نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری.

2 استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان.

چکیده

برای سنجش بهره وری آب دربخش کشاورزی از طریق تاثیر کانال های گسترشی پخش سیلاب و یا تغذیه سفره های آب زیرزمینی از طریق بستر رودخانه ها و یا کانال های مصنوعی تغذیه، دانستن میزان نشت آب از کانال­های خاکی مهم است و برای آن روابط تجربی زیادی در دنیا توسعه داده شده است. پژوهش­های انجام شده در ایران نشان می دهد ضرایب این معادلات تجربی با توجه به شرایط کشور بسیار متفاوت است و حتی از منطقه ای نسبت به منطقه دیگر در یک دشت، نوع روابط تغییر می کند. به نظر می­رسد روابط تئوری واسنجی شده که حالت جامعی از شرایط هیدرولیکی جریان را در بر می گیرد، بتواند در مناطق وسیعی بکار رود. به همین منظور، در این پژوهش از داده های اندازه‌گیری شده نشت و بهترین معادله تجربی اصلاح شده (واسنجی شده) کانال‌های خاکی منطقه رودشت اصفهان، معادله اینگهام برای مقایسه با نتایج معادله تئوری ودرنیکو در برآورد نشت آب از کانال استفاده شد. اندازه‌گیری کلیه خصوصیات هندسی و هیدرولیکی مورد نیاز از نه کانال خاکی منطقه در ماههای خرداد، تیر و مرداد انجام شد. در مرحله واسنجی از داده های ماه خرداد  ضریب C معادله تجربی اینگهام و مقدار ضریب نفوذ‌پذیری  Kمعادله تئوری ودرنیکوف بدست آمد و این معادلات واسنجی شده در مرحله اعتبار سنجی برای برآورد مقدار نشت آب از کانال در ماه های تیر و مرداد ماه استفاده شد. اختلاف مقادیر اندازه گیری و برآورد شده نشت در ماههای تیر و مرداد نشان می دهد متوسط آماره RRMSE و MAE برای روش اینگهام برابر 275/0 و 01/0 ولی برای روش تئوری ودرنیکوو برابر 145/0 و 005/0 و تقریبا نصف می باشد. بنابر ایناستفاده از معادله ودرنیکوو واسنجی شده بهتر از معادلات تجربی اصلاح شده قادر به برآورد نشت آب از کانال های منطقه رودشت می‌باشد. مزیت دیگر معادله ریاضی ودرنیکوو، قابل توسعه بودن در مناطق مختلف است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of Wedernikow Theoretical Method with Ingham Empirical Method in Estimation of Seepage from Earth Channels in Roodasht Region of Isfahan

نویسندگان [English]

  • m h 1
  • h.r s 2

چکیده [English]

Estimation of seepage from water channels are necessary in evaluating water productivity in agricultural sector as affected by floodwater spreading on plains and artificial recharge of groundwater. Several empirical seepage equations have been developed for this purpose. Previous research results in Iran have shown lots of variation in the coefficients and the empirical equations change in different areas and regions. It appears that locally calibrated theoretical equations could give satisfactory results for different conditions. For this purpose, actual measured seepage from earth channels (in the Roodasht region in Isfahan province) and Ingham empirical equation were used and compared with Wedernikow theoretical method. Differences between the measured values and estimated values of seepage in July and August were compared using RRMSE and MAE statistical indexes. The results showed that the average RRMSE and MAE statistics were 0.275 and 0.01 for the Ingham Method. But, these values were 0.145 and 0.005 for Wedernikow theoretical method. These indexes showed that Wedernikow theoretical equation gave the best result of seepage estimated values compared with empirical equations in Roodasht region channels. Moreover, the other advantage of the theoretical equation is that it can be developed and extended to various areas.