نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه رازی کرمانشاه.

2 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه رازی.

چکیده

یکی از چالش­های مدیریت آب­های زیرزمینی تأثیر کارکرد شبکه­های آبیاری و زهکشی بر این منابع است. با شبیه­سازهای ریاضی می­توان شرایطی مشابه آنچه در طبیعت موجود است را به وجود آورد و به نتایج رضایت­بخشی دست یافت. در این تحقیق، برای بررسی اثر احداث شبکه آبیاری و زهکشی پائین دست سد گاوشان بر  منابع آب زیرزمینی دشت میان­دربند، از بسته نرم­افزاری GMS6.5استفاده شد. بدین منظور ابتدا پارامترهای هواشناسی، زمین­شناسی، هیدرولوژی و هیدروژئولوژی منطقه میان­دربند برای شبیه­سازی آبخوان مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از لوگ حفاری چاه­های اکتشافی، نحوه لایه­بندی طبقات زمین به دست آمد. مدل برای بازه زمانی اردیبهشت تا اسفند 1385 در شرایط جریان غیرماندگار اجرا و با مقایسه سطح آب شبیه­سازی شده به وسیله مدل با سطح آب اندازه­گیری شده در چاه­های پیزومتری واسنجی شد. برای صحت­سنجی مدل از داده­های مشاهداتی بار آبی در فروردین ماه 1387 استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار ضریب نکویی برازش (R2) بین داده­های اندازه­گیری و محاسبه شده در مرحله صحت­سنجی برابر با 996/0 است. بعد از واسنجی و ارزیابی مدل، اثر  بهره برداری از شبکه آبیاری سد گاوشان بر منابع آب زیر زمینی منطقه میان­دربند برای 1، 5 و 10 سال بعد به دست آورده شد. نتایج نشان داد که بعد از یکسال، سطح آب زیرزمینی آبخوان در نواحی مرکزی دشت تا 8/1 متر بالا می­آید این مقدار برای پنج سال و 10 سال به ترتیب برابر با 2/3 و 2/5 متر است. همچنین بعد از یکسال، 59/6 درصد اراضی زه­دار می­شوند. این مقدار برای پنج و 10 سال بعد به ترتیب برابر با 91/37 و 28/56 درصد از اراضی دشت است. 

عنوان مقاله [English]

Studying the Effects of Gavoshan Dam's Irrigation and Drainage Network on Groundwater of Miandarband Plain Using GMS 6.5 Model

نویسندگان [English]

  • R GH 1
  • A F 2
  • M Z 2

چکیده [English]

Studying the effects of irrigation and drainage network on water table fluctuations is one of the important issues for management of ground water resources. In this study, the effects of establishing Gavoshan dam's irrigation and drainage network on groundwater of Miandarband plain was investigated using conceptual, mathematical model GMS 6.5. The first step to simulate this flood plain is investigating Miandarband's climatological, geological, hydrological and hydrogeological parameters. Using the logs of observation wells, the stratification of layers was identified. The model was run under unsteady flow and calibrated by comparing the simulated water table depth with the depths measured in the piezometric wells for the time interval between May, 2005 and March, 2006. The model validation by using data of hydraulic head of March, 2008 showed an R2 of 0.997.  The model was used for exploitation time of irrigation and drainage network. After calibration and evaluation of the model, the effect of exploitation of the Gavoshan dam’s irrigation and drainage network on Miandarband groundwater 1, 5, and 10 years after operation was found to be 1.8, 3.2, and 5.2 m rise in water table. Also, one year after the network operation, 6.59% of the lands would be waterlogged, while this area increases to 37.9% and 56.28% in five and 10 years after operation of the network.