نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان.

2 مربی پژوهش بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان.

چکیده

امروزه، استفاده از آب­های غیرمتعارف از راه­کارهای مقابله با مشکل کمبود آب است. این پژوهش با هدف بررسی اثرات کاربرد فاضلاب (غیرقابل شرب) بر آلودگی میکروبی و شیمیایی خاک و گندم (رقم چمران)، با پنج تیمار شامل آبیاری کامل (100 درصد) آب معمولی (1T)، آبیاری 75 درصد آب­معمولی و 25 درصد فاضلاب (2T)،50 درصد آب­معمولی و 50 درصد فاضلاب (3T)، 25 درصد آب­معمولی و 75 درصد فاضلاب (4T)، آبیاری کامل (100 درصد) فاضلاب (5T)، در سه تکرار و به­صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان (اهواز) اجراء شد. آبیاری بر اساس پایش وزنی رطوبت محاسبه و استفاده گردید. به­منظور بررسی برخی ویژگی­ها شامل جمعیت میکروبی، غلظت آلاینده کادمیم و عناصر کم­مصرف در خاک و گیاه، نمونه­گیری از خاک (30-0سانتیمتری) و گیاه (بر اساس مراحل رشدی) انجام شد. نتایج نشان داد، کادمیم کل خاک کمتر از 6/1 میلی­گرم در کیلوگرم خاک بود. همچنین، میانگین غلظت کادمیم قابل جذب گیاه نسبت به خاک اولیه اندکی کاهش یافت. تجزیه واریانس نشان داد، تیمارهای فاضلاب در مقایسه با آب معمولی تاثیر معنی­داری(05/0p<) بر غلظت عناصر دانه (بجز آهن)و غلظت کادمیم بذر نداشت. همچنین، میانگین غلظت کادمیم قابل جذب در هر مرحله رشدی، نسبت به غلظت اولیه خاک افزایشی نشان نداد. از نظر جمعیت میکروبی در طی مراحل مختلف رشد گندم در تیمارهای فاضلاب (3T و 5T)، تفاوتی آماری بین تیمارهای فاضلاب مشاهده نشد. این موضوع نشان دهنده وجود محدودیت­های رشدی در این شرایط بود. بنابراین، هرجند در این پژوهش مصرف فاضلاب (همراه با آب معمولی) بر آلودگی میکروبی و شیمیایی در خاک و گندم ایجاد نشده است، اما باید توجه داشت کاربرد طولانی مدت این منابع آبی سبب تجمع آلودگی شده و برای خاک و محصولات کشاورزی مشکلاتی ایجاد را خواهند نمود.

عنوان مقاله [English]

Effects of Treated Wastewater on Soil Microbial and Chemical Contamination and Wheat

نویسندگان [English]

  • alireza jafarnazhadi 1
  • seyyed mohammad hadi mousavi fazl 2

چکیده [English]

Nowadays, application of unconventional water such as wastewater is one of the strategies for preventing water deficit. This study was conducted to evaluate effect(s) of treated wastewater application on microbial and chemical contamination of soil and wheat (Chamran V.). Five treatments included T1 (irrigation with 100% fresh water), T2 (75% fresh water + 25% wastewater), T3 (50% fresh water + 50% wastewater), T4 (25% fresh water + 75% wastewater), and T5 (100% wastewater) that were conducted with three replications, in a randomized complete blocks design in the research station of Ahvaz Agricultural Research Center. The irrigations were done based on soil moisture monitoring. The volumes and the time of irrigation were determined based on the 70% soil Field Capacity. The soil (0-30 cm) and plant (seed) samples were taken during wheat growth periods and were analyzed for some parameters such as soil microbial population as well as cadmium (Cd) concentration and micronutrients in soil and plant. The results showed that the total soil Cd concentration in 95% of the samples was less than 1.6 mg.kg-1. However, soil DTPA-Cd concentrations in all the treatments decreased compared to initial Cd soil content. The results revealed that wastewater treatments had no significant (p<0.05) effect on seed microelements, except Fe. The average soil DTPA-Cd in each wheat growth stage did not increase compared to its initial concentration. The soil microbial population at different growth stages was not significantly different (p<0.05) in T3 and T5 treatments, possibly due to growth limitations as a result of nutrient accessibility limitation. It may be concluded that the application of wastewater (along with fresh water) had no adverse effect on soil and wheat quality in short term. However, long term application of unconventional waters may cause contamination in soil and agricultural products.