نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نادر کوهی چله‌کران ¹
• امین علیزاده ²
• کامران داوری ³

¹ دانشجوی دکتری مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه فردوسی مشهد، پردیس بین الملل.

² استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.

³ دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.

چکیده

عملکرد گیاه تابعی از توزیع ریشه و فعالیت آن می‌باشد. در شرایط محدودیت آب، رشد کافی و کارآیی ریشه برای بهره وری محصول ضروری هستند.برای مطالعه رابطه بین پویایی رشد ریشه ذرت (رقم سینگل کراس 704) و میزان جذب آب قابل دسترس خاک، با استفاده از سامانه آبیاری قطره‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه رژیم آبیاری: 100I₁= %،  80%I₂= و 60%I₃= از نیاز واقعی گیاه بود که توسط فرمول پنمن – مونتیت با استفاده از داده‌های هواشناسی محاسبه گردید. نمونه برداری از ریشه‌ها از ابتدا تا اواخر فصل رشد در چهار مرحله یعنی 25 ، 55 ، 85 و 115 روز بعد از کاشت انجام گرفت. نمونه برداری‌ها از 5 عمق 10-0 ، 20-10 ، 30-20 ، 40 -30 و 50-40  انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که تیمارهای آبیاری بر تراکم طولی ریشه در عمق‌های مختلف اثر معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد داشته است. تقریبا 60 درصد تراکم طولی ریشه ذرت تا عمق 20 سانتیمتری بود. از طرفی لایه‌های سطحی ریشه تا این عمق خیلی سریع رطوبت خود را از دست داده و گیاه برای ادامه بقا نیاز به جذب آب از لایه‌های زیرین ( پایین‌تر از 20 سانتی‌متر) دارد. این در حالی است که در تیمار کم آبیاری ( 60 درصد نیاز آبی) به علت کمبود آب و جذب آن در لایه‌های ابتدایی، تا لایه 40 سانتی‌متر وضعیت رشد ریشه کم بوده و در نتیجه میزان جذب آب نیز در لایه‌های پایین کم‌تر بوده است. افزایش مقدار آبیاری تاثیر مثبتی بر میزان عملکرد داشت به طوری که تیمار آبیاری 100 درصد نیاز آبی با 7769 کیلوگرم در هکتار بیشترین و تیمار 60 درصد نیاز آبی با 2482 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد خشک دانه را داشت.

کلیدواژه‌ها

• رژیم آبیاری
• پنمن مانتیت
• کم آبیاری

عنوان مقاله [English]

Effects of Different Irrigation Amounts on Corn (Zea maize L.) Root Length Density and Yield under Drip Irrigation

نویسندگان [English]

• n k ¹
• a a ²
• k d ³

چکیده [English]

Plant yield is a function of root distribution and its activity. Under limited water conditions, adequate root growth and efficiency are essential for crop productivity. To study the relationship between the dynamics of corn (Zea Maize L., variety single cross 704) root growth and soil available water uptake under drip-tape irrigation system, an experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications. Experimental variables were three irrigation treatments including: 100% (I₁), 80% (I₂), and 60% (I₃) of the actual plant water requirement calculated by the Penman–Monteith formula using meteorological data. The roots were collected from the beginning to the end of the growing season at four stages including: 25, 55, 85 and 115 days after planting. Samples were taken from 5 depths: 0-10, 10-20, 20-30, 30-40, and 40-50 cm. The results showed that irrigation treatments had significant effect (p=0.01) on root length density at different depths. About 60% of the corn root length density was up to the depth of 20 cm. On the other hand, the surface layers of the soil at this depth lost their moisture rapidly and, therefore, the plant needed to absorb water from the lower layers (below 20 cm) to survive. In low irrigation treatment (60% water requirement) up to the depth of 40 cm, root growth was low and, as a result, water absorption was also low. Higher irrigation had a positive effect on corn yield as the highest yield (7769 kg/ha) was obtained with the irrigation treatment of 100% water requirement.

کلیدواژه‌ها [English]

• irrigation regimes
• Penman–Monteith equation
• Deficit Irrigation