نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهسا صامتی ¹
• نوذر قهرمان ²
• خلیل قربانی ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران

² استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران؛

³ عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

دراین تحقیق توانایی مدل درختی M5 برای تخمین تبخیر- تعرق مرجع در دو ایستگاه هواشناسی شیراز و کرمانشاه مورد ارزیابی قرار گرفت. داده­های مورد استفاده شامل متغیرهای متوسط دمای هوا ، ساعت آفتابی، بارش، دمای نقطه شبنم، رطوبت نسبی، سرعت باد و فشار بخار واقعی روزانه بود. در این تحقیق دو روش پنمن-مانتیث و هارگرویز-سامانی به منظور مقایسه انتخاب و عملکرد مدل درختی M5 به عنوان روشی جدید برای برآورد تبخیر-تعرق بررسی شد. نتایج نشان داد که در هر دو ایستگاه، مدل درختی M5 در تخمین تبخیر- تعرق پتانسیل نسبت به هر دو روش دارای عملکرد مناسبی بود اما توانایی آن در تخمین تبخیر- تعرق به روش پنمن-مانتیث (ایستگاه شیراز: 0/346 ,RMSE=0/975=، ایستگاه کرمانشاه: 0/362 ,RMSE=0/973=) نسبت به روش هارگرویز-سامانی(ایستگاه شیراز: 0/844 ,RMSE=0/837=) ایستگاه کرمانشاه: 0/775 ,RMSE=0/98=) بالاتر شد. آنالیز حساسیت نشان داد در روش پنمن-مانتیث در ایستگاه شیراز متغیرهای متوسط دمای هوا، ساعت آفتابی، دمای نقطه شبنم، متوسط سرعت باد و در ایستگاه کرمانشاه دمای هوا، ساعت آفتابی، متوسط سرعت باد، رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم، بیشترین تاثیر را داشتند.

کلیدواژه‌ها

• آنالیز حساسیت
• پنمن-مانتیث
• داده کاوی
• مدل درختی
• هارگرویز- سامانی

عنوان مقاله [English]

Application of M5 Model Tree in Modeling of Potential Evapotranspiration (Case study: Shiraz and Kermanshah Stations)

نویسندگان [English]

• Mahsa Sameti ¹
• NOZAR GHAHREMAN ²
• Khalil Ghorbani ³

¹ M.Sc student, Deptment. of Irrigation and Reclamation Engineering, University of Tehran;

² Associat. Professor., Deptment. of Irrigation and Reclamation Engineering, University of Tehran, Karaj;

³ Faculty Member of organ University of Agricultural Sciences and Natural Resources

چکیده [English]

The capability of M5 model tree in estimating reference evapotranspiration in two stations, namely, Shiraz and Kermanshah, was studied. The daily weather data including mean air temperature, sunshine hours, precipitation, dew point temperature, mean relative humidity, wind speed and actual vapor pressure were collected and used as input variables for daily estimation of potential evapotranspiration by Penman-Montieth and Hargreaves-Samani equations. As the main goal of this study, the performance of M5 model tree in predicting reference evapotranspiration was evaluated. The results showed that the skill of M5 model in predicting ET by both methods was high but its performance in predicting Penman-Montieth values was relatively more, with R² of 0.975 and 0.973 and RMSE values of 0.346 and 0.361 for Shiraz and Kermanshah, respectively, while the corresponding values for Hargreaves-Samani equation were Shiraz:R²=0.837, RMSE=0.844, and Kermanshah:R²=0.979, RMSE= 0.774. Sensitivity analysis revealed that the most significant variables in Penman-Montieth equation in Shiraz station were, respectively, air temperature, dew point, sunshine hours, and wind, while in Kermanshah station, important factors were air temperature, sunshine hours, wind, relative humidity, and dew point, respectively. Further studies are recommended in other climates for more scrutiny.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sensitivity analysis
• Penman- Monteith equation
• Data mining
• Hargreaves- Samani equation