نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• یحیی پرویزی

استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه؛

چکیده

در این مطالعه به منظور شناسائی مهمترین عوامل هدررفت آب در مزرعه، عملکرد مدیریت فعلی سامانه آبیاری نواری در استان لرستان در مزارع گندم، چغندر، لوبیا و یونجه که کشت­های غالب در استان می باشد، در 16 مزرعه آزمایشی با مدیریت سنتی مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه سه کمیت کمبود رطوبت مجاز (MAD)[1]، کمبود رطوبت خاک قبل از آبیاری(SMD)[2] و عمق آب نفوذ یافته نشان داد که در اکثر موارد، کم آبیاری و یا آبیاری تنشی صورت گرفته است. از دلایل آن عدم تناسب اجزاء سیستم و کم بودن بیش از حد مجازرطوبت خاک قبل از آبیاری، می­تواند باشد. این عوامل باعث افزایش بازدهی کاربرد و ذخیره آب شده است. طیف بازده کاربرد آب، تلفات نفوذ عمقی و تلفات پایاب به ترتیب از 10/5% تا 95/5%، 0/6% تا 83/5% و صفر تا 42/9 درصد در مزارع مورد آزمایش   اندازه­گیری شد. نمودارهای پیش‌روی و پس‌روی آب در نوارها تاثیر رطوبت اولیه خاک، شیب و ابعاد نوار بر زمان قطع جریان ورودی و یکنواختی توزیع آب در نوار را نشان می­داد. پائین بودن شاخص­های یکنواختی توزیع در بیشتر مزارع، باعث افزایش تلفات خاک از راه فرونشست عمقی آن گردیده بود. تحلیل نتایج آزمایش بیانگر ضعف مدیریت فعلی آبیاری ناشی از زمان نامناسب آبیاری، نظام مالکیت اراضی (از نظر ابعاد مزارع)، عدم تناسب میزان آب موجود با آب مورد نیاز برای سطوح زیر کشت و ضعف برنامه­ ریزی آبیاری می­باشد.
 
[1]^. Management allowed defici
[2]^. Soil moisture deficit

کلیدواژه‌ها

• بازده کاربرد
• نسبت پایاب
• نسبت نفوذ عمقی و یکنواختی توزیع آب

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Irrigation Efficiency and Distribution Uniformity of Water in Border Irrigation System in Lorestan Province, Iran

نویسنده [English]

• Yahya Parvizi

چکیده [English]

This study was conducted to evaluate the present management of border irrigation system in 16 wheat, sugar beet, alfalfa, and bean farms that use traditional border irrigation in Lorestan province. The relationship between management allowed deficit (MAD), soil moisture deficit before irrigation (SMD), and infiltrated depth of water indicated that, in most cases, deficit or stress irrigation were common. This had caused high water application and storage efficiencies, while, in many cases, irrigation was insufficient to meet crop requirement. These findings indicated the imbalance between system fractions and excessive depletion of soil moisture before irrigation. Efficiency of water application, storage, and deficit/excess ranged from 10.5% to 95.5%, 21.6% to 100%, and 9.3% to 100%, respectively, while deep percolation and tail water efficiencies were, respectively, 0.6 to 83.5 and zero to 42.9. Advance and recession curves implicated the effects of initial soil moisture, slope gradient, and border dimensions on entrance flow and distribution uniformity of water. Uniformity of water distribution indexes was low and caused water loses by deep percolation. Results indicated that irrigation management was inefficient. Insufficiency of farmers’ knowledge about soil moisture condition and the correct time of irrigation, inefficient and traditional exploitation and the system of land tenure and shortage of water resources, improper irrigation scheduling, as well as imbalance between irrigation system design and management lead to water losses and reduced irrigation efficiency. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Application efficiency
• Tail water ratio
• Deep percolation ratio