نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
2 استادیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
3 پژوهشگر موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت، ایران.
چکیده
در سالهای اخیر، منابع آب زیرزمینی استان گیلان در آبیاری مزارع برنج نقش مهمی داشته اند. هدف این پژوهش، بررسی تغییرات مکانی و زمانی هدایت الکتریکی (EC) و کل جامدات محلول (TDS) آب زیرزمینی دشت گیلان در یک دوره آماری چهار ساله با استفاده از روش کریجینگ معمولی است. در این رابطه، نمونهبرداری از آب 130 حلقه چاه شبکه پایش آبهای زیرزمینی استان گیلان، در ماه شهریور سالهای 1382 تا 1385 انجام شد. نقشههای پهنهبندی با استفاده از نرم افزار ArcGISتهیه شد. این نقشهها نشان میدهد، از نظر میزان TDS، بخشهای غربی استان بدون مشکل (کمتر از 500میلیگرم بر لیتر) و بخشهای مرکزی و شرقی دارای TDS متوسط (1000-500 میلیگرم بر لیتر) میباشند. بیشترین میزان EC آبهای زیرزمینی در استان گیلان در بخشهای مرکزی و مرکزی متمایل به شرق تجمع و همچنین شوری با گذشت زمان(بهجز سال 1384 که علت آن بارندگی زیاد در سال 1383 است) افزایش یافته است. مساحت محدودههای مختلف EC وTDS در هر سال تعیین شد. میزان هدایت الکتریکی در شرق و برخی قسمتهای دیگر استان گیلان که 23 تا 34 درصد مساحت منطقه مورد بررسی را شامل میشود بین یک تا 5/1 دسیزیمنس بر متر است که باعث کاهش عملکرد برخی محصولات زراعی حساسبه شوری نظیر برنج میشود. حفر بیرویه چاههای آب همچنین برداشت بیش از حد مجاز میتواند یکی از دلایل افزایش شوری آب زیرزمینی در مناطق شالیزاری استان گیلان میباشد.
عنوان مقاله [English]
Spatial and Temporal Zoning of Groundwater Electrical Conductivity and Total Dissolved Solids in Guilan Plain
نویسندگان [English]
- h a 1
- m kh 2
- a a 2
- m r 3
چکیده [English]
In recent years, the groundwater resources in Guilan province have played an important role in irrigating paddy fields. The goal of this study was to evaluate temporal and spatial variations of groundwater quality in a 4-year period using ordinal kriging. Water samples for this study were collected from 130 wells across Guilan province, in September and March from 2003 to 2006. Maps of EC and TDS in the region were prepared using ArcGIS software. The maps showed that regarding TDS, western parts of Guilan province had no problem of groundwater TDS (less than 500 mg/L), whereas central and eastern parts had a moderate TDS (500-1000 mg/L). Results showed that salinity increased with time (except in 2005, due to more rainfall in 2004) and the highest EC was recorded in the central zone, particularly areas neighboring eastern parts of Guilan province. Delineated areas of EC and TDS classes were determined in each year. EC in the east and some other parts of Guilan province covering 23 to 34% of the studied area was between one to 1.5 dS/m which have a negative impact on the yield of sensitive plants such as rice. Uncontrolled digging of deep wells and over exploitation of groundwater can be regarded as the main cause of increasing salinity in paddy areas of Guilan province.
)