نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار پردیس کشاورزی دانشگاه تهران، علوم خاک.
2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.
چکیده
کشور ایران به دلیل نقصان ریزشهای جوی ونامناسب بودن پراکنش زمانی ومکان بارندگی، همواره بامشکل کمبود آب روبروست. در کنار این مساله به دلیل نسبت کم خلل و فرج ریز در خاکهای سبک قدرت نگهداری آب در آنها ناچیز و نفوذ عمقی آب سریع و زیاد میباشد. از این رو محققان سعی کردهاند تا آب را در ناحیه ریشه با استفاده از روشهای متداول مانند لایه آسفالت، بتن و ورقه پلیاتیلنی حفظ کنند. با توجه به شرایط خشک و نیمهخشک بودن آب و هوای اکثر مناطق کشور و کمبود رطوبت در خاکهای سبک هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر استفاده از ورقه پلیاتیلنی در خاک لوم شنی با نفوذپذیری بالا در دو مزرعه اردبیل با دو عمق کارگذاری متفاوت بود تا مشخص گردد اولا کارگذاری این ورقه و ثانیا عمق کارگذاری آن تا جه حد بر حفظ رطوبت وشاخصهای رشد و عملکرد گندم دیم درمنطقهای که بیشتر بارندگیهای آن خارج از فصل زراعی بوده و با شدتهای بالا در طول فصل زراعی رخ میدهد، موثر خواهد بود.[p1] از اینرو در مزرعه شماره یک ورقه پلیاتیلنی در عمق 35 سانتیمتری و در مزرعه دو در اعماق 30 و 40 سانتیمتری خاک کارگذاشته شد. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی تحت دو تیمار(ورقه دار و بدون ورقه پلیاتیلنی ) و سه تکرار اجرا و اقدام به کشت گندم دیم در پاییز در هر دو مزرعه شد و در طول دوره رشد اقدام به اندازهگیری رطوبت با استفاده از دستگاه انعکاسسنجی زمانی(TDR) در طول دوره رشد گردید. بعد از برداشت گندم، شاخصهای رشد و عملکرد آن اندازهگیری شد. نتایج نشان داد استفاده از ورقه پلیاتیلنی به شکل تک عمقی (35 سانتیمتری) در مزرعه شماره یک با افزایش محسوس نگهداری رطوبت در عمق 10 و 25 سانتیمتری نسبت به شاهد به ترتیب با مقدار 13/5 % و 88/5 % حجمی باعث افزایش شاخصهای رشد و عملکرد گندم به ویژه عملکرد دانه به مقدار 6/0 تن از 13/1 تن به 76/1تن در هکتارو عملکردکاه و کل ماده خشک به ترتیب از 58/1 و 7/2 تن به 6/3 و 05/5 تن در هکتار نسبت به شاهد شد. این کار همچنین باعث افزایش متوسط ارتفاع ساقه از56/70 سانتیمتر به 54/80 سانتی متر و کاهش وزن هزار دانه از 52/40 به 7/31 گرم شد. اما استفاده از ورقه پلیاتیلنی در دو عمق خاک (30 و 40 سانتیمتری) در مزرعه شماره دو و رها کردن فاصله 10 سانتیمتری بین ورقه پلیاتیلنی برای زهکشی آب نتوانست باعث افزایش قابل توجه رطوبت و در نتیجه شاخصهای رشد و عملکرد گندم در خاک سبک گردد.
[p1] [p1]تعمیم نتایج با توجه به بررسی شرایط محلی از نظر ویژگی های بارندگی و بافت
عنوان مقاله [English]
Effect of Polyethylene Sheet Application in the Depth of Soil on Water Retention and Dryland Wheat Production in a Light Soil
نویسندگان [English]
- m sh 1
- m m 2
- m g 1
چکیده [English]
Iran as an arid and semi-arid country always faces with the problem of soil water shortage due to insufficient precipitation and, especially in light soils, low water holding capacity and high deep percolation. Therefore, researchers have tried to use new methods for increasing this capacity to keep the water in the root zone and increase the amount of plant available water and water use efficiency of plants and reduce the stress of water scarcity. One of these methods is use of an impermeable barrier under the root zone such as asphalt layer, polyethylene membrane, and so on. The aim of this research was to use polyethylene membrane in sandy loam soil in two fields in Ardebil, with high amount of deep percolation. To study the effect of this membrane with two different methods of application on soil moisture and plant growth response. This project was conducted with two treatments, one with using membrane in one and two depths and the other one without membrane (control), with three replications and using a completely randomized design. Wheat was planted in two fields. During plant growth period, the soil moisture was measured by Time Domain Reflectometry (TDR). After harvesting, wheat growth indices were measured. The results in field No.1showed that using polyethylene membrane had significant effect on soil moisture and increased it up to five volumetric percent. Also, it increased grain yield by 0.6 ton per hectare: from 1.13 to 1.67 t/ha; while straw yield and total dry matter increased from 1.58 and 2.57 t/ha to 3.6 and 5.05 t/ha, compared to the control. But, in field No.2 with two depths of membranes, these indices did not show significant effects, the probable reason being that the 10 cm distance between the membranes allowed the water drainage from the root zone.
)