مسعود محمدی؛ کامران داوری؛ بیژن قهرمان
چکیده
باتوجهبهمحدودیتهایتولیددرمناطق خشک و نیمهخشک،بهینهسازی مقدارآبیاری و آبشویی ازاهمیتزیادی برخورداراست. در این پژوهش از مدل AquaCrop واسنجی و صحتسنجی شده برای دو رقم گندم زمستانه (قدس و روشن) در منطقه بیرجند و یک رقم گندم بهاره (روشن بهاره) در منطقه مشهد، بهمنظور بهینهسازی مقدار آب آبیاری و آبشویی استفاده شد. تیمارهای ...
بیشتر
باتوجهبهمحدودیتهایتولیددرمناطق خشک و نیمهخشک،بهینهسازی مقدارآبیاری و آبشویی ازاهمیتزیادی برخورداراست. در این پژوهش از مدل AquaCrop واسنجی و صحتسنجی شده برای دو رقم گندم زمستانه (قدس و روشن) در منطقه بیرجند و یک رقم گندم بهاره (روشن بهاره) در منطقه مشهد، بهمنظور بهینهسازی مقدار آب آبیاری و آبشویی استفاده شد. تیمارهای آبیاری برای گندمهای زمستانه ۱۲۵%، ۱۰۰%، ۷۵% و ۵۰ درصد نیاز آبی و شوری آب ۴/۱، ۵/۴ و ۶/۹ دسیزیمنس بر متر بود. تیمارهای آبیاری برای گندم بهاره ۱۰۰%، ۹۰%، ۶۵% و ۴۰ درصد نیاز آبی و شوری آب ۵/۰، ۹/۱، ۲۵/۵، ۶/۸ و ۱۰ دسیزیمنس بر متر بود. کدنویسی انجام‌شده در نرم‌افزار MATLAB بهمنظور دستیابی به مقدار بهینه آبیاری و آبشویی در شرایط محدودیت زمین، با مدل AquaCrop پیوند شد. نتایج بهینهسازی نشان داد که سود خالص برای مدیریت آبیاری و آبشویی مناسب در تمام سطوح شوری و رقمهای مختلف گندم به‌جز سطوح شوری ۶/۸ و ۱۰ دسیزیمنس بر متر رقم روشن بهاره، بیشتر از مدیریتهای فعلی در شرایط مزرعه بود. مقدار افزایش سود در مدیریتهای بهینه نسبت به مدیریت موجود برای رقم قدس در سطوح شوری ۴/۱، ۵/۴ و ۶/۹ دسیزیمنس بر متر به ترتیب ۴/۵۱%، ۹/۷۸% و ۵/۱۴۲ درصد و برای رقم روشن برای همین سطوح شوری به ترتیب ۷/۴۲%، ۸/۲۰% و ۳/۰%- بدست آمد. همچنین مقدار افزایش سود در مدیریتهای بهینه نسبت به مدیریت موجود برای رقم روشن بهاره در سطوح شوری ۵/۰، ۹/۱، ۲۵/۵، ۶/۸ و ۰/۱۰ دسیزیمنس بر متر به ترتیب ۰/۵%، ۷/۱۳%، ۳/۳۴%، ۴/۲۷%- و ۴/۵۱- % بدست آمد. به‌طورکلی نتایج بهینهسازی نشان داد که در مناطقی که زهآب تولیدی حاصل از آبیاری یکی از مشکلات مهم محیطزیستی و عامل نارضایتی کشاورزان پاییندست آن منطقه است، میتوان با کاهش آب آبیاری و قبول مقدار ناچیزی کاهش سود (کمینه صفر و بیشینه ۲۹ درصد) این مشکل را برطرف نمود.
احمد علی کیخا؛ مهدیه مسنن مظفری؛ محمود صبوحی صابونی
چکیده
آب یکی از کمیابترین نهادههای مورد استفاده در تولید محصولات کشاورزی همه کشورها میباشد. در ایران که متوسط بارندگی آن 240 میلیمتر در سال بوده و دارای پراکنش نامناسب مکانی و زمانی است، این نهاده اهیمت بیشتری دارد. سیستان و بلوچستان یکی از استانهای خشک کشور میباشد که طی سالها با معضل کمبود آب مواجه بوده است. برای مقابله با ...
بیشتر
آب یکی از کمیابترین نهادههای مورد استفاده در تولید محصولات کشاورزی همه کشورها میباشد. در ایران که متوسط بارندگی آن 240 میلیمتر در سال بوده و دارای پراکنش نامناسب مکانی و زمانی است، این نهاده اهیمت بیشتری دارد. سیستان و بلوچستان یکی از استانهای خشک کشور میباشد که طی سالها با معضل کمبود آب مواجه بوده است. برای مقابله با مشکل نوسانات و کمبود آب در سیستان منابع ذخیره چاهنیمه از سالها قبل احداث گردیده تا با ذخیره آب، از بروز خسارت در فصول کمبود آب جلوگیری شود. هدف مطالعه حاضر مدلسازی مدیریت منابع آب چاه نیمه و استفاه از برنامهریزی آرمانی بهمنظور تعیین مقدار مصرف بهینه آب در بخشهای شرب، کشاورزی و محیطزیست و تحلیل حساسیت مدل با تغییر راندمان آبیاری میباشد. بدین منظور ماتریسی با ابعاد 142 در 154 از اهداف و محدودیتهای سیستمی و آرمانی ساخته شد. پس از آن این مدل با استفاده از برنامه ریزی آرمانی حل شد. نتایج نشان داد، که آب مورد نیاز بخشهای شرب و محیطزیست با توجه به دادههای تاریخی تأمین خواهند شد ولی مقداری از آب مورد نیاز بخش کشاورزی تأمین نخواهد شد. اگر در شش ماه اول سال آب مازاد در منابع ذخیره چاه نیمه، ذخیره شود در شش ماه دوم بخشهای مختلف با کمبود آب مواجه نخواهند شد، همچنین با افزایش راندمان آبیاری میتوان سطح زیرکشت را افزایش داد.