نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اژدر عُنّابی میلانی ¹
• محمدرضا نیشابوری ²
• محمدرضا مصدقی ³
• داود زارع حقی ⁴

¹ دانشجوی دکتری فیزیک و حفاظت خاک دانشگاه تبریز.

² استاد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز.

³ دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان.

⁴ استادیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز.

چکیده

اراضی وسیعی از کشور متاثر از پدیده شوری و خشکی است. درخت بادام به‌دلیل تحمل خوبی که به کم آبی دارد، در مناطق خشک و نیمه خشک کاشته می‌شود. با توجه به حساس بودن این گیاه به شوری، مدیریت آبیاری آن مستلزم تمهیداتی است که ما را به آگاهی از تاثیر تنش شوری و خشکی بر ویژگی‌های آبی[1] آن ناگزیر می‌کند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر تنش هم‌زمان خشکی و شوری بر ویژگی‌های آبی درخت بادام در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تیمار شوری آب، شامل آب چاه با شوری ^dS/m2 (T₁)، و آب‌های شور شده با نمک‌هائی با همان ترکیب آب چاه ^dS/m4 (T₂) و ^dS/m5 (T₃)در سه تکرار و در ایستگاه باغبانی مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان شرقی در خاکی با بافت شن لومی اجرا شد. درخت‌ها با آب تهیه شده براساس تیمارهای موجود به روش تشتکی به شعاع 85 سانتی‌متر آبیاری شدند. در طول فصل رشد دمای تاج درخت، دمای هوا، رطوبت نسبی هوا، پتانسیل آب برگ، هدایت روزنه‌ای و رطوبت خاک تا عمق 70 سانتی‌متر در وسط روز (12 تا 14) اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که شوری تاثیر معنی‌داری (P<0.0001) بر هدایت روزنه‌ای (g_s)، پتانسیل آب برگ (LWP)، دمای پوشش سبز (T_c) و تخلیه آب قابل استفاده خاک (AWD) دارد. متوسط فصلی g_s برای تیمارهای T₁ تا T₃ به‌ترتیب 86/0، 59/0 و 44/0 سانتی‌متر بر ثانیه و پتانسیل آب برگ برای همان تیمارها به‌ترتیب 90/1-، 93/1- و 16/2- مگاپاسکال بدست آمد. ارتباط معنی‌داری بین g_s ، LWP، T_cو AWD حاصل شد. براساس معادلات بدست آمده، حد آستانه‌ای g_s برای شروع تنش، در 73/0 سانتی‌متر بر ثانیه اتفاق افتاد. LWP و AWD معادل برای این هدایت روزنه‌ای به‌ترتیب 85/1- مگاپاسکال و 64 درصد بود.T_cبهینه برای وقوع بیش‌ترین مقدار g_s، 2/28 درجه سلسیوس تعیین شد. وجود همبستگی قوی بین T_c با دیگر شاخص‌های تنش نشان داد که می‌توان ازT_cبه‌عنوان ابزاری کارآمد برای پایش وضعیت آبی درخت بادام برای برنامه‌ریزی آبیاری استفاده کرد.



[1]- Water status

کلیدواژه‌ها

• تخلیه آب قابل استفاده
• رطوبت خاک
• روابط آبی گیاه
• شاخص تنش
• کمبود فشار بخار

عنوان مقاله [English]

Response of Stomatal Conductance to Leaf Water Potential, and Canopy Temperature in Almond Trees under Drought and Salinity Stress

نویسندگان [English]

• a o ¹
• m n ²
• m m ³
• d z ⁴

چکیده [English]

Large areas of Iran are affected by salinity and drought. Due to the tolerance of almond (Prunus dulcis) to water stress, this tree is mainly grown in arid and semi-arid regions, where salinity is commonly another agricultural problem at such areas. Sensitivity of almond trees to salinity calls for special attention to the integrated effect of salinity and water stress on its water relations. This study aimed to evaluate the combined effect of salinity and drought stress on almond water status. The trial was conducted during 2014 based on randomized complete block design with three replications on a loamy sand soil at horticultural station of the Agricultural Research Center of Azarbaijan province. Treatments comprised three irrigation salinity levels viz. 2 (T₁), 4 (T₂), and 5 (T₃) dSm^-1. Leaf (T_c) and air (T_a) temperatures, air relative humidity, leaf water potential (LWP) and integrated volumetric soil water content (SWC) at three depths (0˗20, 0˗40, and 0˗70) were measured at midday (12˗14) during the growing season. Results indicated that salinity had significant effect (p<0.0001) on stomatal conductance (g_s), T_c, LWP and available water depletion (AWD). Seasonal averages of g_s for treatment T₁ to T₃ were 0.86, 0.59 and 0.44 cm.s^-1, respectively, and the corresponding LWP were ˗1.90, ˗1.93 and ˗2.16 MPa. Also, significant correlation was found between g_s, LWP, T_c and AWD. Based on the regression equations, threshold value of g_s for initiating stress was obtained to be 0.73 cm s^-1. Corresponding LWP and AWD for this g_s value were ˗1.85 MPa and 64%, respectively. Optimum T_cfor highest g_s was determined to be 28.2 ^oC. Highly significant correlation between T_c and other water status indicators showed that midday canopy temperature may be a useful tool for assessment of water status and irrigation scheduling of almond orchards.

کلیدواژه‌ها [English]

• Available water depletion
• Plant water relations
• soil water content