آبهای نامتعارف، آلودگی،آب شور
غلامحسن رنجبر؛ فرهاد دهقانی؛ آرش علاءالدین؛ ولی سلطانی گردفرامرزی؛ سردار کشتکار
چکیده
کمبود منابع آب باعث شده است که تولید گونه‌های گیاهی متحمل به شوری مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر شوری آب آبیاری بر عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه و میزان خاکستر شاخساره سالیکورنیا،گونه بیگلووی (Salicornia bigelovii)، اکوتیپ بوشهر (S. sinus persica) و اکوتیپ‌های مرکزی، ارومیه و گرگان (گونه S. persica) گیاه سالیکورنیا تحت آبیاری با آب خلیج ...
بیشتر
کمبود منابع آب باعث شده است که تولید گونه‌های گیاهی متحمل به شوری مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر شوری آب آبیاری بر عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه و میزان خاکستر شاخساره سالیکورنیا،گونه بیگلووی (Salicornia bigelovii)، اکوتیپ بوشهر (S. sinus persica) و اکوتیپ‌های مرکزی، ارومیه و گرگان (گونه S. persica) گیاه سالیکورنیا تحت آبیاری با آب خلیج فارس (60 دسی‌زیمنس بر متر) و آب شور زیرزمینی (20 دسی‌زیمنس بر متر)، بترتیب در شرایط استان‌های بوشهر و یزد در سال 99-1398 انجام شد. نتایج نشان داد که بین گونه‌ها و اکوتیپ‌های مورد بررسی از نظر وزن تر و خشک علوفه در هر دو شرایط اختلاف معنیدار وجود داشت. در هر دو شرایط، بیشترین میزان وزن تر و خشک علوفه مربوط به اکوتیپ بوشهر و کمترین آن در شرایط استان یزد مربوط به گونه بیگلووی و در شرایط استان بوشهر مربوط به اکوتیپ‌های گرگان و ارومیه بود. میزان علوفه تر تولیدی اکوتیپ بوشهر در شرایط استان‌های بوشهر و یزد به ترتیب در حدود 9333 و 22940 گرم در متر مربع بود. بطورکلی، ارتفاع گیاه تحت آبیاری با آب دریا از 0/23 تا 35/5 سانتیمتر در استان بوشهر و از 56/5 تا 78/0سانتیمتر تحت شرایط آب شور زیر زمینی استان یزد متفاوت بود. متوسط میزان خاکستر شاخساره در شرایط استان بوشهر و یزد بدون توجه به گونه و اکوتیپ به ترتیب 53/83% و 47/76% بود. بر اساس نتایج این مطالعه، اکوتیپ بوشهر میتواند به عنوان واریته برتر برای کاشت و تولید علوفه در نوار ساحلی جنوب در نظر گرفته شود. در شرایط استان یزد با توجه به کیفیت بهتر آب، همه گونه‌ها و اکوتیپ‌ها عملکرد علوفه بالایی تولید کردند. اگرچه با توجه به نیاز آبی بالای سالیکورنیا، کاشت این گیاه در مناطق خشک به ویژه مناطق مرکزی کشور، توصیه نمی‌گردد.
مجید علی حوری؛ عزیز تراهی؛ حجت دیالمی
چکیده
کشت گیاهان متحمل به شوری میتواند راه‌حل مناسبی برای استفاده از منابع آب شور باشد. به منظور شناسایی پایه‌های متحمل به شوری در درخت کُنار، این تحقیق به روش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو عامل شوری آب آبیاری و گونه درخت کُنار در سه تکرار اجرا گردید. شوری آب آبیاری در چهار سطح 3/0، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر و گونه درخت کنار در ...
بیشتر
کشت گیاهان متحمل به شوری میتواند راه‌حل مناسبی برای استفاده از منابع آب شور باشد. به منظور شناسایی پایه‌های متحمل به شوری در درخت کُنار، این تحقیق به روش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو عامل شوری آب آبیاری و گونه درخت کُنار در سه تکرار اجرا گردید. شوری آب آبیاری در چهار سطح 3/0، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر و گونه درخت کنار در سه سطح شامل موریتانی، رملیک و کُنار بومی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای شوری آب آبیاری اثر معنیداری در سطح احتمال پنج درصد بر ارتفاع نهال، تعداد برگ، کلروفیل برگ، قطر ساقه و غلظت نیتروژن، سدیم و کلسیم برگ داشتند. بین گونه‌های مختلف کُنار از نظر صفات رویشی و غلظت نیتروژن و سدیم برگ اختلاف معنیداری در سطح احتمال پنج درصد وجود داشت. اثرات متقابل تیمارهای شوری آب آبیاری و گونه کُنار نیز بر صفات رویشی و غلظت نیتروژن، سدیم و کلسیم برگ در سطح احتمال پنج درصد معنیدار گردید. با رسیدن شوری آب آبیاری به نه دسی زیمنس بر متر، تعداد برگ و قطر ساقه کاهش معنیدار و غلظت سدیم برگ افزایش معنیدار یافت. تعداد برگ در گونه‌های مختلف با افزایش شوری آب آبیاری از سه دسی زیمنس بر متر به شش و نه دسی زیمنس بر متر، به ترتیب 8/3 تا 4/8 درصد و 1/25 تا 3/41 درصد کمتر شد. قطر ساقه نیز در گونه‌های مختلف با افزایش شوری آب آبیاری از سه دسی زیمنس بر متر به شش و نه دسی زیمنس بر متر، به ترتیب 7/1 تا 1/28 درصد و 30 تا 9/77 درصد کمتر شد. در حالی که غلظت سدیم برگ در گونه‌های مختلف با افزایش شوری آب آبیاری از سه دسی زیمنس بر متر به شش و نه دسی زیمنس بر متر، به ترتیب 67/1 تا 73/2 برابر و 64/1 تا 36/3 برابر شد. یافتههای این پژوهش نشان داد که منابع آب شور می‌توانند در آبیاری نهال‌های کُنار مورد استفاده قرار گیرند.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
حسن اوجاقلو؛ محمد مهدی جعفری؛ محمد بابا اکبری ساری؛ فرهاد اوجاقلو؛ فرهاد میثاقی
چکیده
در این پژوهش وضعیت موجود بهرهوری آب در شش باغ انگور با روش آبیاری سطحی و شش باغ با روش آبیاری قطرهای واقع در استان زنجان پیمایش شد و سپس اثر برنامه آبیاری اصلاح شده در ارتقاء بهرهوری آب در دو باغ منتخب بررسی گردید. میانگین مقدار آب آبیاری در هر هکتار از باغهای انگور با روش آبیاری سطحی و قطرهای به ترتیب 6929 و 5418 مترمکعب بود. ...
بیشتر
در این پژوهش وضعیت موجود بهرهوری آب در شش باغ انگور با روش آبیاری سطحی و شش باغ با روش آبیاری قطرهای واقع در استان زنجان پیمایش شد و سپس اثر برنامه آبیاری اصلاح شده در ارتقاء بهرهوری آب در دو باغ منتخب بررسی گردید. میانگین مقدار آب آبیاری در هر هکتار از باغهای انگور با روش آبیاری سطحی و قطرهای به ترتیب 6929 و 5418 مترمکعب بود. همچنین، میانگین شاخصهای عملکرد، سود ناخالص و خالص به ازای واحد حجم آب در باغها با روش آبیاری سطحی به ترتیب برابر 2/9 کیلوگرم بر مترمکعب، 91/5 و 55/4 هزار ریال بر مترمکعب و در باغها با روش آبیاری قطرهای به ترتیب 3/6 کیلوگرم بر مترمکعب، 112/4 و 59 هزار ریال بر مترمکعب بدست آمد. از نظر شاخص بهرهوری آب، روش آبیاری قطرهای نسبت به سطحی دارای برتری نسبی بود. در بیشتر باغهای پیمایش شده، برنامه آبیاری اعمال شده متناسب با نیاز واقعی محصول نبود. نتایج اصلاح برنامه آبیاری نشان داد که میتوان بهرهوری آب را به میزان 7/24% بهبود بخشید.
علی مرشدی
چکیده
تبخیروتعرقگیاهمرجع (ETref) بهروشمستقیم(لایسیمتری)ویابه طورغیرمستقیم (مدل‌هایریاضی) تعیین میشود. در اینتحقیق تبخیر و تعرق محاسبه شدهاز با چند مدل ریاضی و سند ملی آب بانتایجیک لایسیمترزهکش‌دارکشت شدهبایونجهدر دشت شهرکرد ارزیابی شده است. دادههای تبخیر و تعرق برای یکدورهزمانیششماهه به صورت روزانه تهیه شده‌اند.به منظورارزیابیو ...
بیشتر
تبخیروتعرقگیاهمرجع (ETref) بهروشمستقیم(لایسیمتری)ویابه طورغیرمستقیم (مدل‌هایریاضی) تعیین میشود. در اینتحقیق تبخیر و تعرق محاسبه شدهاز با چند مدل ریاضی و سند ملی آب بانتایجیک لایسیمترزهکش‌دارکشت شدهبایونجهدر دشت شهرکرد ارزیابی شده است. دادههای تبخیر و تعرق برای یکدورهزمانیششماهه به صورت روزانه تهیه شده‌اند.به منظورارزیابیو انتخاب مناسبترین مدلبرآوردتبخیروتعرقاز شاخصهای آماری R2،NRMSE، MAE، MBEو d استفادهشد.نتایجنشاندادکهبهترینمدل‌هادربازهزمانی روزانهبه ترتیب هارگریوز-سامانی (HS)، جنسن-هیز (JH)و تورک (Turc) بودند. برای مدل HS مقادیر NRMSEو d به ترتیب 126/0 و 930/0 و MAE برابر با 477/0 میلیمتر بر روز محاسبه شد. برایبازه زمانی‌ماهانه مناسب‌ترینمدل‌ها HS،ASCE-PM وTurc معرفی شدند. بطورکلیمدلHSاز بیشترین ضریب تبیین به میزان 985/0 و 998/0 در بازه‌های زمانی روزانه و ماهانه و مدل ASCE-PMاز کمترین مقدارMBE نسبتبهداده‌هایلایسیمتریبرخورداربود. برای برآورد تبخیر و تعرق کل در طول دوره رشد گیاه یونجه به جز مدلهای تورک و پریستلی-تیلور بقیه مدل‌ها ET0را بیشتر برآورد نمودند و نزدیک‌ترین مقدار، مربوط به مدلASCE-PM برابر با 7/1161 میلیمتر و مقدار اندازه‌گیری‌شده از لایسیمتر 6/1157 میلیمتر بود. در گزارش بهینهسازی سند ملی الگوی مصرف آب کشاورزی ایران، نیاز آبی یونجه در دشت شهرکرد به میزان 649 میلیمتر (در دوره زمانی مشابه) برآورد شده که بسیار کمتر از مقدار اندازهگیری شده است.
شیما زنگویی نسب؛ حجت امامی؛ علیرضا آستارایی؛ علیرضا یاری
چکیده
تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، مانند ایران است. با کاربرد پلیمرهای سوپرجاذب، میتوان آب حاصل از بارندگیهای پراکنده این مناطق را حفظ کرد و با بهبود شرایط فیزیکی خاک، تنشهای رطوبتی را کاهش داد. به منظور ارزیابی تأثیر پلیمر سوپرجاذب استاکوزورب[1] بر دور آبیاری، رشد و نمو گیاه ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، مانند ایران است. با کاربرد پلیمرهای سوپرجاذب، میتوان آب حاصل از بارندگیهای پراکنده این مناطق را حفظ کرد و با بهبود شرایط فیزیکی خاک، تنشهای رطوبتی را کاهش داد. به منظور ارزیابی تأثیر پلیمر سوپرجاذب استاکوزورب[1] بر دور آبیاری، رشد و نمو گیاه آتریپلکس (Atriplex) و برخی خصوصیات فیزیکی خاک، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد و اثر دو فاکتور سوپرجاذب با مقادیر 0، 1/0، 2/0، 3/0 و 4/0 درصد و دور آبیاری (روزانه، هر سه روز یکبار و هر پنج روز یکبار) بررسی شد. نتایج نشان داد که استفاده از پلیمر تأثیر مثبت و معنیداری در سطح پنج درصد بر شاخصهای ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه و طول ریشه داشت. در تمام شاخصهای رشدی گیاه، بیشترین مقدار مربوط به تیمار 4/0 درصد پلیمر در دور آبیاری سه روز بود. علاوه بر این، کاربرد پلیمر استاکوزورب باعث بهبود برخی از خصوصیات فیزیکی خاک شد، به طوریکه در نتیجه استفاده از آن در سطح پنج درصد رطوبت اشباع خاک و رطوبت قابل استفاده گیاه به طور معنیداری افزایش، ولی جرم مخصوص ظاهری و هدایت الکتریکی کاهش یافت (p < 0.05). با توجه به مشکل تأمین آب برای گیاهان مناطق خشک و نیمه خشک، استفاده از 3/0 درصد وزنی سوپرجاذب همراه با دور آبیاری سه روز یکبار میتواند به عنوان یک روش موفقیت آمیز برای حفظ رطوبت و افزایش رشد و نمو گیاه آتریپلکس توصیه شود.
[1]. Stockosorb
صغری حسینیان؛ محمدرضا خالدیان؛ محمدکریم معتمد
چکیده
با محدودیت منابع آبی، استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی بسیار مهم و اساسی است و منجر بهجلب توجه به اهمیت بهرهوری مصرف آب شده است. این پژوهش به منظور ارزیابی سه سامانه آبیاری قطرهای سطحی، زیرسطحی و آبیاری بارانی برای ذرت دانهای و در پنج تیمار آبیاری قطرهای سطحی (آبیاری کامل و کمآبیاری)، آبیاری قطرهای زیرسطحی با فواصل ...
بیشتر
با محدودیت منابع آبی، استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی بسیار مهم و اساسی است و منجر بهجلب توجه به اهمیت بهرهوری مصرف آب شده است. این پژوهش به منظور ارزیابی سه سامانه آبیاری قطرهای سطحی، زیرسطحی و آبیاری بارانی برای ذرت دانهای و در پنج تیمار آبیاری قطرهای سطحی (آبیاری کامل و کمآبیاری)، آبیاری قطرهای زیرسطحی با فواصل لاترال 120 و 160 سانتیمتر و آبیاری بارانی در سالهای 2007، 2008 و 2009 در موسسه تحقیقاتی ایرستئا واقع در شهر مونپلیه (جنوب فرانسه) انجام شد. برای ارزیابی تیمارها از شاخصهای بهرهوری Wp ، BPD، NBPDو B/C استفاده شد. نتایج نشان داد در سال 2007 اجرای تیمار آبیاری کامل قطرهای سطحی (FI) در مقایسه با کمآبیاری قطرهای سطحی (DI) و آبیاری بارانی اقتصادیتر است. مقدار عملکرد دانه از 13800 کیلوگرم بر هکتار در آبیاری بارانی بهترتیب به 16400 و 17400 کیلوگرم بر هکتار در DI و FI رسیده است. در سال 2008 تیمارهای آبیاری قطرهای زیرسطحی نسبت به آبیاری بارانی از لحاظ شاخصهای فوق برتری یافت و در سال 2009 بهرهوری آب تیمارهای زیرسطحی بیشتر از آبیاری بارانی بود اما هیچ یک از تیمارها سود خالصی را به همراه نداشتند. در سال 2008 و 2009 میزان آب مصرفی در آبیاری قطرهای زیرسطحی حداقل 16 درصد نسبت به آبیاری بارانی کاهش داشت و میزان عملکرد دانه حداقل 18 درصد نسبت به آبیاری بارانی افزایش یافت. با توجه به شرایط کشور، مدنظر قرار دادن استفاده از سامانه آبیاری قطرهای زیرسطحی برای گیاه ذرت با لحاظ کردن برخی شرایط توصیه میشود.
بهاره بهمن آبادی؛ عباس کاویانی؛ پیمان دانشکار آراسته؛ رستا نظری
چکیده
تبخیر-تعرق مرجع یک پدیده چند متغیره و پیچیده است که به عوامل متعددی وابسته است. دقیقترین روش برآورد آن، استفاده از لایسیمتر است که مستلزم صرف وقت و هزینه زیادی است. از این رو هدف اصلی این تحقیق برآورد تبخیر-تعرق واقعی براساس الگوریتمهای تک منبعی SEBALو SSEBو الگوریتم دو منبعی TSEBدر سه سنجنده MODIS ، ETM+وOLI & TIRSاست که در سه مرحله صورت گرفته ...
بیشتر
تبخیر-تعرق مرجع یک پدیده چند متغیره و پیچیده است که به عوامل متعددی وابسته است. دقیقترین روش برآورد آن، استفاده از لایسیمتر است که مستلزم صرف وقت و هزینه زیادی است. از این رو هدف اصلی این تحقیق برآورد تبخیر-تعرق واقعی براساس الگوریتمهای تک منبعی SEBALو SSEBو الگوریتم دو منبعی TSEBدر سه سنجنده MODIS ، ETM+وOLI & TIRSاست که در سه مرحله صورت گرفته است. در برآورد تبخیر-تعرق براساس الگوریتم SEBAL، شاخص تعدیل شده پوشش گیاهی(SAVI) و فاکتور تصحیح اثرات زمینه خاک (L)از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به همین منظور این شاخص به عنوان ضریب کالیبراسیون در نظر گرفته شد که با توجه به وضعیت درصد پوشش سبز روی سطح زمین انتخاب شد. نتایج حاصل از هر سه سنجنده نسبت به دادههای لایسیمتری خطای کمتری نسبت به مقدار تبخیر-تعرق بدست آمده با فرض 5/0L= داشته است (mm/day 49/1، 84/0، 76/1=RMSE). برای صحت‌سنجی نتایج حاصل از کالیبراسیون از 30 % باقیمانده دادههای لایسیمتری استفاده شد. نتایج شاخصهای آماری تفاوت معنیدار(در سطح 95%) دادههای پیشبینی شده را بیان میکند. نتیجه اینکه، با مقایسه سه الگوریتم در سه سنجنده MODIS،ETM+و OLI & TIRSالگوریتم SSEBدر سنجنده ETM+در سطح معنیدار( 95%) و مشاهده کمترین میزان خطا (mm/day 41/0=RMSE) به عنوان الگوریتم برتر برای تخمین تبخیر-تعرق در دشت قزوین معرفی شد.
مهری سعیدی نیا؛ سید حمزه حسینیان؛ فرهاد بیرانوند؛ علی حیدر نصراللهی
چکیده
با توجه به ارزش فراوان آب، برنامه‌ریزی آبیاری و کشت گیاهان دارویی، این تحقیق در دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، با هدف برنامه‌ریزی آبیاری گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis)، با استفاده از شاخص(CWSI) تحت تنشهای مختلف آبی و بدون تنش (در شرایط گلدانی) انجام گرفت. در این تحقیق، گیاه دارویی مرزه در یک سری گلدان، تحت چهار تیمار آبیاری (IR100، IR80، ...
بیشتر
با توجه به ارزش فراوان آب، برنامه‌ریزی آبیاری و کشت گیاهان دارویی، این تحقیق در دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، با هدف برنامه‌ریزی آبیاری گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis)، با استفاده از شاخص(CWSI) تحت تنشهای مختلف آبی و بدون تنش (در شرایط گلدانی) انجام گرفت. در این تحقیق، گیاه دارویی مرزه در یک سری گلدان، تحت چهار تیمار آبیاری (IR100، IR80، IR60و IR40)به ترتیب معادل با 100%، 80%، 60% و 40 درصد آب سهل الوصول (RAW=0.5 AWC) در سه تکرار، کشت شد. آبیاری تیمار شاهد (IR100) به طور مرتب به هنگام تخلیه RAWخاک صورت گرفت و سه تیمار دیگر نیز همزمان منتها به مقادیر ذکر شده آبیاری شدند. برای اندازه گیری شاخص CWSI، دمای پوشش سبز، دمای هوا (خشک و تر) در روزهای بعد(ساعت 8 تا 14) و قبل(ساعت12 تا 15 ) از هر آبیاریدر طول دوره رشد اندازهگیری گردید. مطابق نتایج، معادله خط مبنای بالا (بدون تعرق) به صورت (𝑇𝑐−𝑇𝑎) UL= 0.69و خط مبنای پایین (با تعرق بالقوه) به صورت (𝑇𝑐−𝑇𝑎)L.L= 0.2787 – 0.1134(VPD)حاصل گردید. نتایج نشان داد اثر تنش آبی بر روی عملکرد معنی دار گردید، به گونه ای که بیشترین عملکرد در تیمار IR100 (756/1 گرم در هر بوته) و کمترین عملکرد در تیمارIR40 (421/1 گرم در هر بوته) مشاهده گردید. میانگین CWSI در روز قبل از آبیاری، در چهار تیمار ذکر شده بالا، به ترتیب برابر 19/0، 21/0، 28/0 و 46/0 به دست آمد. براساس این اطلاعات حد مجاز شاخص CWSI برای برنامه‌ریزی آبیاری گونه مرزه در گلدان، برابر 19/0 حاصل گردید. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تفاوت CWSI و دمای پوشش سبز بین تیمار شاهد (IR100) و IR80معنیدار نشد ولی تفاوت CWSI و دمای پوشش سبز بین تیمارهای IR60و IR40 با تیمار شاهدمعنیدار گردید. افزایش شاخص تنش سه تیمار IR80، IR60وIR40نسبت به تیمار شاهدبرابر 10% ، 47% و 142درصد به دست آمد. در این تحقیق همبستگی قوی (r = -0.978*) بین شاخص تنش آبی و هدایت روزنهای به دست آمد.
عباس خاشعی سیوکی؛ علی شهیدی؛ مهدی دستورانی؛ حمیدرضا فلاحی؛ فاطمه شیرزادی
چکیده
به منظور بررسی تأثیرمواد اصلاح کننده خاک، زئولیت و پلیمر سوپرجاذب، بر عملکرد کمی و کیفی گیاه کنجد در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی شهر بیرجند انجام گرفت. تیمارها شامل آبیاری در دو سطح 50% و 100% نیاز آبی و بهسازها در شش سطح Z0، ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیرمواد اصلاح کننده خاک، زئولیت و پلیمر سوپرجاذب، بر عملکرد کمی و کیفی گیاه کنجد در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی شهر بیرجند انجام گرفت. تیمارها شامل آبیاری در دو سطح 50% و 100% نیاز آبی و بهسازها در شش سطح Z0، Z1، Z2، Z3، Z4و Z5(شاهد=Z0، پلیمرسوپرجاذب (125 کیلوگرم در هکتار) =Z1، 2/11 تن بر هکتار زئولیتZ2=و2/6 تن بر هکتار زئولیتZ3=، زئولیت 2/11 تن بر هکتار زئولیت + 125 کیلوگرم در هکتار پلیمرسوپرجاذب =Z4، 2/6 تن بر هکتار زئولیت + 125 کیلوگرم در هکتار پلیمرسوپرجاذب =Z5) [H1] بود. در این پژوهش، وزن هزار دانه، درصد روغن خام دانه، پروتئین خام دانه، ارتفاع بوته، عملکرد دانه، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که وزن هزار دانه، درصد روغن، پروتئین دانه، ارتفاع بوته و عملکرد دانه کنجد در سطح احتمال 1% تحت تاثیر سطوح مختلف آبیاری و ماده بهساز قرار گرفته بود. همچنین سطوح مختلف مواد بهساز بر شاخص برداشت و کارایی مصرف آب در سطح احتمال 1% تأثیر گذاشت. نیز، درصد روغن، عملکرد دانه و شاخص برداشت تحت تأثیر اثر متقابل دوگانه سطوح آبیاری و ماده بهساز در سطح احتمال 1% قرار گرفت. بیشترین وزن هزار دانه، درصد روغن خام دانه، پروتئین خام دانه، ارتفاع بوته، عملکرد دانه، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب در تیمارZ4مشاهده شد. بر اساس نتایج، با تغییر سطح آبیاری از 100% به 50% عملکرد گیاه با کاهش معنیداری همراه بود. بیشترین مقدار وزن هزار دانه کنجد در اثر سطوح مختلف بهساز معادل 12/4 گرم در تیمار Z4 و کمترین مقدار معادل 89/2 گرم در تیمار Z0مشاهده شد. همچنین، بیشترین مقدار روغن خام دانه در تأثیر آبیاری و سطوح مختلف بهساز برابر 6/56% و کمترین مقدار برابر 3/40% بود. بیشترین و کمترین مقدار پروتئین خام دانه در تأثیر سطوح مختلف بهساز بهترتیب معادل 2/15% و 1/13% بود.. نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی بر رشد گیاه اثر منفی دارد اما استفاده از زئولیت و پلیمر سوپرجاذب تا حدی این اثر را جبران میکند.
آب زیرزمینی
سمیه صدر
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی کیفی آب زیرزمینی بخش‌هایی از شمال و مرکز استان کرمان انجام شد و از محدوده هشت شهرستان (کرمان، زرند، بم، بردسیر، جیرفت، بافت، فاریاب و رفسنجان) تعداد 534 نمونه آب از منابع آب زیرزمینی برداشت گردید و غلظت یونهای Na+، Ca+2، Mg+2، Cl-، SO4-2، HCO3-2 تعیین شد. همچنین شاخص‌هایی مانند کل مواد جامد محلول (TDS)، نسبت جذب سدیم (SAR)، شاخص ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی کیفی آب زیرزمینی بخش‌هایی از شمال و مرکز استان کرمان انجام شد و از محدوده هشت شهرستان (کرمان، زرند، بم، بردسیر، جیرفت، بافت، فاریاب و رفسنجان) تعداد 534 نمونه آب از منابع آب زیرزمینی برداشت گردید و غلظت یونهای Na+، Ca+2، Mg+2، Cl-، SO4-2، HCO3-2 تعیین شد. همچنین شاخص‌هایی مانند کل مواد جامد محلول (TDS)، نسبت جذب سدیم (SAR)، شاخص نفوذپذیری (PI)، بی‌کربنات سدیم باقیمانده (RSBC)، هدایت الکتریکی (EC)، پتانسیل شوری (PS)، خطر منیزیم (MH)، سختی آب (TH)، درصد سدیم محلول در آب (SSP) تعیین و ارزیابی شد. برای رسم نمودار‌های بررسی و مقایسه خصوصیات آب از نرم‌افزار AqQA استفاده گردید. بر اساس نتایج، بیش از 37% از منابع مورد مطالعه از نظر شوری در ردیف آبهای نامناسب (شوری بالاتر از dS/m 2) قرار داشت. شهرستان‌های زرند و رفسنجان از نظر شاخصهای کیفیت آب زیرزمینی در شرایط نامطلوبی قرار داشت چرا که شاخصهای EC، SAR، PS، TH، SSP و MH در یکی یا هر دوی این شهرستان‌ها در شرایط بحرانی بود، ولی از نظر استاندارهای آب کشاورزی، اغلب دیگر مناطق مطالعه شده دارای آب با کیفیت مناسبی بود. تیپ ترکیبی آب زیرزمینی در تمامی مناطق Ca-Mg-SO4-Cl بهدست آمد، به طوری که در شهرستان‌های شمالی‌تر استان مانند رفسنجان، زرند، بردسیر و همچنین شهرستان‌های بم و کرمان آنیون غالب آب کلر بود در حالی که در مناطق فاریاب، بافت و جیرفت وضعیت آنیونهای غالب آب کمی به سمت سولفاته شدن پیش می‌رود. در منابع آب مورد مطالعه در اغلب شهرستان‌ها Na+>Mg2+>Ca2+ است و آنیون غالب کلر را دارند و بی‌کربنات کمی نسبت به سایر آنیونها در نمونه‌های آب مشاهده گردید. همچنین بر اساس نتایج، رخساره غالب آب در تمامی مناطق Na-Cl و Mg-Cl بود، لذا لازم است آبها با مدیریت صحیح مورد استفاده قرار گیرند و متناسب با شرایط شیمیایی آنها گیاه مناسب انتخاب شود.
زهرا سعادتی؛ نادر پیرمرادیان؛ ابراهیم امیری؛ مجتبی رضایی
چکیده
در راستای افزایش بهرهوری آب، آگاهی از واکنش گیاه به تنش آب و نیز استفاده از ابزارهای شبیهسازی واکنش گیاه به عوامل مختلف محیطی به ویژه آب، مورد نیاز است. مدلهایی که اثرات مقادیر مختلف آب بر عملکرد محصول را به صورت کمی شبیهسازی میکنند، ابزارهایی مفید در مدیریت آب در سطح مزرعه و بهینهسازی بهرهوری آب هستند. در این تحقیق ...
بیشتر
در راستای افزایش بهرهوری آب، آگاهی از واکنش گیاه به تنش آب و نیز استفاده از ابزارهای شبیهسازی واکنش گیاه به عوامل مختلف محیطی به ویژه آب، مورد نیاز است. مدلهایی که اثرات مقادیر مختلف آب بر عملکرد محصول را به صورت کمی شبیهسازی میکنند، ابزارهایی مفید در مدیریت آب در سطح مزرعه و بهینهسازی بهرهوری آب هستند. در این تحقیق از مدل WOFOST جهت شبیهسازی پاسخ عملکرد دو رقم برنج محلی تحت پنج رژیم آبیاری شامل آبیاری برنج به صورت غرقاب دائم و آبیاری صفر، سه، شش و نه روز پس از ناپدید شدن آب از روی سطح زمین در منطقه رشت در دو فصل زراعی 1382 و 1383 استفاده شد. مدل با استفاده از دادههای سال 1382 واسنجی شد و بر این اساس ضرایب واسنجی مدل بدست آمد و ارزیابی مدل بر پایه دادههای سال 1383 انجام گرفت. با توجه به نتایج، مقدار ریشه میانگین مربعات خطای نسبی شبیهسازی عملکرد توسط مدل برای ارقام بینام و حسنی در سال 1382 به ترتیب برابر 57/12 و 01/5 درصد و در سال 1383 به ترتیب برابر 94/7 و 71/13 درصد بدست آمد. مقادیر شبیهسازی شده و مشاهده شدهی بهرهوری آب بر اساس مجموع آب مصرفی و بارش بسیار به هم نزدیک بود. به طور کلی یافتههای تحقیق، کارایی مطلوب مدل WOFOST در شبیهسازی فرآیند رشد و تاثیر آب بر عملکرد و بهرهوری آب برنج در مناطق مرطوب را تایید مینماید. از اینرو کاربرد مدل در تعیین استراتژیهای بهینه مدیریت برای بهبود بهرهوری آب در کشت برنج توصیه میشود.
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر میزان آب در روش آبیاری قطرهای نواری بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، عملکرد روغن، درصد روغن دانه و کارآیی مصرف آب دانه در دو سال زراعی 89-1388 و90-1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا گردید. آزمایش به صورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی، با 4 تکرار اجرا شد. متغیر اصلی شامل مقدار ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر میزان آب در روش آبیاری قطرهای نواری بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، عملکرد روغن، درصد روغن دانه و کارآیی مصرف آب دانه در دو سال زراعی 89-1388 و90-1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا گردید. آزمایش به صورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی، با 4 تکرار اجرا شد. متغیر اصلی شامل مقدار آب در آبیاری قطرهای نواری در چهار سطح50%، 75%، 100% و 125% نیازآبی و متغیر فرعی شامل دو رقم هیبرید Hyola 401 و رقم RGS003 بود. نتایج نشانداد اثر آبیاری روی عملکرد دانه و اجزای آن و کارآیی مصرف آب دانه، در سطح 1% معنیدار بود. تفاوت بین رقمها از نظر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در کپسول و کارآیی مصرف آب دانه در سطح 1% معنیدار بوده و رقم Hyola 401 از رقم دیگر برتر بود. بالاترین عملکرد دانه به میزان 3161 و 3053 کیلوگرم در هکتار به ترتیب از تیمارهای 125% و100% نیاز آبی بهدست آمد، اما تیمار 100% نیاز آبی گیاه کلزا با توجه به مصرف آب کمتر، برتر میباشد. کارآیی مصرف آب در تیمار برتر (رقم Hyola 401 با 100% نیاز آبی) برابر 81/0 کیلوگرم برمترمکعب بود.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
صابر جمالی؛ حسین انصاری؛ عباس صفری‌زاده ثانی
چکیده
بهمنظور بررسی اثر متقابل آب مغناطیسی و کمآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی همیشه بهار، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای پژوهش شامل چهار سطح آبیاری (100 %، 85 %، 70% و 55 % ظرفیت زراعی) و دو نوع آب (آب معمولی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر متقابل آب مغناطیسی و کمآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی همیشه بهار، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای پژوهش شامل چهار سطح آبیاری (100 %، 85 %، 70% و 55 % ظرفیت زراعی) و دو نوع آب (آب معمولی و آب مغناطیسی) بود. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف آبیاری بر تمامی صفات (به‌جز بهرهوری فیزیکی آب که در سطح 5% معنیدار بود) در سطح احتمال 1 % معنیدار شد و اثر آب مغناطیسی نیز بر روی وزن خشک شاخه جانبی و گل، تعداد گل و بهرهوری فیزیکی آب در سطح احتمال 1 % و بر وزن خشک ساقه گل‌دار و برگ؛ تعداد برگ و شاخه جانبی در سطح احتمال 5% معنیدار شد. اثر متقابل تیمارها نیز بر تعداد برگ در سطح احتمال 1 % و بر وزن خشک ریشه، گل و ساقه گل‌دار در سطح احتمال 5% معنیدار شد. بیشترین میزان وزن خشک برگ و ساقه گل‌دار، تعداد گل، تعداد برگ و شاخه جانبی، ارتفاع و بهرهوری فیزیکی مصرف آب در تیمار آبیاری به میزان 100 % ظرفیت زراعی و به ترتیب با1/77 و 0/37 گرم در بوته، هفت و شش عدد، 18/4 سانتیمتر و 0/186 کیلوگرم در مترمکعب مشاهده شد. همچنین کاهش 15%، 30% و 45% میزان آب آبیاری سبب کاهش صفت تعداد گل (25/7%، 32/8%، و 54/3%) و بهرهوری فیزیکی مصرف آب (18/8%، 21/5% و 24/2%) شد. بیشترین میزان وزن خشک گل، ریشه و شاخه جانبی به ترتیب با 0/29، 0/5 و 0/74 گرم در بوته در تیمار آبیاری مغناطیسی به میزان ظرفیت زراعی مشاهده شد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، اعمال میدان مغناطیسی 0/6 تسلا در شرایط تنش آبی، سبب بهبود عملکرد گل و بهرهوری مصرف آب شده و تیمار آبیاری بهینه این گیاه در شرایط گلدانی آبیاری مغناطیسی به میزان ظرفیت زراعی است. به‌هرحال برای کاربرد این تنش‌ها در سطح مزرعه، نیاز به پژوهش‌های بیشتری است.
سیده طیبه حسینی؛ مجتبی خوش روش؛ میرخالق ضیاتبار احمدی؛ علی قدمی فیروزآبادی
چکیده
مدلهای گیاهی در شبیهسازی عملکرد محصول با سناریوهای مختلف کم آبیاری و شوری مناسب میباشند. در این پژوهش، مدل AquaCrop برای شبیهسازی عملکرد دانه و زیست توده گیاه سویا، تحت تاثیر سطوح مختلف شوری و کم آبیاری در سالهای 9113 و 1390 در شهرستان گرگان مورد بررسی قرار گرفت. مدل با استفاده از دادههای سال 1390 واسنجی و با دادههای سال 1391 ...
بیشتر
مدلهای گیاهی در شبیهسازی عملکرد محصول با سناریوهای مختلف کم آبیاری و شوری مناسب میباشند. در این پژوهش، مدل AquaCrop برای شبیهسازی عملکرد دانه و زیست توده گیاه سویا، تحت تاثیر سطوح مختلف شوری و کم آبیاری در سالهای 9113 و 1390 در شهرستان گرگان مورد بررسی قرار گرفت. مدل با استفاده از دادههای سال 1390 واسنجی و با دادههای سال 1391 صحت‌سنجی شد. آزمایش شامل سه سطح آب آبیاری به میزان 100%، 75% و 55% نیاز گیاه و سه سطح شوری 7/0، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر بود. شاخصهای آماری RMSE، Eو d برای صحت‌سنجی مدل به ترتیب، برای عملکرد دانه برابر با 225/0 تن بر هکتار، 88/0 و 97/0 و برای زیست توده برابر با 718/0 تن بر هکتار، 77/0 و 95/0 بهدست آمد. نتایج نشان داد که با کاهش مقدار آب آبیاری و افزایش سطح شوری، عملکرد گیاه سویا کاهش مییابد. آنالیز حساسیت نشان داد مدل AquaCrop نسبت به ضریب کاهش تاج پوشش گیاهی در زمان پیری و ماکزیمم پوشش گیاهی حساستر از سایر پارامترها است.
علی قدمی فیروزآبادی؛ حسین دهقانی سانیج؛ مجتبی خوشروش؛ سید محسن سیدان
چکیده
محدودیت منابع آب و انرژی در دنیا و همچنین افزایش تقاضای آب و انرژی به علت رشد جمعیت و توسعه روزافزون جوامع بشری، ضرورت بررسی میزان مصرف آب و انرژی در سیستمهای آبیاری را میطلبد. این پژوهش به منظور بررسی میزان مصرف آب و انرژی، تلفات و راندمان انرژی در ایستگاههای پمپاژ گازوئیلی طی سالهای 1388 تا 1390 در مزارع شهرستان همدان اجرا ...
بیشتر
محدودیت منابع آب و انرژی در دنیا و همچنین افزایش تقاضای آب و انرژی به علت رشد جمعیت و توسعه روزافزون جوامع بشری، ضرورت بررسی میزان مصرف آب و انرژی در سیستمهای آبیاری را میطلبد. این پژوهش به منظور بررسی میزان مصرف آب و انرژی، تلفات و راندمان انرژی در ایستگاههای پمپاژ گازوئیلی طی سالهای 1388 تا 1390 در مزارع شهرستان همدان اجرا شد. برای مقایسه عملکرد ایستگاههای پمپاژ آبیاری، معیار پمپاژ نبراسکا بهکار برده شد. نتایج نشان داد که میزان راندمان کل از 2/7 % تا 3/24 درصد متغیر بود. متوسط راندمان کل در ایستگاههای پمپاژ دیزلی 7/14 درصد محاسبه شد. متوسط انرژی تلف شده در ساعت در ایستگاههای مورد مطالعه برابر 84/4 لیتر گازوئیل در ساعت بود. همچنین، نتایج حاکی از این بود که در اکثر مزارع بارانی، کمآبیاری صورت میگرفت. میانگین کارایی مصرف آب در مزارع یونجه در دو سیستم نشتی و بارانی بهترتیب 7/1 و 7/2 کیلوگرم محصول خشک بر متر مکعب محاسبه شد. از عوامل مؤثر بر کاهش بازده انرژی را میتوان استهلاک موتور پمپ، عدم اجرای فونداسیون مناسب موتور پمپ و عدم انتخاب موتور متناسب با پمپ را نام برد.
حمداله اسکندری؛ اشرف عالی زاده امرایی
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله جوانهزنی، رشد و عملکرد میوه بامیه در آزمایشگاه و مزرعه انجام شد. این تحقیق در مرحله آزمایشگاهبه صورت فاکتوریل دو عاملی بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه کشاورزی دانشگاه پیام نور خوزستان اجرا شد. عامل اول آمادهسازی بذر (شامل تیمار شاهد و آماده سازی بذر با استفاده از ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله جوانهزنی، رشد و عملکرد میوه بامیه در آزمایشگاه و مزرعه انجام شد. این تحقیق در مرحله آزمایشگاهبه صورت فاکتوریل دو عاملی بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه کشاورزی دانشگاه پیام نور خوزستان اجرا شد. عامل اول آمادهسازی بذر (شامل تیمار شاهد و آماده سازی بذر با استفاده از آب و نیترات پتاسیم) و عامل دوم تنش خشکی (شامل پتانسیلهای ماتریک 3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال) بود. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانهزنی بذر بامیه در شرایط بدون تنش و با پیشتیمار آبی بود. با افزایش شدت تنش درصد جوانهزنی بذر بامیه کاهش یافت به طوری که در تیمار بدون آمادهسازی، با کاهش پتاسیل ماتریک از اولین به سومین سطح درصد جوانهزنی در شرایط تنش خشکی، 3/72 درصد کاهش یافت. همچنین نتایج نشان داد که تیمار بذر با آب، در شرایط تنش خشکی و غیر تنش خشکی باعث بهبود درصد جوانهزنی شد. آزمایش مرحله مزرعهای در سال زراعی 95-1394 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمار دور آبیاری بر مبنای زمان لازم برای 70، 100، 130 و 160 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر اعمال گردید. نتایج آزمایش مزرعهای نشان داد که افزایش دور آبیاری، تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، تعداد میوه در بوته، عملکرد بیولوژیک و عملکرد میوه بامیه را کاهش داد به طوری که افزایش فاصله آبیاری از سطح اول به سطوح دوم، سوم و چهارم به ترتیب 9%، 26% و 31 درصد عملکرد میوه را کاهش داد. لذا برای تولید بهینه محصول بامیه، گیاه نباید در طول دوره رشد با تنش خشکی مواجه گردد و دور آبیاری 70 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر توصیه میشود. با این حال، با توجه به اینکه در سطح دوم آبیاری درصد کاهش عملکرد چشمگیر نبود، ممکن است با توجه به مسائل اقتصادی مزرعه بتوان سطح دوم آبیاری را نیز توصیه نمود که این موضوع به تحقیقات بیشتر نیاز دارد.
آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
حسین بیرامی؛ محمدحسن رحیمیان؛ فرهاد دهقانی
چکیده
منابع آب و خاک کشور محدود میباشد و استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی مستلزم برآورد هرچه دقیقتر میزان آب مورد نیاز گیاهان مختلف در شرایط متفاوت میباشد. این تحقیق بهمنظور تخمینتبخیر و تعرق، نیاز آبی وضریب گیاهی دو گونه سالیکورنیا در شرایط لایسیمتری بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام گردید. ...
بیشتر
منابع آب و خاک کشور محدود میباشد و استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی مستلزم برآورد هرچه دقیقتر میزان آب مورد نیاز گیاهان مختلف در شرایط متفاوت میباشد. این تحقیق بهمنظور تخمینتبخیر و تعرق، نیاز آبی وضریب گیاهی دو گونه سالیکورنیا در شرایط لایسیمتری بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو گونه مختلف سالیکورنیا (S. bigeloviiو S. persica) و دو سطح مختلف شوری آب آبیاری (8 و 25 دسی زیمنس بر متر) در سه تکرار بود. تبخیر و تعرق واقعی گیاه(ETa) و تبخیر و تعرق مرجع (ETo) و ضرایب گیاهی (Kc) سالیکورنیا در سه مرحله رشد برآورد شدند. نتایج نشان داد که افزایش شوری از 8 به 25 دسی زیمنس بر متر در هر دو گونه موجب تغییر معنیدار عملکرد (وزن دانه و وزن کل اندام هوایی) در سطح آماری یک درصد شد. میزان آب مصرفی در فصل رشد در تیمارها و تکرارهای مختلف بین 28679 تا 33304 مترمکعب بر هکتار متفاوت بود. مقدار ضریب گیاهی در شوری 8 دسی زیمنس بر متر در گونه بیگلووی در ابتدا، میانه و انتهای فصل بهترتیب 18/1، 55/1 و 42/1 و در شوری 25 دسی زیمنس بر متر بهترتیب برابر 06/1، 37/1 و 26/1 بود. مقدار ضریب گیاهی در شوری 8 دسی زیمنس بر متر در گونه پرسیکا در ابتدا و میانه و انتهای فصل بهترتیب 37/1، 58/1 و 10/1 و در شوری 25 دسی زیمنس بر متر بهترتیب برابر 15/1، 38/1 و 27/1 بود. علاوه بر این شاخص کارایی مصرف آب سالیکورنیا (WUE) در تیمارهای مختلف بین 21/0 تا 38/0 کیلوگرم بر مترمکعب متغیر بود.
آبهای نامتعارف، آلودگی،آب شور
فهیمه کریم پور؛ مجتبی خوشروش؛ محمد علی غلامی سفیدکوهی؛ وحید اکبرپور
چکیده
بخش کشاورزی بیشترین مصرفکننده آب شیرین در جهان است. ازاین‌رو یافتن جایگزین مناسب برای آب شیرین مورد استفاده در کشاورزی میتواند راهگشای مشکلات مرتبط با بحران آب در آینده باشد. کاربرد آب شور با استفاده از راهکارهای مناسب میتواند یک گزینه برای آبیاری گیاهان متحمل به شوری باشد. یکی از این راهکارها ممکن است مغناطیسی کردن آب ...
بیشتر
بخش کشاورزی بیشترین مصرفکننده آب شیرین در جهان است. ازاین‌رو یافتن جایگزین مناسب برای آب شیرین مورد استفاده در کشاورزی میتواند راهگشای مشکلات مرتبط با بحران آب در آینده باشد. کاربرد آب شور با استفاده از راهکارهای مناسب میتواند یک گزینه برای آبیاری گیاهان متحمل به شوری باشد. یکی از این راهکارها ممکن است مغناطیسی کردن آب آبیاری باشد. در پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر آب مغناطیسی بر وزن تر و خشک و اسانس گیاه دارویی مریم‌گلی، یک آزمایش گلدانی در فضای باز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل شوری آب آبیاری تهیه‌شده از غلظتهای مختلف آب دریا (اختلاط 30%، 50%، 70% و 100% آب دریای خزر) و یک تیمار شاهد (آب چاه) در دو حالت مغناطیسی و غیر مغناطیسی بود. به دلیل بارندگی در طول فصل رشد، در پایان آزمایش شوری عصاره اشباع خاک متناظر با تیمار شاهد و اختلاط 30%، 50%، 70% و 100% آب دریای خزر به ترتیب 3/15 (I0)، 3/65 (I1)، 4/55 (I2)، 4/75 (I3) و 5/06 (I4) دسی زیمنس بر متر بود. نتایج نشان داد که تیمار I4 وزن خشک و تر گیاه را بهترتیب 40٪ و 25٪ کاهش داد اما در مورد تأثیر آب مغناطیس شده نتایج بیانگر آن بود که در تیمارهای شوری با عصاره اشباع خاک کمتر از 3/65 دسی زیمنس بر متر (تیمارهای I0 و I1) استفاده از آب مغناطیسی از کاهش معنیدار وزن بوتههای گیاه مریم‌گلی جلوگیری کرد. همچنین آبیاری با تیمارهای مختلف شوری و آب مغناطیسی تغییرات معنیداری در اسانس گیاه مریم‌گلی نداشت. بر مبنای نتایج این تحقیق توصیه میشود که مدیریت آبیاری گیاه مریم‌گلی با استفاده از آب شور مغناطیسی به نحوی انجام گیرد تا در طول فصل رشد شوری عصاره اشباع خاک بیشتر از 3/65 دسی زیمنس بر متر نباشد.
زهرا باقری خلیلی؛ محمد علی غلامی سفیدکوهی؛ مجتبی خوش روش؛ جمال عباس پلنگی
چکیده
نیترات از گستردهترین آلایندههای آبهای زیرزمینی و سطحی است که مقدار بیش‌ازحد آن در منابع آبی بر سلامت انسان و دام تأثیرمیگذارد. در میان روشهای مختلف حذف نیترات، روش جذب سطحی، به علت سادگی، به‌صرفه بودن ازلحاظ اقتصادی و کارایی مورد توجه است. در پژوهش حاضر اثر متغیرهای pH (چهار، شش و هشت)، نرخ جریان (8، 11 و 16 میلیلیتر بر ...
بیشتر
نیترات از گستردهترین آلایندههای آبهای زیرزمینی و سطحی است که مقدار بیش‌ازحد آن در منابع آبی بر سلامت انسان و دام تأثیرمیگذارد. در میان روشهای مختلف حذف نیترات، روش جذب سطحی، به علت سادگی، به‌صرفه بودن ازلحاظ اقتصادی و کارایی مورد توجه است. در پژوهش حاضر اثر متغیرهای pH (چهار، شش و هشت)، نرخ جریان (8، 11 و 16 میلیلیتر بر دقیقه)، ارتفاع بستر (40، 50 و 60 سانتیمتر) و قطر ستون (45، 57 و 67 میلیمتر) در حذف نیترات از محلولهای آبی با استفاده از ستونهای زئولیت اصلاحشده بررسی شد. برای تعیین سطح ویژه و قطر خلل و فرج از آنالیز BETاستفاده شد. مورفولوژی و ساختار کانی زئولیت مورد مطالعه با استفاده از آنالیزهای تعیین پراش پرتو ایکس (XRD)، اسپکتروسکوپی اشعه ایکس انرژی متفرق (EDS) و عکسبرداری میکروسکوپی الکترونی روبشی (SEM) موردبررسی و شناسایی قرار گرفت. برای اصلاح سطح زئولیتها، از محلول هگزادسیلتریمتیلآمونیوم برماید به غلظت 25 میلیمولار استفاده شد. زهآب کشاورزی با غلطت 80 میلیگرم در لیتر نیترات، بهصورت مصنوعی با حل کردن نمک پتاسیم نیترات در آب مقطر در آزمایشگاه تهیه شد. نتایج آنالیزها نشان داد که نمونه زئولیت از نوع کلینوپتیلولایت بهترتیب با سطح ویژه و میانگین قطر خلل و فرج 984/11 مترمربع در گرم و 295/15 نانومتر است. یافتهها نشان داد که تغییرات pH، نرخ جریان، ارتفاع بستر و قطر ستون بر شاخصهای مختلف منحنی رخنه اثر معنیدار (در سطح پنج درصد) دارد. حداکثر مقدار جذب در6=pH رخ داد، در حالیکه حداکثر راندمان جذب (24/65 درصد) در 8=pH حاصل شد. کاهش نرخ جریان باعث افزایش راندمان حذف نیترات شد، اما بیشترین مقدار جذب (2/0 میلیگرم بر گرم) در نرخ جریان 11 میلیلیتر در دقیقه رخ داد. بیشترین مقدار جذب و راندمان حذف بهترتیب در ارتفاع بستر 60 سانتیمتر و قطر ستون 67 میلیمتر رخ داد.
جلیل کرمان نژاد؛ الهام قنبری عدیوی
چکیده
یکی از مهمترین عوامل طراحی و استفاده از این روش آبیاری قطرهای زیرسطحی، تعیین پیاز رطوبتی تحت تاثیر بافت خاک و مشخصات قطره چکانها میباشد. بهمنظور بررسی توزیع رطوبت و شوری خاک و تعیین بهترین عمق نصب لوله آبده و فاصله قطرهچکانهای آن، خاکی با بافت سنگین (رسیسیلتی)، در مزرعه نیشکر تحت آبیاری قطرهای زیرسطحی با یک ...
بیشتر
یکی از مهمترین عوامل طراحی و استفاده از این روش آبیاری قطرهای زیرسطحی، تعیین پیاز رطوبتی تحت تاثیر بافت خاک و مشخصات قطره چکانها میباشد. بهمنظور بررسی توزیع رطوبت و شوری خاک و تعیین بهترین عمق نصب لوله آبده و فاصله قطرهچکانهای آن، خاکی با بافت سنگین (رسیسیلتی)، در مزرعه نیشکر تحت آبیاری قطرهای زیرسطحی با یک ردیف لوله قطرهچکاندار موردبررسی قرار گرفت. در این آزمایش از لولههای قطرهچکاندار با دبی ۲/۱ لیتر در ساعت استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه عمق نصب لوله آبده (۱۵، ۲۰، ۳۰ سانتیمتر) و دو فاصله قطرهچکانها (۵۰ و ۶۰ سانتیمتر) در سه تکرار انجام‌شد. بیشترین توسعه عرضی و عمقی رطوبت به ترتیب برابر 60 (هر سمت لوله آبده) و 90 سانتیمتر در تیمار عمق نصب لوله 20 سانتیمتری مشاهده شد. نتایج نشان داد، شوری خاک در لایه 30-0 سانتیمتری در طول دوره اندازهگیری (یک سال) روندی افزایشی و در عمقهای 60-30 و 90-60 در این دوره روندی کاهشی داشته همچنین به ازای یک دوره مشخص با افزایش فاصله افقی از لوله آبده مقادیر شوری خاک افزایش داشته است. بیشترین میزان شوری در تیمار مربوط به فاصله 50 سانتیمتر بین قطرهچکانها روی لوله آبده و در نقطهای با فاصله افقی 60 سانتیمتر از لوله آبده در لایه با عمق 15 سانتیمتری از سطح، معادل 13 دسی‌زیمینس بر متر بدست آمد. همچنین به منظور تخمین رطوبت، روابطی بین فاصله از لوله و مقدار رطوبت خاک در دو جهت افقی و قائم ارائه گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که این روابط در جهت افقی و قائم عمکرد قابل قبولی دارند. درنهایت بهترین عمق نصب لوله آبده و فاصله قطرهچکانهای آن با توجه به گسترش پیاز رطوبتی و توسعه شوری در خاک به ترتیب معادل 20 و 50 سانتیمتر به‌دست‌آمد.
یاسر حسینی؛ حسین بابازاده؛ بابک خاکپورعربلو
چکیده
مدلهای ریاضی متعددی در زمینه چگونگی پاسخ گیاهان به تنش همزمان شوری و خشکی و سهم هر یک از آنها در کاهش جذب آب، وجود دارد. مدلهای جذب آب در شرایط تنش همزمان به سه دسته جمع‌پذیر، ضرب‌پذیر و مدلهای مفهومی تقسیم‌بندی می‌شوند. دراین مطالعه پنج تابع کاهش جذب آب ماکروسکوپی وان‌گنوختن جمع‌پذیر و ضرب‌پذیر، دیرکسن و آگوستیجن، وان‌دام ...
بیشتر
مدلهای ریاضی متعددی در زمینه چگونگی پاسخ گیاهان به تنش همزمان شوری و خشکی و سهم هر یک از آنها در کاهش جذب آب، وجود دارد. مدلهای جذب آب در شرایط تنش همزمان به سه دسته جمع‌پذیر، ضرب‌پذیر و مدلهای مفهومی تقسیم‌بندی می‌شوند. دراین مطالعه پنج تابع کاهش جذب آب ماکروسکوپی وان‌گنوختن جمع‌پذیر و ضرب‌پذیر، دیرکسن و آگوستیجن، وان‌دام و همکاران و همایی همکاران با استفاده از دادههای کشت گلدانی گیاه فلفل دلمه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت.آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و در سه سطح شوری (5/2، 5/4، 5/6 دسی زیمنس بر متر) انجام شد. سطوح خشکی به صورت تغییرات پتانسیل ماتریک (سه سطح تخلیه رطوبتی50،60 و70 درصد ظرفیت زراعی) اعمال گردید. نتایج نشان داد که درسطح شوری 5/2دسی‌زیمنس بر متر واکنش گیاه به تنش همزمان شوری و خشکی بیشتر جمع‌پذیر و در سطوح 5/4 و 5/6 دسی‌زیمنس بر متر ضرب‌پذیر است. همچنین مدل وان‌گنوختن (متوسط خطای ماکسیمم 15/0 و درصد متوسط ریشه مربعات خطا 3) از بیشترین تطابق در سطح شوری پایین (5/2 دسی‌زیمنس بر متر) برخوردار بود. از میان مدلهای ضرب‌پذیر مدل دیرکسن در سطوح شوری 5/4 دسی‌زیمنس بر متر( متوسط خطای ماکسیمم 09/0 و درصد متوسط ریشه مربعات خطا 5) نزدیکی بیشتری با نتایج اندازه‌گیری‌ها داشتند. در سطح شوری بالاتر (5/6 دسی زیمنس بر متر)، مدل همایی (متوسط خطای ماکسیمم 12/0 و درصد متوسط ریشه مربعات خطا 9) و وان‌دام (متوسط خطای ماکسیمم 11/0 و درصد متوسط ریشه مربعات خطا 9)برازش بهتری را با دادههای اندازهگیری شده نشان داد.
مصطفی یعقوب زاده؛ محسن احمدی؛ سعید برومند نسب؛ سید ابوالقاسم حقایقی مقدم
چکیده
تغییر اقلیم پدیدهای تأثیرگذار بر بسیاری از فرایندهای طبیعی از جمله چرخه‌ی هیدرولوژی است. تبخیر-تعرق نیز به عنوان یکی از بخش‌های چرخه‌ی هیدرولوژی، دستخوش این تغییرات خواهد بود. به دلیل اهمیت تبخیر-تعرق در مدیریت منابع آب و برنامه‌ریزی کشاورزی، تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر این فرآیند در دشت نیشابور انجام شد. بدین ...
بیشتر
تغییر اقلیم پدیدهای تأثیرگذار بر بسیاری از فرایندهای طبیعی از جمله چرخه‌ی هیدرولوژی است. تبخیر-تعرق نیز به عنوان یکی از بخش‌های چرخه‌ی هیدرولوژی، دستخوش این تغییرات خواهد بود. به دلیل اهمیت تبخیر-تعرق در مدیریت منابع آب و برنامه‌ریزی کشاورزی، تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر این فرآیند در دشت نیشابور انجام شد. بدین منظور با استفاده از مدل SWAP و اطلاعات هواشناسی و زراعی، تبخیر-تعرق برای پنج مزرعه در دشت نیشابور محاسبه شد. به منظور ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر تبخیر-تعرق واقعی گیاهان در مزارع تحت آبیاری، از مدلهای اقلیمی HADCM3، ECHAM5OMو CGCM3T47 تحت سناریوهای انتشار حدی (A2 و B1) و توازنی (A1B) و در مزارع دیم از مدل HADCM3 و سناریوهای انتشار حدی (A2 و B1) در دو دوره‌ی 2039-2020 و 2099-2080 استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که تبخیر-تعرق مرجع روزانه در دوره 2099-2080 تحت سناریوی A2 بیشترین تفاوت را نسبت به تبخیر و تعرق دوره پایه (2011-1992) خواهد داشت. همچنین در هر سه سناریوی انتشار، مقادیر تبخیر-تعرق روزانه در دوره 2099-2080 نسبت به دوره 2039-2020 افزایش بیشتری خواهد یافت. در بین محصولات مورد تحقیق، گندم با حدود 12درصد تغییر نسبت به ذرت با 3 درصد تغییر، بیشترین تغییر تبخیر-تعرق را در دورههای آتی نسبت به دوره پایه در طی رشد نشان خواهد داد. ولی، میانگین کل تبخیر و تعرق دوره رشد ذرت (حدود 12 میلی متر بر روز) نسبت به محصولات دیگر بیشتر خواهد شد.
حسین میرزایی تختگاهی؛ هوشنگ قمرنیا؛ میلاد فرمانی فرد
چکیده
در این پژوهش، اثر ورمیکمپوست بر روی عملکرد و اجزاء عملکرد دو گیاه گوجهفرنگی و بامیه تحت آبیاری با آب آلوده بررسی شد. آزمایش دو تیمار استفاده از ورمیکمپوست و شاهد داشت که با سه تکرار در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی اجرا شد . ورمیکمپوست به میزان 25 تن در هکتار در دو مرحله، زمان کشت محصول 10 تن در هکتار و یکماه بعد از ...
بیشتر
در این پژوهش، اثر ورمیکمپوست بر روی عملکرد و اجزاء عملکرد دو گیاه گوجهفرنگی و بامیه تحت آبیاری با آب آلوده بررسی شد. آزمایش دو تیمار استفاده از ورمیکمپوست و شاهد داشت که با سه تکرار در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی اجرا شد . ورمیکمپوست به میزان 25 تن در هکتار در دو مرحله، زمان کشت محصول 10 تن در هکتار و یکماه بعد از کشت 15 تن در هکتار اعمال شد. در این پژوهش اثر ورمیکمپوست روی شاخصهای رشد و عملکرد شامل ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر میوه، وزن میوه، سبزینگی، درصد ماده خشک ساقه و برگ و عملکرد محصول مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه میانگینهای صفات عملکردی گوجهفرنگی و بامیه نشان داد که فقط وزن میوه گوجهفرنگی تفاوت معنیداری داشت (05/0>p) و در دیگر صفات بین دو تیمار تفاوت معنیداری نبود. در گوجهفرنگی تحت تیمار ورمیکمپوست صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، سبزینگی درصد ماده خشک ساقه و برگ به ترتیب 3/2%، 3/0%، 3/7%، 6/5% و 1/9 درصد افزایش و قطر میوه، وزن میوه و عملکرد 5/25%، 6/42% و 2/73 درصد کاهش نسبت به شاهد داشت. همچنین، بامیه تحت کاربرد ورمیکمپوست، ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر میوه، وزن میوه، سبزینگی و عملکرد به ترتیب 3/10%، 2/1%، 4/10%، 3/13%، 3% و 7/35 درصد افزایش و درصد ماده خشک ساقه و برگ به ترتیب 5/5% و 7/11 درصد کاهش را نسبت به شاهد نشان داد. لذا، با عنایت به کاهش معنیدار وزن میوه گوجهفرنگی و کاهش قطر میوه و عملکرد گوجهفرنگی و همچنین کاهش ماده خشک ساقه و برگ بامیه، از یک سو و خطر بالای استفاده از آب آلوده و انتقال آلودگی به میوه و کاهش کیفیت و سلامت آن از سوی دیگر، استفاده از ورمیکمپوست به همراه آبیاری با آب آلوده توصیه نمی‌شود. به‌طور کلی مصرف آبهای آلوده برای محصولات خوراکی انسان و دام پذیرفتنی نیست.
محسن دهقانی؛ مجید جعفرآقایی؛ سید حسن طباطبایی
چکیده
با توجه به محدودیت منابع آب، به کارگیری روشهای بهینه مصرف آب در بخش کشاوززی از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور بررسی عکس العمل ارقام پنبه به رژیم های آبیاری در مراحل مختلف رشد، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد به مدت دو سال(1386-1384) و به صورت کرت های یکبار خرد شده و در قالب بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. در این ...
بیشتر
با توجه به محدودیت منابع آب، به کارگیری روشهای بهینه مصرف آب در بخش کشاوززی از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور بررسی عکس العمل ارقام پنبه به رژیم های آبیاری در مراحل مختلف رشد، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد به مدت دو سال(1386-1384) و به صورت کرت های یکبار خرد شده و در قالب بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. در این آزمایش 6 تیمار آبیاری براساس تبخیر از تشت تبخیر در سه دوره رشد پنبه(چهار برگی تا اوایل گل دهی، اوایل گل دهی تا اوایل باز شدن غوزه ها و اوایل باز شدن غوزه ها تا پایان فصل رشد) به عنوان عامل اصلی و دو رقم پنبه به نامهایB557 و تابلادیلا به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که رژیم های آبیاری بر عملکرد چین اول و عملکرد کل، متوسط وزن ده غوزه تأثیر معنی دار داشته ولی بر تعداد بوته سبز شده و تعداد غوزه در بوته بی تأثیر بوده است. بنابر نتایج این پژوهش آبیاری بر اساس تیمار I6 (آبیاری بر اساس تبخیر تجمعی از تشت تبخیر پس از 150 میلیمتر در دوره چهار برگی تا اوایل گل دهی، آبیاری پس از 70 میلیمتر تبخیر تجمعی در دوره اوایل گل دهی تا اوایل باز شدن غوزه ها و آبیاری پس از 110 میلیمتر تبخیر تجمعی از اوایل باز شدن غوزه ها تا پایان فص رشد) با 3/5113 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد وش را تولید نمود. نتایج نشان داد که تاثیر رقم بر عملکرد و اجزای آن از نظر آماری دارای اختلاف معنی داری نبود و هر دو رقم B557 و تابلادیلا می تواند قابل توصیه می باشد.
حسین بابازاده؛ علی عبدزادگوهری؛ آرش خنک
چکیده
مصرف مناسب آب و استفاده بهینه از کود علاوه بر افزایش میزان عملکرد گیاه، موجب افزایش بهرهوری نیز میشود. به منظور بررسی تأثیر مدیریت آبیاری قطرهای و مقدار کود نیتروژن بر عملکرد بادامزمینی، آزمایشی با کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمار اصلی، شامل بدون آبیاری و آبیاری با 60%، 80% و 100 درصد نیاز ...
بیشتر
مصرف مناسب آب و استفاده بهینه از کود علاوه بر افزایش میزان عملکرد گیاه، موجب افزایش بهرهوری نیز میشود. به منظور بررسی تأثیر مدیریت آبیاری قطرهای و مقدار کود نیتروژن بر عملکرد بادامزمینی، آزمایشی با کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمار اصلی، شامل بدون آبیاری و آبیاری با 60%، 80% و 100 درصد نیاز آبیگیاه و تیمار فرعی شامل کود نیتروژن با مقادیر 0، 30، 60 و90 کیلوگرم در هکتار در سالهای زراعی 1391 و 1392، در شهرستان آستانه اشرفیه در استان گیلان اجرا شد. نتایج نشان داد که عملکرد غلاف در تیمارهای 80% و 100 درصد نیاز آبی گیاه مشابه بود و مقدار آن در سال 1391، بهترتیب 2385 و 2452 و در سال 1392 بهترتیب 2383 و 2448 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد غلاف در تیمار 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در سالهای 1391 و 1392 به ترتیب 2351 و 2667 کیلوگرم در هکتار و بیشترین عملکرد دانه در تیمار 100 درصد نیاز آبی گیاه به ترتیب 1885 و 1877 کیلوگرم در هکتار بود. میانگین عملکرد در تیمار 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در سالهای زراعی مزبور به ترتیب 1829 و 2012 کیلوگرم در هکتار و مقدار بهرهوری مصرف آب مبتنی بر عملکرد دانه در تیمار 100 درصد نیاز آبی به ترتیب 28/0 و 40/0 کیلوگرم بر متر مکعب به دست آمد. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از عملکرد و بهرهوری مصرف آب، مدیریت 100 درصد نیاز آبی و مقدار کودی 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، مناسبترین تیمار برای کشت بادامزمینی در منطقه مورد مطالعه میباشد.