، 80% (W2) و 100 (W3)درصد نیاز آبی) بر کارایی مصرف آب (آب آبیاری و بارندگی) و کارایی مصرف آب آبیاری گندم رقم الوند در مزرعه پژوهشی مرکز آموزش عالی کاشمر مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و بهصورت گلدانی در تعداد 144 عدد گلدان انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری در تیمار S3V3W3 بهترتیب بهمیزان 49/1 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار و 26/2 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار و کمترین میزان کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری نیز در تیمار S0V0W1بهترتیب بهمیزان 03/1 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار و 56/1 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار بهدست آمد. کاربرد سوپرجاذب و ورمیکمپوست سبب افزایش کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری گندم شد. در شرایط این آزمایش، با توجهبه تجزیه واریانس، کاربرد ترکیب سوپرجاذب و ورمیکمپوست معنیدار نیست؛ بنابراین، کاربرد ترکیب مقادیر سوپرجاذب و ورمیکمپوست توصیه نمیشود. همچنین، در کاربرد سوپرجاذب و ورمیکمپوست به صورت جداگانه، با توجه به مقایسه میانگینها در سطح پنج درصد معنیداری، بهترین مقدار برای حصول حداکثر کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری، 2/0 درصد وزنی سوپرجاذب یا 10 تن در هکتار ورمیکمپوست است. با استفاده از حداکثر سوپرجاذب و ورمیکمپوست (S3V3) با افزایش نیاز آبی از 60% به 80% و از 80 به 100، مقدار کارایی مصرف آب آبیاری بهترتیب 5/6 % و 7/19 % افزایش یافت.
هوشنگ خسروی
چکیده
سطح وسیعی از زمینهای کشاورزی ایران در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده و بنابراین گیاهان با تنش خشکی مواجه هستند. بنابراین افزایش تولید محصول در این شرایط و بر پایه کشاورزی پایدار دارای اهمیت زیادی است. ازتوباکتر یک باکتری تثبیت کننده نیتروژن مولکولی هوا است که میتواند رشد گیاهان را توسط ساز و کارهای مختلف تحریک نماید. تلقیح گیاهان ...
بیشتر
سطح وسیعی از زمینهای کشاورزی ایران در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده و بنابراین گیاهان با تنش خشکی مواجه هستند. بنابراین افزایش تولید محصول در این شرایط و بر پایه کشاورزی پایدار دارای اهمیت زیادی است. ازتوباکتر یک باکتری تثبیت کننده نیتروژن مولکولی هوا است که میتواند رشد گیاهان را توسط ساز و کارهای مختلف تحریک نماید. تلقیح گیاهان با جدایههای برتر این باکتری که با مناطق خشک سازگار باشد ممکن است تحمل گیاه به تنش خشکی را افزایش دهد. در این مطالعه، اثر تلقیح جدایههای بومی باکتری ازتوباکتر جداسازی شده از مناطق خشک و نیمه خشک ایران در شرایط تنش خشکی بر رشد ذرت علوفهای رقم سینگل کراس 704در شرایط گلخانهای بررسی شد. آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار شامل تیمار تلقیح با 15 جدایه ازتوباکتر، تیمار شاهد (بدون تلقیح و بدون اعمال تنش) و تیمار کنترل (بدون تلقیح و با اعمال تنش خشکی) اجرا شد. برای اعمال تنش خشکی در مرحله رویشی، رطوبت خاک در محدوده 40 تا 50 درصد تخلیه مجاز و در زمان شروع گلدهی تا مرحله برداشت از محدوده 50 تا 60 درصد تخلیه مجاز به روش وزنی نگهداری شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش معنیدار وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته و وزن خشک خوشهها نسبت به شاهد بدون تنش شد. تلقیح با جدایه Azc10باعث افزایش معنیدار وزن خشک اندام هوایی نسبت به تیمار کنترل شد. این جدایه نسبت به تیمار بدون تلقیح در شرایط تنش خشکی موجب حدود 20 درصد افزایش عملکرد اندام هوایی شد.
محمد حسین بناکار؛ سید علی محمد چراغی؛ مهدی کریمی زارچی؛ محمدحسن رحیمیان
چکیده
با توجه به کمبود منابع آب متعارف و افزایش شوری منابع آب و خاک، استفاده از گیاهان شورپسند برای تولید علوفه و امنیت غذایی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهمنظور مقایسه عملکرد علوفه برخی گونه‌های شورپسند در روشهای مختلف آبیاری (قطرهای، بابلر، جویچهای)، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان صدوق ...
بیشتر
با توجه به کمبود منابع آب متعارف و افزایش شوری منابع آب و خاک، استفاده از گیاهان شورپسند برای تولید علوفه و امنیت غذایی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهمنظور مقایسه عملکرد علوفه برخی گونه‌های شورپسند در روشهای مختلف آبیاری (قطرهای، بابلر، جویچهای)، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان صدوق استان یزد طی سه سال متوالی انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک تصادفی در سه تکرار انجام شد، بطوریکه سیستمهای مختلف آبیاری در پلات‌های اصلی و گونه‌های گیاهی شورپسند (Atriplex halimus، A. lentiformis، A. canesence، A. nummulariaو Kochia indica) در پلات‌های فرعی قرار گرفتند. آبیاری با آب شور dS.m-114 انجام گردید و پس از اینکه گیاهان به رشد کافی رسیدند، هر سه تا چهار ماه یک بار برداشت شده، عملکرد و اجزاء عملکرد علوفه و نیز کارآیی مصرف آب در روشهای مختلف آبیاری اندازهگیری شد. صرف نظر از روش آبیاری، گونه A. canesenceو سپس A.halimusبه ترتیب با تولید 48/7 و 28/3 تن در هکتار علوفه خشک، بیشترین میزان علوفه را در بین گونه‌های مورد مطالعه تولید کردند که اختلاف آنها با یکدیگر و با سایر گونه‌ها در سطح پنج درصد معنیدار بود. در روش آبیاری جویچهای، بیشترین و کمترین مقدار کارآیی مصرف آب به ترتیب متعلق به گونه‌های A. canesenceو K. indicaبود. در روشهای آبیاری بابلر و قطرهای نیز گونه A. canesenceبیشترین مقدار کارآیی مصرف آب را داشت. بر اساس نتایج، بالاترین مقدار کارآیی مصرف آب (kg/m326/2) از گونه A. canesenceدر آبیاری به روش بابلر و پایین‌ترین مقدار (kg/m3 07/0) از گونه K. indicaدر آبیاری به روش قطرهای به دست آمد. بنابراین، با در نظر گرفتن صرفه اقتصادی و سهولت بهرهبرداری از سامانه آبیاری، بر اساس نتایج این تحقیق، گونه A. canesenceبا عملکرد علوفه خشک 73/7 تن در هکتار با آبیاری به روش جویچهای و 81/8 تن در هکتار با آبیاری به روش بابلر به عنوان گونه برتر برای تولید علوفه در شرایط شور توصیه میشود. تکرار آزمایش با تعیین آب مورد نیاز هر گیاه بر اساس تبخیر و تعرق یا تغییرات رطوبت خاک به نتیجه‌گیری کمک خواهد کرد.
رحیم علیمحمدی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر غلظت عناصر موجود در پساب در مقایسه با آب آبیاری روی تغییرات حاصله در خاک و گیاه، پژوهش تاثیر آبیاری یونجه با استفاده از آب معمولی و پساب به مدت سه سال در ایستگاه تحقیقاتی چهارتخته شهرکرد اجرا شد. این آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی مشتمل بر چهارتیمار در سه تکرار صورت پذیرفت. تیمارها عبارت بودند از: ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر غلظت عناصر موجود در پساب در مقایسه با آب آبیاری روی تغییرات حاصله در خاک و گیاه، پژوهش تاثیر آبیاری یونجه با استفاده از آب معمولی و پساب به مدت سه سال در ایستگاه تحقیقاتی چهارتخته شهرکرد اجرا شد. این آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی مشتمل بر چهارتیمار در سه تکرار صورت پذیرفت. تیمارها عبارت بودند از: T1: آبیاری با آب معمولی و میزان مصرف عرف زارعین در کشت گیاه یونجه، T2: آبیاری با پساب و میزان مصرف عرف زارعین، T3: آبیاری با آب معمولی و میزان آب مورد نیاز گیاه، T4: آبیاری با پساب و میزان آب مورد نیاز گیاه. نتایج گویای آن است‌که خاک و گیاه مورد آزمایش(بعد از اعمال تیمارها) فاقد عناصر سنگین بودند ولی غلظت عناصر N ،P ،K،Na ، Cl در گیاه در اثر استفاده از پساب افزایش داشته و همچنین در عمق 30- 0 سانتی متری خاک هدایت الکتریکی خاک، فسفر قابل جذب، مقادیر سدیم، منیزیم و کلسیم خاک در تیمارهای استفاده از پساب افزایش نشان داده‌اند. در عمق 60-30 سانتی متری خاک نیزاسیدیتیه خاک، هدایت الکتریکی خاک و مقادیر آهن، مس و سدیم قابل جذب خاک افزایش یافته و دارای اختلاف معنیدار بودند. تغییرات غلظت بقیه عناصر (روی، منیزیم، بیکربنات، نیتروژن کل، کلر، پتاسیم، فسفر و کربن آلی) دارای اختلاف معنی دار نبودند. عملکرد علوفه طی سالهای اجرای طرح افزایش داشته و نتایج نشان میدهد، میانگین عملکرد‌تر تیمارها به ترتیب 20367، 28992،22138 و 29324 کیلو گرم در هکتار و در مجموع تیمار چهار دارای بیشترین عملکرد بود. عملکرد علوفه‌تر در تیمارهای آبیاری با پساب نسبت به تیمارهایی که از آب معمولی استفاده کرده‌اند دارای عملکرد بیشتری بودند (29158 و 5/21252 کیلو گرم در هکتار). بطور کلی نتایج حاصله گویای آن است که استفاده از پساب تصفیه خانه فاضلاب خانگی باعث افزایش عملکرد گردید.
ساناز محمدی؛ سید مجید میرلطیفی؛ مهدی اکبری
چکیده
منظور از برنامهریزی آبیاری ارائه مقادیر مناسب آب آبیاری و تاریخهای مناسب آبیاری در یک منطقه میباشد. در این تحقیق میزان مطابقت وضعیت موجود برنامهریزی آبیاری با نیاز آبی گیاه در منطقه کشت و صنعت نیشکر میرزاکوچک خان اهواز با استفاده از مدل شبیهسازی SWAP مورد ارزیابی قرار گرفت. بهمنظور واسنجی و صحتیابی مدل SWAP در شرایط ...
بیشتر
منظور از برنامهریزی آبیاری ارائه مقادیر مناسب آب آبیاری و تاریخهای مناسب آبیاری در یک منطقه میباشد. در این تحقیق میزان مطابقت وضعیت موجود برنامهریزی آبیاری با نیاز آبی گیاه در منطقه کشت و صنعت نیشکر میرزاکوچک خان اهواز با استفاده از مدل شبیهسازی SWAP مورد ارزیابی قرار گرفت. بهمنظور واسنجی و صحتیابی مدل SWAP در شرایط محدودیت دسترسی بهدادههای اندازهگیری شده مزرعهای از تصاویر ماهواره LANDSAT 7 ETM+ و الگوریتم SEBAL برای12 تاریخ در طی فصل رشد نیشکر استفاده شد. نتایج شبیهسازی اجزای بیلان آب توسط مدل واسنجی شده SWAP نشان دادکه مقدار آب مصرفی در منطقه (2640 میلیمتر) بیش از نیاز آبی گیاه بوده و حجم زیادی از آن بهصورت نفوذ عمقی از منطقه توسعه ریشه گیاه خارج میشود. کارآیی مصرف آب نیشکر در شرایط مدیریت زارع 35/0 تن نیشکر (ساقه) در هکتار در سانتیمتر به دست آمد. شش گزینه برنامهریزی آبیاری شامل: 1) برنامه آبیاری مطابق با مدیریت زارع، 2) تغییر تاریخهای آبیاری بر اساس مقادیر تنش مجاز روزانه، 3) حذف تعدادی از نوبتهای آبیاری، 4) تغییر تاریخهای آبیاری براساس حداکثر مقدار تخلیه مجاز نیشکر، 5) کاهش 10% تا 40% عمق آبیاری و 6) کاهش 20% عمق آبیاری در 4 گزینهی اول با استفاده از مدل SWAP مورد بررسی قرار گرفت و تقویم بهینه آبیاری (شامل تاریخ و عمق آبیاری که منجر به افزایش کارایی مصرف آب میگردد) برای منطقه پیشنهاد شد. نتایج حاصل از شبیهسازی اجزای بیلان آب در شرایط اعمال تقویم بهینه آبیاری، نشان داد که با تغییر تاریخهای آبیاری میتوان بهطور متوسط میزان آب مصرفی در منطقه را 27% کاهش و کارآیی مصرف آب را 30% افزایش داد،کاهش 20% عمق آب آبیاری نیز باعث افزایش 26% کارایی مصرف آب میگردد. همچنین در صورت ترکیب این دو گزینه میزان آب مصرفی بهطور متوسط 42% کاهش و کارآیی مصرف آب 68% افزایش مییابد.
سیده سمیرا حشمتی؛ حبیب‌الله بیگی‌هرچگانی
چکیده
آب زیرزمینی دشت شهرکرد تنها منبع مهمّ آب برای کشاورزی در دشت شهرکرد است. به علت برداشت بیرویه آب برای آبیاری، سطح این سفره در حال افت است. آبیاری قطرهای به طور بالقوه میتواند در مصرف آب زراعی صرفهجویی کند. در این تحقیق، با هدف بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی شهرکرد، از 97 حلقه چاه زراعی نمونهبرداری ...
بیشتر
آب زیرزمینی دشت شهرکرد تنها منبع مهمّ آب برای کشاورزی در دشت شهرکرد است. به علت برداشت بیرویه آب برای آبیاری، سطح این سفره در حال افت است. آبیاری قطرهای به طور بالقوه میتواند در مصرف آب زراعی صرفهجویی کند. در این تحقیق، با هدف بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی شهرکرد، از 97 حلقه چاه زراعی نمونهبرداری شد. شاخصهای EC (هدایت الکتریکی)، TDS (کل جامدات محلول)، TSS (کل جامدات معلق) و pH (واکنش آب) اندازهگیری و شاخصهای LI (لانژلیه)، SAR (نسبت جذب سدیم)، PI (نفوذپذیری)، RSC (کربنات سدیم مانده) و Na (درصد سدیم) محاسبه شد. در این راستا، از میانگین نتایج سه نوبت نمونهبرداری در سال 1389 استفاده شد. آب زیرزمینی شهرکرد از نظر میانگینهای EC و TDS با مقادیر 456 میکروزیمنس بر سانتیمتر و 296 میلیگرم در لیتر برای آبیاری به ترتیب در گروه نسبتاً خوب و خوب قرار گرفت. کلاس بیشتر نمونهها طبق نمودار ویلکوکس C2S1 است. آب زیرزمینی شهرکرد از لحاظ Na، RSC و PI نیز برای آبیاری مناسب بود. بر اساس میانگینهای pH و TSS به ترتیب با مقادیر 6/7 و 70 میلیگرم در لیتر ، آب دارای خطر متوسطی برای گرفتگی قطرهچکانها است. ضمن ارزیابی روش کریجینگ، نقشه متغیرها با استفاده از این روش تهیه شد. بر اساس نقشه EC آب زیرزمینی، در اکثر قسمتها جز جنوب دشت در کلاس خیلی خوب و خوب قرار داشت. مقدار TDS در جنوب دشت به 512 میلیگرم در لیتر رسید که خطر متوسطی برای گرفتگی فیزیکی قطرهچکانها در بر دارد. بر اساس نقشه pH و TSS آب زیرزمینی شهرکرد در اکثر قسمتها دارای پتانسیل متوسطی برای گرفتگی قطرهچکانها است. منفی بودن LI در اکثر قسمتهای دشت نشان داد کیفیت آب برای آبیاری قطرهای مناسب است. مثبت بودن این شاخص در برخی قسمتهای دشت احتمالاً به دلیل وجود و انحلال سازندهای کربناتی است.
رضا دلباز؛ حامد ابراهیمیان؛ فریبرز عباسی؛ آرزو نازی قمشلو
چکیده
رشد سریع علم و انتشار نتایج مختلف در یک موضوع خاص باعث سردرگمی محققان در حوزههای مختلف شده است. امروزه بررسی و جمعبندی نتایج مطالعات مختلف در یک حوزه خاص، ضروری به نظر میآید. فراتحلیل به عنوان روشی ساختارمند و با استفاده از روشهای آماری به تجمیع نتایج مطالعات یک موضوع میپردازد. در این پژوهش به منظور ارزیابی اثربخشی کودآبیاری ...
بیشتر
رشد سریع علم و انتشار نتایج مختلف در یک موضوع خاص باعث سردرگمی محققان در حوزههای مختلف شده است. امروزه بررسی و جمعبندی نتایج مطالعات مختلف در یک حوزه خاص، ضروری به نظر میآید. فراتحلیل به عنوان روشی ساختارمند و با استفاده از روشهای آماری به تجمیع نتایج مطالعات یک موضوع میپردازد. در این پژوهش به منظور ارزیابی اثربخشی کودآبیاری سطحی و قطرهای بر شاخصهای عملکرد محصول، بهرهوری کود، و بهرهوری آب از رهیافت فراتحلیل استفاده شد. به این منظور مقالات هشت پایگاه اطلاعاتی استخراج شد. پس از بررسی آنها، 21 مطالعه شرایط ورود به فراتحلیل را دارا بودند. تلفیق یافتهها نشان داد که عملیات کودآبیاری در هر دو روش سطحی و قطرهای سبب افزایش معنیدار شاخصهای عملکرد محصول، بهرهوری کود و آب مورد استفاده شد. اندازه اثرات به دست آمده از تلفیق نتایج برای عملکرد محصول در روشهای کودآبیاری سطحی و قطرهای نسبت به آبیاری سطحی با کوددهی به روش سنتی به ترتیب برابر 1/32 و 1/25 شد. در بهرهوری کود، اندازه اثر به دست آمده برای کودآبیاری سطحی نسبت به آبیاری سطحی با کوددهی به روش سنتی برابر 2/12 و برای کودآبیاری قطرهای برابر 1/43 و اندازه اثر بهرهوری آب برای کودآبیاری سطحی و قطرهای نسبت به آبیاری سطحی با روش کوددهی سنتی برابر 1/24 و 1/74 شد. بنابراین، کودآبیاری در هر دو روش سطحی و قطرهای سبب ارتقای عملکرد محصول، بهرهوری آب، و بهرهوری کود میشود. با توجه به آنکه نتایج این مطالعه از دادههای کمّی مطالعات اولیه استخراج شده است، برای رسیدن به قطعیت بیشتر پیشنهاد میشود مطالعات بیشتری توسط فراتحلیل مورد بررسی قرار گیرند.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
علی عبدزادگوهری؛ امیر نیک اختر؛ نیازعلی ابراهیمی پاک؛ آرش تافته
چکیده
مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سامانه "نیاز آب" را برای برآورد و تعیین نیاز آبی، آب مصرفی و برنامهریزی آبیاری گیاهان زراعی و باغی در سطح منطقه، شهرستان و دشتهای کشور ارائه نموده است. پژوهش حاضر بهمنظور استفاده از سامانه نیاز آب (شامل روشهای تافته، پاسکوئله و ریس) در تعیین مقدار آب مصرفی واقعی گیاه سویا رقم ویلیامز بر اساس حل معکوس ...
بیشتر
مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سامانه "نیاز آب" را برای برآورد و تعیین نیاز آبی، آب مصرفی و برنامهریزی آبیاری گیاهان زراعی و باغی در سطح منطقه، شهرستان و دشتهای کشور ارائه نموده است. پژوهش حاضر بهمنظور استفاده از سامانه نیاز آب (شامل روشهای تافته، پاسکوئله و ریس) در تعیین مقدار آب مصرفی واقعی گیاه سویا رقم ویلیامز بر اساس حل معکوس تابع عملکرد انجام شد. تیمارهای کودی آزمایشی شامل بدون کود و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با تیمارهای مختلف آبیاری شامل 100%، 80%، 60% و 40% نیاز آبی بود که بهصورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان حاجیآباد، واقع در استان هرمزگان در سالهای زراعی 1399 و 1400 اجرا گردید. مقادیر برآورد شده توسط سامانه و اندازهگیری شده نشان داد که میانگین خطای نسبی در میزان تبخیر و تعرق، در روشهای تافته، پاسکوئله و ریس در سال اول بهترتیب 7/49%، 0/50-% و 9/14% و در سال دوم بهترتیب 6/47%، 1/29-% و 9/06% بود. میانگین خطای نسبی در بهرهوری فیزیکی آب در روشهای مذکور در سال اول بهترتیب 8/23-%، 0/73-% و 10/08-% و در سال دوم بهترتیب 7/10-%، 0/58% و 10/07-% را نشان داد. ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) در روشهای تافته، پاسکوئله و ریس بهترتیب 43، 35 و 49 میلیمتر و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (RMSEn) بهترتیب0/093%، 0/076% و 0/105% بود. بهطور کلی و با توجه بهنتایج آماری، سامانه نیاز آب، مقدار آب آبیاری و میزان تبخیر و تعرق را با تقریب مناسبی برآورد نمود و میتوان از آن در تخمین آب مصرفی در منطقه مورد مطالعه استفاده نمود.
ادریس مرسلی؛ نادر حیدری؛ عباس زارع؛ حمیدرضا حاتمی
چکیده
ایران با محدودیتهای شدید منابع آبی مواجه است و سهم قابل توجهی از این منابع کمیاب در بخش کشاورزی استفاده میشود. یکی از مهمترین راهبردهای کاهش تاثیر این محدودیت ارتقای بهرهوری آب کشاورزی و تقلیل برداشت از منابع آبی کشور است که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است. نوع این تحقیق کاربردی- توسعه‌ای و روش آن کتابخانه‌ای و میدانی به ...
بیشتر
ایران با محدودیتهای شدید منابع آبی مواجه است و سهم قابل توجهی از این منابع کمیاب در بخش کشاورزی استفاده میشود. یکی از مهمترین راهبردهای کاهش تاثیر این محدودیت ارتقای بهرهوری آب کشاورزی و تقلیل برداشت از منابع آبی کشور است که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است. نوع این تحقیق کاربردی- توسعه‌ای و روش آن کتابخانه‌ای و میدانی به شیوه‌های بررسی اسنادی، پیمایشی و اکتشافی است که در آن جامعه آماری شامل کارشناسان و متخصصان دستگاه‌های اداری مرتبط، اساتید دانشگاه و پژوهشگران رشته‌های مربوطه و کشاورزان خبره در حوزه بهرهوری آب کشاورزی به شیوه نمونهگیری هدفمند انتخاب شده‌اند. در این مقاله با هدف شناسایی و تعیین مهمترین فرایندها برای ارتقای بهرهوری آب و نیز اولویت توجه به آنها، ابتدا از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای و سپس به کمک نظرات اخذ شده از نشست‌ها و مصاحبه‌های تخصصی با خبرگان، تعداد دو فرایند محوری، چهار فرایند اصلی و 16 فرایند شاخص شناسایی شده و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته، میزان اهمیت آنها در یک طیف پنج گزینه‌ای لیکرت دریافت شد و به کمک نرم‌افزارهای آماری نتایج، سوالات و فرضیات بررسی گردید. بر این اساس میزان اثرگذاری فرایندهای تعیین شده در ارتقای بهرهوری آب کشاورزی متفاوت بوده ولی تمامی فرایندها در ارتقای بهرهوری آب کشاورزی تاثیر مثبت و قوی دارند. در بین دو فرایند محوری، « فرایند اصلاحی محصول کشاورزی » با ضریب 938/0، در بین چهار فرایند اصلی فرایند « اصلاح تولید محصول کشاورزی » با ضریب مسیر 885/0 و در بین 16 فرایند شاخص نیز دو فرایند « فراوری محصولات کشاورزی » با ضریب مسیر 786/0 و « مصرف مجدد (بازچرخانی) آب کشاورزی » با ضریب مسیر 785/0بیشترین تاثیر را در ارتقای بهرهوری آب کشاورزی کشور دارند.
هادی دهقان؛ امین علیزاده؛ کاظم اسماعیلی؛ سیدحسین نعمتی
چکیده
تنش خشکی یکی از مشکلات اصلی تولید فرآوردههای کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا و به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران است. مطالعات زیادی در ارتباط با رشد ریشه گیاهان مختلف انجام شده است، اما اطلاعات در مورد رشد ریشه گوجه فرنگی محدود میباشد. در این پژوهش تأثیر تنش خشکی بر رشد ریشه، عملکرد، اجزای عملکرد گوجه فرنگی در شرایط گلخانهای ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مشکلات اصلی تولید فرآوردههای کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا و به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران است. مطالعات زیادی در ارتباط با رشد ریشه گیاهان مختلف انجام شده است، اما اطلاعات در مورد رشد ریشه گوجه فرنگی محدود میباشد. در این پژوهش تأثیر تنش خشکی بر رشد ریشه، عملکرد، اجزای عملکرد گوجه فرنگی در شرایط گلخانهای بررسی شد. تنش خشکی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار آبیاری شامل 100، 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی و سه تکرار اعمال گردید. در انتهای فصل رشد صفاتی همچون وزن میوه، قطر میوه، تعداد میوه، وزن خشک اندام هوایی، حجم ریشه، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه و طول ریشه اندازهگیری شد. به طور کلی، تنش خشکی بر عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات ریشه گوجه فرنگی در سطح احتمال 1% اثر معنیدار داشت. بیشترین میانگین وزن میوه (53/602 گرم)، تعداد میوه (33/9)، قطر میوه (86/4 سانتیمتر)، وزن خشک اندام هوایی (64/127 گرم)، حجم ریشه (38/0 لیتر)، وزن تر ریشه (97/268 گرم)، وزن خشک ریشه (25/24 گرم)، طول ریشه (21761 سانتیمتر) و سطح ریشه (10209 سانتیمتر مربع) مربوط به تیمار 100 درصد نیاز آبی بود. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد صفات ریشه همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد گیاه دارند و هرگونه کاهش در آنها عملکرد گیاه را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. حجم ریشه بیشترین همبستگی را با عملکرد و اجزای عملکرد گوجه فرنگی نشان داد.
ابوذر پرهیزکاری؛ محمود صبوحی؛ محمود احمدپور؛ حسین بدیع برزین
چکیده
برای در امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهرهبرداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. بکارگیری راهبرد کمآبیاری در این زمینه، علاوه بر ایجاد تعادل بین میزان مصرف و منابع موجود (رودخانه‌ها، آبهای زیرزمینی و سدها)، سبب کاهش مصرف بیرویه آب در بخش کشاورزی میشود. در تحقیق ...
بیشتر
برای در امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهرهبرداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. بکارگیری راهبرد کمآبیاری در این زمینه، علاوه بر ایجاد تعادل بین میزان مصرف و منابع موجود (رودخانه‌ها، آبهای زیرزمینی و سدها)، سبب کاهش مصرف بیرویه آب در بخش کشاورزی میشود. در تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات کمآبیاری بر الگوی کشت و سود ناخالص کشاورزان استان قزوین، ابتدا توابع تولید محصولات کشاورزی براساس سه روش آبیاری کامل، کمآبیاری پنج درصد و کمآبیاری 10 درصد تخمین زده شدند. سپس با استفاده از یک مدل برنامهریزی غیرخطی، الگوی بهینه کشت در استان قزوین تعیین شد. در پایان نیز اثرات کمآبیاری همزمان با اعمال سیاست کاهش آب آبیاری دردسترس تحت سناریوهای 10، 20، 30 و 40 درصد بر الگوی کشت و سود ناخالص کشاورزان مورد بررسی قرارگرفت. تخمین توابع تولید محصولات کشاورزی با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی و بسته نرمافزاری Eviewsصورتگرفت. مدل برنامهریزی غیرخطی نیز در محیط نرمافزاری GAMS حل شد. نتایج حاصل از تخمین توابع تولید نشان داد که روش کمآبیاری پنج درصد سبب کاهش ناچیز عملکرد محصولات میشود، اما روش کمآبیاری 10 درصد بر عملکرد اغلب محصولات الگو اثر منفی می‌گذارد. نتایج حاصل از مدل برنامهریزی غیرخطی نیز نشان داد که بکارگیری روش کمآبیاری توأم با سیاست کاهش آب آبیاری دردسترس اگرچه منجر به کاهش سود ناخالص کشاورزان میشود، اما به حفظ و پایداری منابع آب سطحی و زیرزمینی استان قزوین کمک شایانی میکند.
مجید رئوف
چکیده
برای طراحی مناسب سیستمهای آبیاری بارانی لازم است آرایش آبپاشها در هر سیستم طوری باشد که بیشترین یکنواختی حاصل گردد. جهت اینکار لازم است الگوی پخش آب زیر آبپاش منفرد در شرایط مختلف استخراج و سپس با در نظر گرفتن اثرات عوامل محیطی و همپوشانی آبپاشها به کل سیستم تعمیم داده شود. در این تحقیق با استفاده از تابع ...
بیشتر
برای طراحی مناسب سیستمهای آبیاری بارانی لازم است آرایش آبپاشها در هر سیستم طوری باشد که بیشترین یکنواختی حاصل گردد. جهت اینکار لازم است الگوی پخش آب زیر آبپاش منفرد در شرایط مختلف استخراج و سپس با در نظر گرفتن اثرات عوامل محیطی و همپوشانی آبپاشها به کل سیستم تعمیم داده شود. در این تحقیق با استفاده از تابع توزیع احتمالاتی بتا نحوه تاثیر سرعت های مختلف باد روی الگوی توزیع آب بررسی شد. آبپاش مورد آزمایش آبپاش ضربه ای مدل NELSON-F80AP با قطر نازل اینچ، متوسط فشار کارکرد PSI 40، شعاع پرتاب 86/22 متر (ft 75)، دبی متوسط 4/4 لیتر بر ثانیه و زاویه چرخش 360 درجه می باشد. آبپاش مورد نظر ابتدا در شرایط کنترل شده (بدون باد) و در سه تکرار و سپس در شرایط سرعت های باد مختلف مورد آزمایش قرار گرفت. محدوده سرعت باد در آزمایش های مورد نظر 0 تا 05/7 متر بر ثانیه می باشد. ابتدا ضرایب تابع توزیع بتا در شرایط بدون باد استخراج گردید سپس نحوه تغییر ضرایب تابع توزیع بتا در شدت های متفاوت باد مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت روابط احتمالاتی مناسب هر حالت تعیین و در نتیجه الگوی پخش آب تخمین زده شد. در سرعت باد 0 تا 3 متر بر ثانیه الگوی توزیع نسبتا یکنواختی حاصل گردید و در این حالت مقادیر حاصله از مدل احتمالاتی بتا تطابق خوبی را با مقادیر اندازه گیری شده نشان داد. در این حالت حداکثر خطای نسبی حاصله برابر 53/3 % بود. با افزایش سرعت باد به محدوده 3 تا 6 متر بر ثانیه یکنواختی الگوی توزیع کاهش و خطای نسبی افزایش یافت که حداکثر مقدار آن 65/4% بود. در سرعت باد بیشتر از 6 متر بر ثانیه مقدار تلفات تبخیر و بادبردگی افزایش یافته و به دلیل تاثیر شدید باد روی الگوی توزیع آب بیشترین خطای نسبی بین ارقام حاصل از مدل احتمالاتی و ارقام مشاهداتی حاصل گردید که حداکثر مقدار آن 48/8% بود.
حلیمه پیری
چکیده
به‌منظوربررسیتأثیرسطوحمختلف آبیاری،کود نیتروژن و روشهای آبیاریبرعملکرد واجزایعملکردپیاز،آزمایشیبهصورتاسپلیتپلات (کرتهای خردشده)فاکتوریل در قالبطرحبلوککاملتصادفی با 48 تیماردرسهتکراروبهمدتدوسالدر مزرعه تحقیقاتی شهرستان زهک اجرا گردید. روش آبیاری به عنوان تیمار اصلی و ترکیب مقدار کود نیتروژن و آب آبیاری به عنوان تیمار ...
بیشتر
به‌منظوربررسیتأثیرسطوحمختلف آبیاری،کود نیتروژن و روشهای آبیاریبرعملکرد واجزایعملکردپیاز،آزمایشیبهصورتاسپلیتپلات (کرتهای خردشده)فاکتوریل در قالبطرحبلوککاملتصادفی با 48 تیماردرسهتکراروبهمدتدوسالدر مزرعه تحقیقاتی شهرستان زهک اجرا گردید. روش آبیاری به عنوان تیمار اصلی و ترکیب مقدار کود نیتروژن و آب آبیاری به عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شد. تیمارهای کودی شامل چهار سطح کود نیتروژن از منبع اوره (130، 5/97، 65 و 5/32 کیلوگرم در هکتار) بود. کشت پیاز بهصورت نشایی در سالهای 1394 و 1395 و آبیاری بهصورت آبیاریسطحی، آبیاری قطرهای سطحی و آبیاری قطرهایزیرسطحی انجام شد. بیشترین مقدار عملکرد و بهرهوری مصرف آب آبیاری در سیستم آبیاریقطرهای زیرسطحی( 42/28تندرهکتار و 19/5کیلوگرمبرمترمکعبدرهکتار) و کمترین آن در روش آبیاریسطحی (19 تندرهکتار و 33/2 کیلوگرمبرمترمکعبدرهکتار) بهدست آمد. کاهش مقدار کود نیتروژن به کمتر از 100٪ باعث کاهش عملکرد سوخ و کارآیی مصرف آب آبیاری گردید. بیشترین عملکرد و بهرهوری مصرف آب آبیاری در تیمار 100٪ کود نیتروژن(59/31 تندرهکتار و 75/4 کیلوگرمبرمترمکعبدرهکتار) و کمترین آن در تیمار 25٪ کود نیتروژن(12/16 تندرهکتار و 67/2 کیلوگرمبرمترمکعبدرهکتار) حاصل شد. اثر مقدار آب آبیاری بر عملکرد سوخ پیاز و بهرهوری مصرف آب آبیاری نشان داد که با کاهش آب آبیاری به کمتر از نیاز آبی گیاه، عملکرد کاهش و بهرهوری افزایش یافت اما از این نظر بین تیمار 100٪ نیازآبیگیاه و تیمار 75٪ نیازآبیگیاه اختلاف معنیدار مشاهده نشد. بنابراین با توجه به نتایج بهدست آمده و با توجه به کمبود آب در منطقه میتوان آبیاری این گیاه را با 75٪ نیازآبی گیاه انجام داد بدون آنکه تأثیر معنیدار در میزان عملکرد تولید شده داشته باشد. بهترین تیمار برای استفاده از کود نیتروژن همان استفاده 100٪ از کود نیتروژن بهخصوص در شرایط تنش آبی میباشد. با توجه به پتاسیل بالای تولید در آبیاری قطرهای زیرسطحی و کاهش تبخیر و تعرق در آن، میتوان از این روش آبیاری برای کاشت پیاز در منطقه استفاده نمود و با درنظرگرفتنآلودگیآبهایزیرزمینیبهدلیل مصرفبیرویهکودهاینیتروژنوجلوگیری ازتجمعنیتراتدرسوخها،بهنظرمیرسد استفادهازآبیاریقطرهایمدیریتمصرفکودهاینیتروژنرابهبود میدهد.
علی اشرف صدرالدینی؛ محمدامین پرندین؛ امیرحسین ناظمی
چکیده
به منظور تعیین واکنش گیاه ذرتدانهای نسبت به استراتژی کمآبیاری و تأثیر آن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرتدانهای در منطقه اسلامآبادغرب تحت آبیاری جویچهای و همچنین تعیین بهرهوری آب، پژوهشی در اطراف ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اسلامآبادغرب انجام شد. طرح آماری پژوهش، بلوک کامل تصادفی (طرح آماری ...
بیشتر
به منظور تعیین واکنش گیاه ذرتدانهای نسبت به استراتژی کمآبیاری و تأثیر آن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرتدانهای در منطقه اسلامآبادغرب تحت آبیاری جویچهای و همچنین تعیین بهرهوری آب، پژوهشی در اطراف ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اسلامآبادغرب انجام شد. طرح آماری پژوهش، بلوک کامل تصادفی (طرح آماری تجزیه ساده سالانه و تجزیه مرکب دوساله) بود و برای دو سال زراعی 1395 و 1396 اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری به میزان 100% ، 75% ، 50% و 25% نیاز آبی به روش آبیاری جویچهای و در سه تکرار بود. برای کاشت ذرت از رقم سینگل کراس704 استفاده شد. مقایسه تیمارهای مختلف با درنظر گرفتن هفت پارامتر اجزای عملکرد با استفاده از تجزیه واریانس (ANOVA) انجام شد نتایج نشان داد که صفت وزن دانه بلال ها در تیمار 100 % نیازآبی نسبت به سایر تیمارها برتری معنیداری داشت و برای صفات وزن کل بلالها، طول بلالها، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف بلالها، وزن چوب و وزن هزار دانه بلالها بین تیمارهای 100% نیازآبی و 75%نیازآبی تفاوت معنیداری وجود ندارد درحالی که دو تیمار دیگر در کلیه صفات با تیمارهای اول و دوم تفاوت معنیداری داشتند. در خصوص بهرهوری آب برای وزن کل و وزن دانه های بلال ها، تیمار 75% نیاز آبی نسبت به سایر تیمارهای برتر بود و با سایر تیمارها تفاوت معنیداری داشت. در تیمار آبیاری به میزان 75% نیازآبی، بهرهوری آب بر اساس وزن کل بلالها 8/0 کیلوگرم در مترمکعب و بر اساس وزن دانه بلالها 62/0کیلوگرم در مترمکعب بود و به ترتیب 17% و 13% نسبت به آبیاری کامل افزایش داشت. نتایج نشان داد بیشترین بهرهوری آب زمانی روی میدهد که آبیاری به میزان 71% تا 72% نیازآبی انجام شود و لذا برای افزایش بهرهوری آب بهتر است حدود30% از نیازآبی محاسبه شده را کاهش داد. لازم به ذکر است که کمآبیاری میتواند منجر به افزایش شوری (انباشت املاح آب) در خاک منطقه ریشه دوانی گیاه شود.