مهشاد سادات فرحبخش؛ مهدی سرائی تبریزی؛ حسین بابازاده
چکیده
برآورد نیاز آبی واقعی گیاه در برنامه‌ریزی آبیاری و در نتیجه برای مدیریت اثربخش آب در مزرعه بسیار حائز اهمیت است. هدف از انجام این پژوهش، مقایسه روش‌های مرسوم برآورد نیاز آبی و برآورد نیاز آبی واقعی گیاه ریحان در مزرعه تحقیقاتی- پژوهشی دوشان تپه تهران بود. بدین منظور آزمایشی در سه مزرعه یک هکتاری به‌صورت مجزا با سه روش متفاوت برآورد ...
بیشتر
برآورد نیاز آبی واقعی گیاه در برنامه‌ریزی آبیاری و در نتیجه برای مدیریت اثربخش آب در مزرعه بسیار حائز اهمیت است. هدف از انجام این پژوهش، مقایسه روش‌های مرسوم برآورد نیاز آبی و برآورد نیاز آبی واقعی گیاه ریحان در مزرعه تحقیقاتی- پژوهشی دوشان تپه تهران بود. بدین منظور آزمایشی در سه مزرعه یک هکتاری به‌صورت مجزا با سه روش متفاوت برآورد نیاز آبی شامل روش تشتک تبخیر استاندارد کلاس A، روش رطوبتسنج تتاپروب و روش میکرولایسیمتر وزنی- زهکش‌دار پیشنهادی در چهار تیمار آبیاری شامل آبیاری کامل (FI)، کم آبیاری درحد 80 (DI80%)، 60 (DI60%) و 40 (DI40%) درصد نیاز آبی گیاه در دو سال متوالی 1395 و 1396 انجام شد. بر اساس نتایج، بیشترین مقدار تبخیر و تعرق ریحان به میزان 2/11 میلیمتر در روز 53ام کاشت در تاریخ هفتم مردادماه اندازه‌گیری شد. همچنین ضریب گیاهی ریحان در مراحل اولیه، توسعه، میانی و انتهایی رشد به ترتیب برابر 63/0، 08/1، 12/1 و 97/0 و بیشترین مقدار ضریب گیاهی ریحان در بیست و پنجم تیرماه و برابر 26/1 بدست آمد. بیشترین عملکرد ماده تر در روش برآورد نیاز آبی مستقیم با مقدار 5998 و 5966 کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب در سال‌های 1395 و 1396 در تیمار آبیاری کامل به‌دست آمد. همچنین، روش میکرولایسیمتر وزنی- زهکش‌دار پیشنهادی نسبت به روش تشتک و روش مکش خاک به‌ترتیب10% و 8 درصد صرفه‌جویی در مصرف آب داشت و عملکرد محصول هم به‌ترتیب 10% و پنج درصد نسبت به این دو روش بهبود یافت. نیز، با این روش حداکثر بازده ریالی به ازای هر مترمکعب آب مصرفی 4186 ریال بدست آمد.